Tại Diễn đàn “Thị trường vàng Việt Nam: Thuận lợi và thách thức trong giai đoạn mới” do Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Hội Mỹ nghệ Kim hoàn TP Hà Nội tổ chức chiều 24/11, ông Vũ Hùng Sơn - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vàng bạc đá quý Bảo Tín Mạnh Hải, Tổng Thư ký Hiệp hội Kinh doanh Vàng đã đưa ra nhiều nhận định đáng chú ý về diễn biến thị trường vàng trong thời gian qua.
Ông Sơn cho biết, thị trường vàng Việt Nam nhiều năm nay luôn ở trạng thái nhạy cảm. Giá vàng biến động mạnh, có thời điểm chênh lệch so với thế giới vượt 20 triệu đồng/lượng; cung - cầu mất cân đối; giao dịch không chính thức vẫn phổ biến… khiến thị trường thiếu minh bạch, tiềm ẩn rủi ro và gây thiệt thòi cho người dân lẫn doanh nghiệp. Giá vàng bị đẩy lên quá cao so với thế giới không chỉ tạo điều kiện cho đầu cơ, thao túng mà còn gây áp lực lên điều hành chính sách tiền tệ, tỷ giá, ảnh hưởng đến ổn định vĩ mô và tâm lý nhà đầu tư.
Ông Vũ Hùng Sơn - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vàng bạc đá quý Bảo Tín Mạnh Hải, Tổng Thư ký Hiệp hội Kinh doanh VàngTrong bối cảnh đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP, với mục tiêu hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động kinh doanh vàng và tạo hành lang quản lý rõ ràng hơn. Tuy nhiên, sau hơn một tháng triển khai, thị trường vẫn chưa diễn biến như kỳ vọng. Tình trạng xếp hàng mua vàng xuất hiện ở nhiều nơi; một số doanh nghiệp kinh doanh vàng thiếu nguồn cung; chênh lệch giá vàng miếng và vàng nhẫn giữa thị trường trong nước – quốc tế tiếp tục ở mức cao.
Thực tế, từ đầu năm đến nay, giá vàng thế giới tăng 62% so với năm 2024, nhưng giá vàng trong nước đã tăng tới 84%. Tâm lý sợ thiếu hàng, sợ bỏ lỡ cơ hội khiến người dân đổ xô đi mua vàng. Theo ông Vũ Hùng Sơn, thị trường đang trải qua giai đoạn nhiều biến động chưa từng có, khi cả người dân và doanh nghiệp đều gặp khó. Hình ảnh xếp hàng mua vàng chỉ là phần nổi của vấn đề; đằng sau là sự thiếu hụt kéo dài của nguồn cung nguyên liệu chính thức.
Ông Sơn cho biết thêm, suốt 13 năm qua, các doanh nghiệp kinh doanh vàng không được tiếp cận nguồn vàng nguyên liệu chính thức. Không có cơ chế nhập khẩu rõ ràng, doanh nghiệp buộc phải sử dụng nguồn vàng “trôi nổi”, chấp nhận nhiều rủi ro để duy trì sản xuất và đảm bảo nguồn hàng. Nguồn cung hạn chế đẩy giá trong nước lên cao, trong khi người dân lại khó mua được vàng. Toàn bộ hệ thống cửa hàng phải đầu tư thiết bị kiểm định hiện đại thay vì kiểm định thủ công như trước đây – một nghịch lý đối với ngành nghề có giá trị gia tăng lớn.
Theo định hướng của Chính phủ, khi xây dựng khung pháp lý cho thị trường vàng, Thủ tướng đã giao Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan tiếp tục hoàn thiện môi trường kinh doanh an toàn, minh bạch và thuận lợi. Trong đó có việc nghiên cứu phát triển sàn giao dịch vàng để người dân được tự do mua bán; tách bạch rõ ràng giữa quản lý nhà nước và hoạt động sản xuất – kinh doanh; thúc đẩy sản xuất vàng trang sức để tạo việc làm; tăng cường truyền thông nhằm giảm tâm lý cất giữ vàng trong dân.
Nghị định 232/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 10/10/2025, được xem là dấu mốc quan trọng trong việc tái thiết thị trường vàng. Nghị định bãi bỏ quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng; cho phép Ngân hàng Nhà nước cấp phép doanh nghiệp và ngân hàng thương mại đủ điều kiện sản xuất vàng miếng; mở đường cho doanh nghiệp và ngân hàng thương mại xuất – nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu. Ngoài ra, các giao dịch mua bán vàng từ 20 triệu đồng/khách hàng/ngày trở lên bắt buộc phải thực hiện qua chuyển khoản nhằm tăng minh bạch và giám sát dòng tiền.
