Ngày 26/11, với 100% đại biểu có mặt tán thành, HĐND TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết vềvùng phát thải thấp theo Luật Thủ đô 2024. Vùng phát thải thấp được xác định nhằm hạn chế các phương tiện gây ô nhiễm môi trường, đồng thời ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng sạch.
Theo Nghị quyết, tại các vùng phát thải thấp, xe mô tô, xe gắn máy sử dụng xăng sẽ bị cấm lưu thông theo từng khung giờ hoặc từng khu vực cụ thể; các phương tiện hành nghề trên nền tảng ứng dụng cũng không được phép hoạt động. Ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4 sẽ bị hạn chế và tiến tới cấm lưu thông theo thời điểm hoặc tuyến đường xác định.
Các tuyến đường trong vành đai 1 dự kiến sẽ cấm xe máy xăng theo giờ từ 1/7/2026. Ảnh: Tổng hợpThành phố xây dựng lộ trình chuyển đổi xanh đối với phương tiện kinh doanh vận tải sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Theo đó, xe máy phải hoàn tất chuyển đổi trước năm 2030; từ ngày 1/7/2026, taxi chỉ được đầu tư mới hoặc thay thế bằng phương tiện chạy điện hoặc sử dụng năng lượng xanh. Từ ngày 1/1/2035, UBND TP Hà Nội sẽ quyết định phạm vi và thời điểm hạn chế lưu thông các phương tiện đường bộ trên cơ sở điều kiện thực tế.
Bên cạnh việc hạn chế xe máy chạy xăng, vùng phát thải thấp còn áp dụng nhiều biện pháp bổ sung như không đầu tư hoặc đăng ký mới phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch khi thải bỏ xe cũ, đặc biệt với phương tiện thuộc sở hữu tổ chức; đồng thời cấm xe tải chạy xăng, dầu có trọng tải trên 3,5 tấn lưu thông vào khu vực.
Hiện, Hà Nội chưa công bố khung giờ sẽ áp dụng cấm đối với xe máy xăng từ ngày 1/7/2026. Ảnh minh họaTheo lộ trình, từ ngày 1/7/2026, Hà Nội sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại một số phường trong vành đai 1 như Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà và Tây Hồ. Từ ngày 1/1/2028, phạm vi mở rộng ra toàn bộ vành đai 1 và một phần vành đai 2, gồm các phường Láng, Đống Đa, Kim Liên, Bạch Mai và Vĩnh Tuy. Đến ngày 1/1/2030, vùng phát thải thấp sẽ được triển khai trong phạm vi vành đai 3, bao gồm tổng cộng 36 phường, xã của ba vành đai.
Sở Nông nghiệp và Môi trường được giao xây dựng đề án vùng phát thải thấp trong phạm vi từ vành đai 3 trở vào. Đối với các khu vực ngoài phạm vi này, UBND cấp xã sẽ lập đề án và trình HĐND thành phố xem xét trước khi triển khai.
Trước đó, Nghị quyết về vùng phát thải thấp đã được thông qua từ cuối năm 2024, dự kiến thí điểm tại hai quận Hoàn Kiếm và Ba Đình (cũ) trong giai đoạn 2025–2030, song đến nay chưa có khu vực nào chính thức áp dụng. Thành phố cũng đang xây dựng Nghị quyết hỗ trợ người dân chuyển sang phương tiện xanh, tuy nhiên nội dung này đã được rút khỏi chương trình họp kỳ này của HĐND.
Theo UBND TP Hà Nội, việc áp dụng cấm xe theo khung giờ thay vì cấm toàn thời gian là kết quả của quá trình lấy ý kiến các sở, ngành và cơ sở, nhằm giãn lộ trình cho phù hợp với hạ tầng, điều kiện an sinh và thói quen đi lại của người dân. Hà Nội xác định phát triển vùng phát thải thấp là giải pháp quan trọng để giảm ô nhiễm không khí – vấn đề thành phố đã đối mặt trong nhiều năm.
Báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia giai đoạn 2016–2020 cho thấy nồng độ bụi PM2.5 tại Hà Nội cao gần gấp đôi quy chuẩn quốc gia, trong khi bụi PM10 vượt 1,3–1,6 lần. Giao thông được xác định là nguồn phát thải lớn nhất, chiếm 58–74% tùy thời điểm, trong đó xe máy là tác nhân chủ yếu.
Hiện, thành phố có hơn 8 triệu phương tiện, gồm khoảng 1,1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy, cùng khoảng 1,2 triệu phương tiện từ các địa phương khác lưu thông mỗi ngày. Hà Nội cũng đưa ra các tiêu chí xác định vùng phát thải thấp dựa trên mức độ ưu tiên bảo vệ môi trường, tình trạng ùn tắc giao thông và dữ liệu quan trắc chất lượng không khí của năm gần nhất.
