Theo Bộ Công Thương, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ách tắc hiện nay là đứt gãy vận chuyển đường bộ giữa Pakistan và Afghanistan, trong bối cảnh Pakistan áp dụng các biện pháp kiểm soát mới đối với vận tải quá cảnh, trong khi phần lớn các lô chè Việt Nam được ký hợp đồng xuất khẩu sang Afghanistan thông qua trung chuyển tại Karachi.
Đáng lưu ý, tình trạng ùn ứ tại Cảng Karachi không chỉ xảy ra đối với hàng hóa của Việt Nam mà mang tính bất khả kháng, diện rộng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả hoạt động xuất nhập khẩu và trung chuyển của chính Pakistan. Theo thông tin cập nhật từ phía Pakistan, hiện nay tại Cảng Karachi đang tồn đọng khoảng 11.000 container hàng trung chuyển sang Afghanistan bị tắc; khoảng 25.000 container hàng nhập khẩu và 15.000 container hàng xuất khẩu của Pakistan chưa thể giải phóng, do các hiệp hội vận tải Pakistan tạm dừng hoạt động nhằm phản đối chính sách mới liên quan đến xử phạt phương tiện và lái xe, khiến chuỗi cung ứng nội địa Pakistan cũng bị đình trệ nghiêm trọng
Việc ùn ứ kéo dài đã khiến doanh nghiệp xuất khẩu chè của Việt Nam phải chịu chi phí lưu container, lưu bãi rất lớn, tiềm ẩn nguy cơ giảm chất lượng hàng hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền, khả năng trả nợ ngân hàng và sinh kế của người trồng chè.
Trước tình hình này, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Thương vụ Việt Nam tại Pakistan chủ động, liên tục làm việc với các cơ quan chức năng của Pakistan, bao gồm cả cơ quan cảng vụ, hải quan và các đầu mối liên quan, đề nghị phía Pakistan xem xét các biện pháp tháo gỡ đặc biệt cho hàng chè Việt Nam.
Bộ Công Thương đánh giá, gần 500 container chè bị tắc gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu và ảnh hưởng trực tiếp đến người trồng chè trong nước.Bộ Công Thương cho biết đã phối hợp với Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan gửi công hàm chính thức tới các cơ quan chức năng Pakistan, đề nghị tạo điều kiện thuận lợi, linh hoạt trong xử lý các lô chè của Việt Nam đang bị ách tắc, trên tinh thần quan hệ hữu nghị và hợp tác kinh tế - thương mại giữa hai nước.
Đại sứ quán Việt Nam tại Pakistan đã trực tiếp làm việc với Lãnh đạo Bộ Thương mại Pakistan, Phó Thứ trưởng Bộ Thương mại Pakistan phụ trách Afghanistan và Trung Á, Bộ trưởng Bộ Thương mại Pakistan đề nghị xem xét đặc thù đối với hàng hóa của Việt Nam, không áp dụng máy móc biện pháp tạm dừng quá cảnh;
Phía Việt Nam đề xuất cho phép chuyển tiếp các container chè đang kẹt tại cảng Karachi sang Afghanistan khi điều kiện an ninh, vận tải cho phép. Trường hợp không thể chuyển tiếp, xem xét cho phép tái xuất sang thị trường thứ ba; phương án cuối cùng là cho phép tái nhập hàng về Việt Nam nhằm giảm thiệt hại cho doanh nghiệp.
Bộ Công Thương đề nghị doanh nghiệp xuất khẩu chè chủ động phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội Chè Việt Nam và Thương vụ Việt Nam tại Pakistan, cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng từ liên quan đến lô hàng, rà soát điều khoản hợp đồng, phương án logistics thay thế và năng lực tài chính để cùng cơ quan quản lý nhà nước lựa chọn phương án xử lý tối ưu.
Trong thời gian tới, doanh nghiệp tăng cường đánh giá rủi ro thị trường, đa dạng hóa tuyến vận chuyển và điều kiện giao hàng, hạn chế phụ thuộc vào các tuyến trung chuyển có rủi ro cao.
