Sau giai đoạn tái cấu trúc và siết chặt chuẩn mực phân phối, kênh bảo hiểm qua ngân hàng đang ghi nhận đà phục hồi rõ nét. Bancassurance được kỳ vọng trở thành động lực quan trọng thúc đẩy thu nhập ngoài lãi của nhiều ngân hàng từ năm 2026.
Theo số liệu từ Bộ Tài chính, trong 11 tháng năm 2025, thị trường bảo hiểm tiếp tục duy trì tăng trưởng. Tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm ước đạt khoảng 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 9,27% so với cùng kỳ. Tổng vốn đầu tư trở lại nền kinh tế đạt gần 949.308 tỷ đồng, tăng 10,15%, cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của ngành bảo hiểm trong cung ứng vốn trung và dài hạn.
Doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường đạt 210.167 tỷ đồng, tăng 3,27%. Trong đó, bảo hiểm nhân thọ đạt 130.746 tỷ đồng, bảo hiểm phi nhân thọ đạt 79.421 tỷ đồng. Đáng chú ý, kênh bancassurance ghi nhận mức tăng trưởng tích cực sau giai đoạn điều chỉnh mạnh. Tại nhóm 8 ngân hàng công bố chi tiết, thu nhập từ bảo hiểm trong 9 tháng 2025 tăng bình quân 22,2%, tiếp tục khẳng định vai trò là một trụ cột trong cơ cấu thu ngoài lãi.
Một số ngân hàng không chỉ dừng ở vai trò phân phối mà bắt đầu tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị bảo hiểm. Ngân hàng TMCP Á Châu đã trình cổ đông phương án thành lập công ty bảo hiểm phi nhân thọ do ngân hàng sở hữu 100% vốn. Doanh nghiệp dự kiến có vốn điều lệ 500 tỷ đồng và tập trung vào các sản phẩm bảo hiểm tài sản, cháy nổ và con người.
Theo kế hoạch, doanh thu phí bảo hiểm gốc của công ty này có thể đạt khoảng 2.300 tỷ đồng vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép trên 50% mỗi năm. Lợi nhuận trước thuế sau 5 năm hoạt động dự kiến đạt 365 tỷ đồng, ROE duy trì trên 20%. Mục tiêu thị phần được đặt ra ở mức hơn 1,5% trong mảng bảo hiểm phi nhân thọ.
Việc thành lập doanh nghiệp bảo hiểm riêng được ACB lý giải nhằm giảm phụ thuộc vào đối tác, chủ động thiết kế sản phẩm theo tệp khách hàng hiện hữu và kiểm soát toàn bộ quy trình dịch vụ. Với mạng lưới chi nhánh rộng và nền khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ lớn, ngân hàng kỳ vọng việc tích hợp bảo hiểm vào hệ sinh thái tài chính sẽ giúp gia tăng giá trị vòng đời khách hàng và nguồn thu dài hạn.
Xu hướng tương tự cũng đang diễn ra tại Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam. Theo công bố tại sự kiện gặp gỡ nhà đầu tư tháng 7/2025, doanh thu phí bảo hiểm của Techcombank trong quý II tăng 11% so với cùng kỳ, lũy kế 6 tháng tăng 18%. Xét theo tổng phí bảo hiểm hàng năm, ngân hàng hiện xếp thứ ba toàn thị trường.
Ban lãnh đạo Techcombank cho biết ngân hàng đang chuyển từ mô hình hợp tác chiến lược sang tự xây dựng và sở hữu doanh nghiệp bảo hiểm. Bộ Tài chính đã cấp phép thành lập Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Techcom Life với vốn điều lệ 1.300 tỷ đồng. Song song đó, ngân hàng tăng tỷ lệ sở hữu tại Công ty CP Bảo hiểm Phi nhân thọ Techcom. Hiện Techcombank nắm 80% vốn tại Techcom Life và 68% tại doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ.
Theo Techcombank, tỷ lệ phí bảo hiểm nhân thọ trên GDP của Việt Nam mới ở mức khoảng 1,2%, thấp hơn nhiều so với mức 5-10% tại các quốc gia trong khu vực. Trong bối cảnh thu nhập bình quân đầu người tăng và dân số bước vào giai đoạn già hóa nhanh, nhu cầu bảo vệ tài chính dài hạn được đánh giá sẽ mở rộng mạnh trong 10 năm tới.
Doanh thu bảo hiểm tăng trở lại trong năm 2025, trở thành trụ cột quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa thu nhập của ngân hàng.Ở góc độ thị trường, bảo hiểm phi nhân thọ hiện có 33 doanh nghiệp hoạt động. Năm công ty dẫn đầu chiếm gần 50% thị phần, gồm PVI với 18,43%, tiếp theo là Bảo Việt 12,22%, Bảo Minh 7,03%, MIC 6,06% và BIC 5,55%. Quy mô thị trường vẫn tập trung cao, song tốc độ tăng trưởng của nhóm còn lại cho thấy dư địa mở rộng đáng kể.
Theo đánh giá của PVI, tổng phí bảo hiểm phi nhân thọ tại Việt Nam hiện mới tương đương 2,2-2,4% GDP, thấp hơn mức 4-5% của khu vực Đông Nam Á và 6-7% trên thế giới. Điều này cho thấy quy mô thị trường có thể tăng gấp đôi trong trung hạn. Doanh nghiệp cho rằng sự gia nhập của các ngân hàng vào lĩnh vực bảo hiểm sẽ làm cạnh tranh gay gắt hơn, nhưng đồng thời thúc đẩy thị trường phát triển theo hướng minh bạch và chuyên nghiệp.
Bancassurance vì vậy đang bước sang giai đoạn mới. Sau giai đoạn điều chỉnh mạnh về quy trình, tư vấn và bảo vệ quyền lợi khách hàng, kênh phân phối này dần lấy lại đà tăng trưởng. Với biên lợi nhuận ổn định và khả năng tạo nguồn thu định kỳ, bảo hiểm được kỳ vọng sẽ trở thành động lực quan trọng giúp ngân hàng giảm phụ thuộc vào tín dụng và đa dạng hóa cơ cấu thu nhập trong những năm tới.
