Hướng đi khác biệt
Tốt nghiệp đại học rồi trở về quê khởi nghiệp với nông sản sạch, khó khăn lớn nhất của anh Chu Văn Quân (SN 1985, trú xã Kim Liên, tỉnh Nghệ An) không phải kỹ thuật canh tác mà là đầu ra cho nông sản. Nông trại của anh trồng đủ loại dưa hấu, đu đủ,..., mỗi vụ cho hàng chục tấn, nhưng khi vào mùa thu hoạch, giá thường rớt thảm, tiêu thụ chậm, lợi nhuận bấp bênh.
Anh Chu Văn Quân bỏ phố về quê khởi nghiệp với nông sản sạch
Trong vụ dưa năm nay, dù toàn vùng rơi vào cảnh “được mùa, mất giá”, ruộng dưa của anh Quân vẫn bán đều, bán nhanh và được giá cao. Bí quyết bắt đầu từ lựa chọn giống dưa hấu ruột vàng – loại vỏ mỏng, màu sắc bắt mắt, ăn giòn ngọt, đang được người tiêu dùng ưa chuộng.
“Dưa bãi bồi sông Lam vốn ngon, nhưng nếu trồng giống đại trà thì khó tạo khác biệt”, anh Quân nói. Vì vậy, anh chọn giống dưa ruột vàng, trồng theo hướng VietGAP, hạn chế tối đa thuốc bảo vệ thực vật và đặc biệt là không thu hoạch ồ ạt, mà chia thành nhiều lứa nhỏ để mỗi quả đều đạt độ chín, ngọt tối ưu, tránh dư thừa nguồn cung.
Anh Quân lựa chọn giống dưa ruột vàng, màu sắc bắt mắt giòn và ngọt.
Không chỉ thay đổi ở khâu giống và cách chăm, anh Quân còn mạnh dạn đưa công nghệ vào tiêu thụ. Từ đầu vụ, anh thường xuyên quay video nhật ký canh tác, cập nhật quá trình ra hoa, đậu quả, chăm bón, để người xem theo dõi từng bước cây dứa lớn lên. Đến giai đoạn thu hoạch, thay vì phụ thuộc vào thương lái, anh Quân tự mở kênh tiêu thụ bằng mạng xã hội.
Giữa cánh đồng dưa hấu xanh ngát, anh dựng điện thoại, livestream vừa giới thiệu quy trình canh tác, vừa cắt dưa ăn thử, giúp khách hàng tận mắt nhìn thấy chất lượng sản phẩm, từ màu vỏ, độ chín đến độ giòn, ngọt của từng quả dưa. “Khách nhìn tận mắt, hỏi gì tôi trả lời trực tiếp nên họ rất yên tâm. Nhiều người đặt hàng ngay trên sóng”, anh Quân chia sẻ.
Anh Quân kiểm tra độ chín của dưa, cắt thử ngay tại ruộng.
Mỗi buổi livestream thu hút hàng trăm lượt xem, đơn đặt hàng đổ về liên tục, từ người mua lẻ đến các mối buôn. Đặc biệt, một số phiên livestream, anh Quân còn mời những TikToker, “hot streamer" phát trực tiếp trên mạng xã hội cùng bán hàng. Nhờ đó, không chỉ từ Nghệ An mà cả Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh,… cũng đặt mua. “Mình kể câu chuyện của quả dưa, câu chuyện đồng ruộng, khách sẽ tin và mua”, anh nói.
Từ bấp bênh đến chủ động thị trường
Theo anh Quân, việc ứng dụng khoa học kỹ thuật giúp nông nghiệp tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng, năng suất cao. Thế nhưng, bài toán nan giải nhất với người trồng vẫn là đầu ra: bán cho ai, giá bao nhiêu và làm sao duy trì thị trường ổn định. “Chính vì vậy, tôi xây dựng các kênh Youtube, TikTok, Facebook để livestream giới thiệu và bán nông sản, kết nối trực tiếp với khách hàng”, anh nói.
Anh Quân phối hợp với các TikToker livestream bán dưa ngay trên ruộng.
Bên cạnh đó, anh cũng đều đặn đăng video về đời sống nông thôn, quy trình sản xuất sạch, mời khách nước ngoài trải nghiệm… Nhờ vậy, các kênh nhanh chóng có hàng trăm nghìn lượt theo dõi, có phiên bán được cả tạ dưa chỉ trong vài giờ.
Không chỉ bán cho gia đình mình, anh Quân còn livestream hỗ trợ bà con trong vùng. Thấy ruộng dưa nhà hàng xóm đẹp nhưng khó tiêu thụ, anh đến quay video, giới thiệu chất lượng rồi kết nối thương lái đến tận vườn. Có ngày anh livestream 3 - 4 điểm, mỗi điểm vài tấn dưa. Chỉ trong một đêm, hàng chục tấn dưa được thu gom ngay tại ruộng, giúp nông dân “gỡ” mùa.
Ngoài mạng xã hội, anh Quân còn lái xe tải nhỏ đưa dưa lên thành phố, bán ở các chợ dân sinh, siêu thị mini, cửa hàng thực phẩm sạch. Anh cũng xây dựng mạng lưới cộng tác viên bán hàng online ở nhiều tỉnh, thành. “Làm nông bây giờ không chỉ giỏi trồng mà còn phải giỏi bán. Cứ minh bạch, làm thật, quay thật, bán thật thì khách sẽ tự tìm đến”, anh Quân cho hay.
Nhờ hướng đi khác biệt, anh Quân đã chủ động được thị trường tiêu thụ
Trong khi nhiều ruộng dưa ở Nghệ An rơi vào cảnh “bí đầu ra”, giá giảm sâu, thương lái thưa thớt, thì dưa của anh Quân vẫn bán với giá cao gấp 2 - 3 lần thị trường. Thành công của anh đến từ sự kết hợp giữa chọn giống phù hợp thị hiếu, canh tác sạch, tạo sản phẩm chất lượng cao và ứng dụng công nghệ số, linh hoạt trong tiêu thụ.
Với mô hình canh tác sạch kết hợp chuyển đổi số, anh Chu Văn Quân đã mở ra hướng đi mới cho nông sản quê nhà, giúp người trồng dưa chủ động hơn trước những biến động của thị trường.
