Mới đây, Thượng nghị sĩ Mike Lee (Cộng hòa, Utah) đã đề xuất dự luận kêu gọi kiểm toán toàn diện đối với mọi kho vàng thuộc sở hữu liên bang. Những người ủng hộ gọi động thái này là “lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ” và có thể mở cửa các kho trữ vàng như Fort Knox cho Thanh tra chính phủ. Dự luật ở cả Hạ viện và Thượng viện nhắm tới việc tiến hành kiểm kê, phân tích độ tinh khiết và công khai kết quả, đồng thời lặp lại cuộc kiểm toán này mỗi 5 năm.
Mỹ đang giữ khối lượng vàng chính thức lớn nhất thế giới - khoảng 8.133,46 tấn - nhưng phần lớn công chúng ít biết chi tiết về nơi lưu trữ, chất lượng thanh vàng và các giao dịch liên quan trong quá khứ. Thông tin chính thức cho thấy tổng khối lượng này tương đương khoảng 261,5 triệu ounce troy. Những con số này là cơ sở để nhiều người ủng hộ một cuộc kiểm tra độc lập.
Fort Knox, kho vàng lớn nhất của Mỹ được nhắc đến cụ thể trong dự luật này. Ảnh minh họaFort Knox - biểu tượng của kho vàng Mỹ - được nêu riêng trong đề xuất. Thông tin từ Văn phòng Sở Đúc tiền Hoa Kỳ cho biết Fort Knox hiện chứa khoảng 147,3 triệu ounce vàng (khoảng 4.582 tấn), tức khoảng hơn một nửa dự trữ vàng toàn quốc. Lịch sử cho thấy Fort Knox và vài kho khác chỉ mở cửa hạn chế cho các cuộc kiểm tra nhỏ, các quan sát viên chỉ được phép tiếp cận trong những dịp rất hạn chế.
Một nghịch lý khác đang làm dấy lên cuộc tranh luận. Trên sổ sách kế toán chính thức của chính phủ, vàng được ghi theo “giá định danh” do luật liên bang đặt ra từ năm 1973 là 42,222 USD/ounce. Con số này không thay đổi trong hơn 50 năm trong khi giá thị trường hiện đã tăng mạnh. Giá vàng thực tế biến động theo thị trường, trong phiên gần đây giá vàng giao ngay từng vượt mốc 4.000 USD/ounce. Sự khác biệt giữa giá “sổ sách” và giá thị trường tạo ra khoảng cách rất lớn giữa giá trị kế toán và giá trị thị trường của kho vàng Mỹ.
Nếu lấy tổng lượng 8.133,46 tấn nhân với giá vàng giao ngay (ví dụ khoảng 4.074 USD/ounce theo báo cáo thị trường gần nhất), giá trị thị trường ước tính của kho vàng Mỹ vượt ngưỡng một nghìn tỷ USD. Đây là một con số tượng trưng mạnh mẽ, nhưng không chuyển trực tiếp thành tiền mặt cho chính phủ vì vàng không được tái định giá trên sổ sách kế toán nội bộ.
Việc công khai chi tiết về các kho vàng có thể tạo ra rủi ro an ninh. Ảnh minh họaNhững người ủng hộ đạo luật lập luận rằng minh bạch hơn về vàng là vấn đề an ninh quốc gia và lòng tin công chúng. Họ muốn Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO) và các kiểm toán viên độc lập được quyền tiếp cận hồ sơ, kho và báo cáo công khai với mốc thời gian khảo sát lên đến 50 năm trở lại. Ngược lại, một số quan chức và chuyên gia cảnh báo rằng các thông tin chi tiết về an ninh, vận chuyển và lưu trữ kho tàng nếu bị công bố không thận trọng có thể tạo rủi ro an ninh.
Nếu đạo luật được thông qua, việc kiểm toán toàn diện có thể đem lại hai kết quả rõ rệt: một là tăng cường niềm tin công chúng nếu mọi thứ được xác nhận; hai là làm rõ các vấn đề quản trị, lưu kho hoặc tiêu chuẩn tinh luyện cần cải thiện. Trong khi đó, việc quyết định công khai thông tin liên quan tới an ninh quốc gia sẽ là một thử thách cho cả Quốc hội và các cơ quan quản lý của Mỹ.
