Sacombank không còn cổ đông lớn
Tính đến cuối tháng 11/2025, danh mục đầu tư lớn nhất của PYN Elite Fund - quỹ ngoại đến từ Phần Lan - vẫn tập trung vào nhóm tài chính - ngân hàng với các cổ phiếu như STB, MBB, OCB, VIB, bên cạnh một số mã bất động sản và hạ tầng. Trong tháng, hiệu suất quỹ tiếp tục âm 5,78%, đánh dấu tháng thứ ba liên tiếp ghi nhận lợi nhuận âm.
Trong bối cảnh đó, PYN Elite đẩy mạnh tái cơ cấu danh mục. Theo thông báo gửi Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HoSE), quỹ đã bán 4 triệu cổ phiếu Sacombank (STB) trong tuần từ ngày 6 đến 10/12, qua đó giảm lượng nắm giữ xuống còn 91,6 triệu cổ phiếu.
Tính trong hai tháng gần đây, PYN Elite đã bán tổng cộng khoảng 15 triệu cổ phiếu STB, khi thị giá điều chỉnh mạnh từ vùng đỉnh 61.000 đồng/cp giữa tháng 10 xuống còn 47.000-49.000 đồng/cp hiện nay. Trước đó, STB từng chiếm tới gần 20% danh mục đầu tư của quỹ, trước khi được hạ xuống khoảng 17% vào cuối tháng 11.
Dù liên tục bán ra và không còn tư cách cổ đông lớn, PYN Elite vẫn là nhà đầu tư nắm giữ tỷ lệ cao nhất tại Sacombank, với 4,68% vốn điều lệ. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn mức sở hữu của Chủ tịch HĐQT Dương Công Minh (3,32%).
Việc PYN Elite hạ tỷ lệ sở hữu xuống dưới ngưỡng 5% khiến Sacombank chính thức không còn cổ đông lớn, dù số lượng cổ đông vẫn thuộc nhóm cao nhất thị trường. Theo dữ liệu tại thời điểm chốt danh sách tổ chức ĐHĐCĐ thường niên 2025, ngân hàng này có 72.200 cổ đông.
Trước đó vài năm, số lượng nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu STB từng tiệm cận 100.000 người. Dù đã giảm hơn 12.000 cổ đông so với ĐHCĐ năm 2024, cơ cấu sở hữu của Sacombank vẫn mang tính phân mảnh cao, khác biệt so với phần lớn các ngân hàng trong rổ VN30 - nơi thường có một hoặc vài cổ đông chi phối.
Làn sóng cổ đông rời đi chủ yếu đến từ hoạt động chốt lời, khi giá STB đã tăng hơn 300% trong giai đoạn từ cuối năm 2022 đến tháng 10/2025. Đà tăng này phản ánh kỳ vọng lớn của thị trường vào tiến trình tái cơ cấu kéo dài gần một thập kỷ của Sacombank. Thậm chí có thời điểm, giá STB đã áp sát Top 1 của Vietcombank.
Lợi nhuận tăng nhưng “nút thắt” vẫn còn, 72.200 cổ đông nhưng không “ông chủ”
Về kết quả kinh doanh, Sacombank tiếp tục duy trì chuỗi tăng trưởng lợi nhuận kể từ năm 2017 - thời điểm bắt đầu giai đoạn tái cơ cấu sau sáp nhập Southern Bank. 9 tháng năm 2025, ngân hàng lãi trước thuế 10.988 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ.
Một số công ty chứng khoán dự báo kết quả cả năm tiếp tục khả quan. SSI ước tính lợi nhuận trước thuế năm 2025 đạt 12.899 tỷ đồng, trong khi ACBS đưa ra con số cao hơn, khoảng 13.627 tỷ đồng.
Kết quả kinh doanh của Sacombank giai đoạn 2021-2024Đáng chú ý, đến cuối quý III, Sacombank đã tích lũy hơn 34.000 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối - nền tảng quan trọng cho khả năng chia cổ tức trở lại sau gần một thập kỷ gián đoạn. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết vẫn là xử lý dứt điểm các khoản nợ xấu tồn đọng, đặc biệt liên quan đến dự án khu công nghiệp Phong Phú.
Ngoài ra, một “mảnh ghép” quan trọng khác của quá trình tái cơ cấu vẫn chưa thể tháo gỡ hoàn toàn: Phương án xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến ông Trầm Bê. Nút thắt này khiến Sacombank chưa thể chính thức bước sang giai đoạn mới, trong bối cảnh nhiều ngân hàng đang tăng tốc tăng vốn để mở rộng dư địa tăng trưởng tín dụng.
Việc một ngân hàng VN30 có tới 72.200 cổ đông nhưng không có cổ đông lớn là cấu trúc hiếm gặp trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Ở góc độ tích cực, cơ cấu sở hữu phân tán giúp Sacombank tránh được sự chi phối của nhóm lợi ích, tạo điều kiện cho ban điều hành vận hành độc lập hơn. Thanh khoản cổ phiếu cao cũng giúp STB dễ thu hút dòng tiền ngắn hạn và nhà đầu tư tổ chức.
Tuy nhiên, mặt trái là ngân hàng thiếu một cổ đông chiến lược đủ tầm để hỗ trợ về vốn, định hướng dài hạn hoặc các thương vụ M&A lớn - yếu tố đang giúp nhiều ngân hàng khác cải thiện vị thế cạnh tranh. Điều này cũng khiến câu chuyện “premium định giá” của STB chưa thực sự hình thành.
Ở chiều ngược lại, chính trạng thái “tự do sở hữu” này lại mở ra khả năng xuất hiện một thương vụ thâu tóm hoặc tái cấu trúc cổ đông quy mô lớn trong tương lai, nếu các vướng mắc pháp lý được tháo gỡ.
Sacombank đang hiện hữu việc thiết lập đỉnh lợi nhuận mới trong năm 2025STB còn dư địa tăng giá... nhưng rủi ro chưa hết
Trong báo cáo phát hành đầu tháng 12, SSI Research cho biết sau nhịp điều chỉnh hai chữ số, cổ phiếu STB đang giao dịch với P/B dự phóng năm 2026 khoảng 1,28 lần, nhỉnh hơn mức bình quân 5 năm (1,25 lần).
Nhóm phân tích này khuyến nghị “trung lập”, do lo ngại chất lượng tài sản suy giảm và áp lực trích lập dự phòng có thể kéo dài sang năm sau. Dù vậy, giá mục tiêu 12 tháng được SSI đưa ra là 58.200 đồng/cp, cao hơn đáng kể so với thị giá hiện tại. ACBS cũng đưa ra mức giá mục tiêu tương đương, khoảng 57.000 đồng/cp.
Trong bức tranh đó, việc PYN Elite hạ tỷ trọng STB có thể được nhìn nhận như một bước tái cân bằng danh mục, hơn là sự thay đổi quan điểm dài hạn đối với Sacombank. Câu chuyện của STB vì thế vẫn nằm ở phía trước, gắn với tiến độ xử lý nợ xấu, hoàn tất tái cơ cấu và khả năng xuất hiện một cổ đông chiến lược, yếu tố có thể định hình lại định giá của ngân hàng này trong những năm tới.
