Trong căn bếp Việt, củ riềng là loại gia vị quen thuộc, thường được dùng trong các món kho, hấp, nướng đặc biệt là cá kho, thịt giả cầy hay mắm chưng. Hương thơm cay nồng, vị the ấm đặc trưng không chỉ làm dậy mùi món ăn mà còn ẩn chứa giá trị y học đáng kinh ngạc.

Theo các nghiên cứu, riềng chứa nhiều hợp chất sinh học quý như galangin, alpinin, flavonoid, cineol, eugenol, kaempferol… những hoạt chất có khả năng chống oxy hóa, kháng khuẩn, chống viêm và cải thiện tuần hoàn máu. Chính vì vậy, riềng được cả y học cổ truyền lẫn hiện đại công nhận là vị thuốc quý, mang lại hàng loạt lợi ích sức khỏe.
Giúp kiểm soát đường huyết
Chiết xuất từ riềng có thể ức chế quá trình chuyển hóa carbohydrate, giúp ổn định lượng đường trong máu. Một số nghiên cứu còn cho thấy tác dụng kiểm soát glucose của riềng tương đương thuốc điều trị tiểu đường tổng hợp. Ngoài ra, riềng còn kích thích tuyến tụy tăng tiết insulin, góp phần cải thiện chức năng chuyển hóa năng lượng.
Hỗ trợ ngăn ngừa ung thư
Nhờ chứa galangin và flavonoid chống oxy hóa mạnh, riềng giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương DNA do gốc tự do gây ra. Các nghiên cứu tại Anh cho thấy chiết xuất riềng có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư phổi và vú, góp phần hỗ trợ phòng ngừa ung thư từ sớm.

Cải thiện tuần hoàn máu và làm ấm cơ thể
Tính cay ấm tự nhiên của riềng giúp thúc đẩy lưu thông khí huyết, loại bỏ độc tố, đồng thời giúp da dẻ hồng hào. Khi dùng ngoài da, tinh chất riềng còn kích thích máu lưu thông dưới da đầu, giúp tóc mọc nhanh và chắc khỏe hơn.
Giảm đau, tốt cho xương khớp
Những người bị viêm khớp dạng thấp hoặc đau nhức cơ thường được khuyên dùng riềng ngâm rượu để xoa bóp. Cảm giác nóng ấm của riềng giúp giảm sưng đau, lưu thông máu, đồng thời thư giãn cơ bắp và dây thần kinh.
Cải thiện sinh lý nam giới
Trong Đông y, riềng được xem là “vị thuốc ôn dương” giúp tăng cường sinh lực và cải thiện nồng độ testosterone. Nhờ khả năng kích thích tuần hoàn máu, riềng hỗ trợ điều trị rối loạn cương dương, tăng ham muốn và giảm mệt mỏi. Một số nghiên cứu còn ghi nhận riềng giúp cải thiện chất lượng tinh trùng, được ví như “thần dược” tự nhiên cho phái mạnh.
Tốt cho tiêu hóa
Từ lâu, riềng đã được dân gian dùng để chữa đầy hơi, khó tiêu, đau bụng. Bài thuốc quen thuộc gồm riềng, lá ổi, gừng và lá lốt giúp làm ấm bụng, kích thích tiêu hóa, đặc biệt hữu ích cho người có tỳ vị hư hàn hoặc ăn uống thất thường.
Tăng sức đề kháng, kháng khuẩn tự nhiên
Các hoạt chất cineol và eugenol trong riềng có khả năng ức chế vi khuẩn Staphylococcus và E. coli, hỗ trợ phòng ngừa viêm họng, cảm cúm, viêm đường hô hấp và bệnh đường ruột. Dùng trà riềng hoặc nước sắc riềng vào mùa lạnh giúp cơ thể ấm và khỏe hơn.
Bảo vệ tim mạch
Nhờ tác dụng chống oxy hóa và chống viêm mạnh, riềng giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa cholesterol xấu (LDL), từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Các nghiên cứu cũng cho thấy riềng có thể hỗ trợ hạ huyết áp nhẹ và cải thiện lưu thông máu, giúp tim hoạt động ổn định hơn.

Làm đẹp và chăm sóc da, tóc
Củ riềng là “bí quyết làm đẹp” trong dân gian. Nhờ chứa galangin và flavonoid, riềng ngăn ngừa lão hóa sớm, làm sáng da và giảm nếp nhăn.
Tinh chất riềng còn có tác dụng kháng khuẩn, kháng viêm, giúp làm sạch da đầu, ngăn gàu, đồng thời se khít lỗ chân lông và làm dịu vùng da kích ứng. Ngày nay, tinh dầu riềng đã được ứng dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc da và tóc tự nhiên.
Từ gia vị quen thuộc trong bữa cơm gia đình đến “vị thuốc quý” trong y học, củ riềng là minh chứng sống động cho triết lý ẩm thực Việt - nơi mỗi nguyên liệu đều có giá trị chữa lành.
Một lát riềng trong món giả cầy hay tách trà riềng ấm buổi sớm không chỉ làm ấm dạ dày, mà còn là món quà tự nhiên giúp cơ thể khỏe mạnh và tinh thần thư thái hơn mỗi ngày