Sáng 10/12, Quốc hội thông qua Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) với 448/449 đại biểu tán thành, tương đương 94,71%. Luật gồm 8 chương, 41 điều và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2026.
Luật mới bổ sung quy định chi trả sớm bảo hiểm tiền gửi nhằm ổn định tâm lý người gửi tiền và hạn chế nguy cơ rút tiền hàng loạt. Theo Điều 21 và Điều 36, nghĩa vụ chi trả bảo hiểm phát sinh ngay khi xảy ra một trong ba trường hợp gồm phương án phá sản tổ chức tín dụng được phê duyệt, tổ chức tín dụng bị đình chỉ nhận tiền gửi và có lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ, hoặc Ngân hàng Nhà nước yêu cầu chi trả do tổ chức tín dụng mất khả năng chi trả.
Ba tình huống này được thiết kế để đảm bảo việc chi trả diễn ra kịp thời trong giai đoạn tổ chức tín dụng xuất hiện nguy cơ mất an toàn hệ thống. Ngân hàng Nhà nước giữ vai trò xác định thời điểm phát sinh nghĩa vụ chi trả, qua đó giảm rủi ro hiệu ứng lan truyền và hỗ trợ quá trình phục hồi của tổ chức tín dụng được can thiệp sớm hoặc kiểm soát đặc biệt.
Luật cũng bổ sung cơ chế vay đặc biệt dành cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Theo Điều 38, tổ chức bảo hiểm tiền gửi được vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm, khi quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để chi trả bảo hiểm. Trường hợp thiếu hụt được xác định khi tổ chức bảo hiểm tiền gửi đã sử dụng hết quỹ dự phòng mà vẫn không đủ để thực hiện nghĩa vụ chi trả. Việc bán giấy tờ có giá chưa đến hạn hoặc rút tiền gửi chưa đến hạn phải tuân thủ nguyên tắc bảo toàn vốn trong hoạt động đầu tư.
Đối với các tổ chức tín dụng bị rút tiền hàng loạt, Luật quy định tổ chức bảo hiểm tiền gửi có thể cho vay đặc biệt, thống nhất với Luật Các tổ chức tín dụng. Các tiêu chí xác định tình trạng rút tiền hàng loạt, can thiệp sớm hoặc kiểm soát đặc biệt được dẫn chiếu từ pháp luật hiện hành để đảm bảo tính thống nhất và tránh lạm dụng chính sách.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi). Trước khi Luật được thông qua, Quốc hội nghe Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng báo cáo tiếp thu và giải trình dự thảo. Chính phủ đã chỉnh lý các quy định về công khai thông tin tham gia bảo hiểm tiền gửi, dẫn chiếu pháp luật liên quan đến thanh tra, thẩm quyền hướng dẫn thi hành và rà soát ngôn ngữ theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bộ Tư pháp đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước đảm bảo dự thảo tuân thủ yêu cầu kỹ thuật, thống nhất thuật ngữ và thể thức văn bản.
Chính phủ cho biết việc bổ sung quy định chi trả sớm và vay đặc biệt giúp tăng khả năng ứng phó trước sự cố tại tổ chức tín dụng, bảo vệ quyền lợi người gửi tiền và nâng cao an toàn hệ thống. Sau khi Luật được thông qua, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan sẽ ban hành văn bản hướng dẫn để tổ chức triển khai, bảo đảm quy định của Luật được áp dụng thống nhất và hiệu quả.
