Ý tưởng bán rơm rạ này không mới nhưng đang lan rộng tại Ninh Bình. Cuối vụ thu hoạch, người dân thuê hoặc đầu tư máy cuộn để nén rơm thành từng cuộn nhỏ, dễ vận chuyển và có giá trị thương mại. Những cuộn rơm này được mua lại để làm thức ăn gia súc, phủ đất trồng, nguyên liệu trồng nấm hoặc bán cho các cơ sở chế biến.
Nhu cầu tăng và giá bán biến động theo chất lượng rơm (rơm xanh, rơm khô). Ở nhiều địa phương, mỗi cuộn được bán phổ biến trong khoảng 15.000–30.000 đồng. Với suất làm việc hiệu quả, một máy có thể tạo ra doanh thu hàng chục triệu đồng/ngày trong ngày nắng ráo.
Bà con đầu tư máy cuộn rơm, thu cả trăm triệu từ phế phẩm rơm rạ. Ảnh: VietnamnetHiệu quả kinh tế rõ rệt với những người dám đầu tư. Một số chủ máy tại Ninh Bình cho biết sau vài vụ đã hoàn vốn. Trung bình một máy cuộn có thể cuốn vài trăm đến hàng nghìn cuộn trong mùa vụ tùy thời tiết và diện tích phục vụ, đem lại lợi nhuận ròng đủ để trang trải chi phí thuê nhân công, vận chuyển và bảo trì máy. Khi tổ chức khoa học, một máy có thể cuốn được 500 cuộn/ngày trong điều kiện thuận lợi, tương đương 8–10 tấn rơm.
Việc thu mua rơm rạ vừa giảm ô nhiễm môi trường, vừa tăng thu nhập cho bà con nông dân. Ảnh minh họaKhông chỉ có lợi về kinh tế, mô hình còn giải quyết bài toán môi trường. Việc hạn chế đốt rơm giảm khói bụi, ô nhiễm không khí và nguy cơ cháy lan dọc các tuyến giao thông. Trong những năm gần đây, Ninh Bình đã khuyến khích, thậm chí hỗ trợ một phần kinh phí cho nông dân mua máy cuộn rơm nhằm thúc đẩy cơ giới hóa và giảm thiểu ảnh hưởng môi trường sau thu hoạch. Các lực lượng chức năng cũng tăng cường tuyên truyền, kiểm tra nhằm ngăn chặn việc đốt rơm tùy tiện.
Với sự phối hợp của chính quyền địa phương, doanh nghiệp và nông dân, “vàng sau mùa gặt” ở Ninh Bình có thể trở thành mô hình mẫu để nhân rộng ở nhiều tỉnh đồng bằng Bắc Bộ và vùng lân cận.
