Bộ Công an đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết về phát triển công dân số, trong đó đáng chú ý là nội dung về phát triển ví điện tử quốc gia.
Theo Bộ Công an, thị trường ví điện tử hiện nay do doanh nghiệp cung cấp đang trong tình trạng phân mảnh. Mỗi nền tảng vận hành theo một hệ sinh thái riêng, thiếu sự kết nối thống nhất. Trong khi đó, Nhà nước thiếu công cụ thanh toán, thúc đẩy thanh toán 2 chiều (công dân và Nhà nước) một cách chủ động, trực tiếp.
Từ thực tế này, Bộ Công an đặt mục tiêu xây dựng 1 ví điện tử quốc gia duy nhất, gắn với tài khoản định danh điện tử VNeID, trong đó Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt. Ví điện tử quốc gia được kỳ vọng trở thành hạ tầng thanh toán số cốt lõi cho công dân trong tương lai.
Theo đề xuất, nền tảng này sẽ được sử dụng để chi trả các khoản an sinh xã hội như lương hưu, trợ cấp, hỗ trợ chính sách. Đồng thời, ví điện tử quốc gia sẽ là kênh thanh toán các dịch vụ công gồm thuế, phí, lệ phí và xử phạt hành chính. Hệ thống cũng được định hướng tích hợp với tài khoản ngân hàng, ví điện tử hiện có và các phương thức thanh toán khác, tạo một điểm thanh toán thống nhất trên VNeID.
Để triển khai mô hình này, Bộ Công an đề xuất rà soát và bổ sung Luật Ngân hàng Nhà nước cùng Luật Các tổ chức tín dụng để quy định cơ chế pháp lý đặc thù cho “Ví điện tử quốc gia”.
Dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, đến hết tháng 9, Việt Nam có 53 tổ chức được cấp phép cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, trong đó 49 tổ chức cung cấp ví điện tử. Số lượng ví điện tử đang hoạt động đạt gần 30,35 triệu ví, tương đương 61,26% trong tổng số gần 49,57 triệu ví đã được kích hoạt. Tổng số dư trên các ví này ước khoảng 3.110 tỷ đồng.
Hiện thị phần người dùng ví điện tử tập trung chủ yếu vào một số nền tảng lớn như MoMo, ZaloPay và Viettel Money.
Bộ Công an đề xuất phát triển ví điện tử quốc gia gắn với VNeID. Ảnh minh họaBên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư số 41/2025/TT-NHNN, sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 40/2024/TT-NHNN quy định về hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Theo Thông tư này, khi mở ví điện tử, tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử phải gặp trực tiếp chủ ví (hoặc người đại diện hợp pháp của chủ ví) để đối chiếu giấy tờ tùy thân và xác minh thông tin sinh trắc học. Quy định này áp dụng cho các trường hợp sử dụng thẻ căn cước công dân, căn cước điện tử, thẻ căn cước có bộ phận lưu trữ thông tin hoặc danh tính điện tử.
Đối với trường hợp chủ ví sử dụng thẻ căn cước không có bộ phận lưu trữ thông tin, hộ chiếu hoặc giấy khai sinh (với người dưới 14 tuổi), tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử vẫn phải gặp mặt trực tiếp và đối chiếu thông tin sinh trắc học hiển thị trên giấy tờ tùy thân.
Nếu chủ ví là cá nhân người nước ngoài không có mặt tại Việt Nam, việc xác minh thông tin có thể được thực hiện thông qua bên thứ ba hoặc đơn vị được thuê, nhưng bên thứ ba vẫn phải gặp mặt trực tiếp chủ ví và kiểm tra sinh trắc học theo quy định.
Tương tự, với chủ ví là tổ chức, tổ chức cung ứng dịch vụ ví điện tử phải gặp trực tiếp người đại diện hợp pháp của chủ ví để xác minh thông tin. Trong trường hợp chủ ví là pháp nhân nước ngoài, tổ chức được phép xác minh thông qua bên thứ ba, nhưng vẫn phải đảm bảo bên thứ ba gặp trực tiếp người đại diện hợp pháp và đối chiếu sinh trắc học.
Riêng các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức niêm yết trên sàn chứng khoán và doanh nghiệp thuộc danh sách Fortune Global 500 sẽ không bắt buộc thực hiện quy trình gặp mặt và đối chiếu sinh trắc học như trên. Tuy nhiên, các tổ chức ví điện tử vẫn phải chịu trách nhiệm bảo đảm tính chính xác và xác minh đầy đủ thông tin khách hàng.
