Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố Trần Thị Hoàn, chủ tiệm vàng bạc đá quý Hoàn Huế ở Lào Cai, cùng 7 người khác về tội Buôn lậu, liên quan đến đường dây nhập lậu hơn 564 kg vàng, tương đương hơn 15.000 cây, trị giá hơn 1.200 tỷ đồng từ Trung Quốc vào Việt Nam.
Theo kết luận điều tra, tháng 9/2024, một phụ nữ Trung Quốc có biệt danh “Bà Béo” xuất hiện tại tiệm vàng Hoàn Huế (TP Lào Cai) để bán vàng và xin số điện thoại của chủ tiệm. Ít lâu sau, người này chủ động liên hệ lại, giới thiệu có nguồn vàng nguyên liệu Au 99,99% với giá rẻ hơn thị trường.
Nhận thấy chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, Trần Thị Hoàn lập tức nắm lấy cơ hội. Hai bên thỏa thuận qua ứng dụng WeChat, thống nhất về số lượng, giá cả và cách giao nhận. “Bà Béo” thuê người Việt làm việc tại tỉnh Vân Nam vận chuyển vàng qua biên giới về Việt Nam.
Giấu vàng trong giày để qua cửa khẩu
Cơ quan điều tra xác định nhóm này lợi dụng kẽ hở tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai, nơi lực lượng chức năng chỉ soi hành lý, không soi người, để tuồn vàng lậu qua biên giới.
Theo hướng dẫn của “Bà Béo”, người vận chuyển giấu mỗi bên giày một thỏi vàng nặng khoảng 1 kg, chọn lối qua khu vực không có máy soi chiếu người. Khi trót lọt, họ được trả công 250.000 đồng mỗi kg vàng.
Sau khi nhập cảnh, vàng được mang thẳng về tiệm Hoàn Huế qua lối cửa sau. Tại đây, nhân viên tiệm cân, kiểm tra, chụp ảnh từng thỏi vàng rồi gửi qua Zalo cho Hoàn. Nếu trên bề mặt có ký hiệu, chữ nước ngoài, Hoàn chỉ đạo dùng đèn khò xóa dấu vết nguồn gốc.
Tiền thanh toán được thực hiện bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản qua các tài khoản đứng tên nhân viên, khách hàng thân quen. Từ 17/9 đến 27/11/2024, Hoàn đã nhận 97,3 kg vàng, tương đương 208 tỷ đồng từ “Bà Béo”.
Không dừng lại ở đó, Hoàn tiếp tục liên hệ với Phạm Tuấn Hải, nguyên Giám đốc Công ty TNHH Kinh doanh Thương mại và Dịch vụ Thăng Long, để mở rộng nguồn cung vàng lậu.
Hải được xác định mua vàng từ một người Trung Quốc tên Châu, sau đó tổ chức đường dây vận chuyển trái phép qua biên giới bán lại cho Hoàn. Từ 2/9 đến 2/12/2024, Hải đã nhập lậu 424 kg vàng, trị giá 943 tỷ đồng.
Như vậy, cộng cả hai nguồn, tổng số vàng Hoàn buôn lậu lên tới 564 kg, tương đương 15.040 cây, trị giá hơn 1.208 tỷ đồng. Theo quy đổi, 1 kg vàng tương đương khoảng 26,6 cây.
Vàng giấu trong giày để buôn lậu về Việt Nam.“Phù phép” vàng ngoại thành vàng nội
Để tránh bị phát hiện, Hoàn cho nhân viên nấu chảy hoặc khò nóng lớp ngoài các thỏi vàng nhằm xóa ký hiệu nước ngoài. Số vàng này sau đó được cắt nhỏ, bán cho nhiều khách hàng, chủ yếu ở Hà Nội.
Các khách hàng khai không biết nguồn gốc số vàng, bởi khi nhận hàng, thỏi vàng không còn dấu hiệu nhận dạng. Điều này phù hợp với lời khai của Hoàn.
Cơ quan điều tra cho biết Hoàn không lưu sổ sách chi tiết về đơn giá bán, số lượng vàng chế tác hay lãi lỗ từng giao dịch. Hoàn khai chỉ hưởng lợi khoảng 100 triệu đồng từ việc mua bán với “Bà Béo” và bị lỗ khi giá vàng trong nước giảm trong giai đoạn mua của Hải.
Phạm Tuấn Hải khai lợi nhuận 449 triệu đồng, tương đương khoảng 1 triệu đồng/kg vàng. Cả hai bị cáo buộc giữ vai trò chủ mưu, còn những người khác là đồng phạm giúp sức.
Cơ quan điều tra đã làm việc với Cục Hải quan tỉnh Lào Cai và Bộ đội Biên phòng, xác định không có dấu hiệu tiêu cực, nhận hối lộ hay tiếp tay cho đường dây.
Theo quy định hiện hành, tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai, cán bộ hải quan chỉ thực hiện kiểm tra hành lý và hàng hóa, không có thiết bị soi chiếu người. Người xuất nhập cảnh không mang hàng hóa thì không phải làm thủ tục hải quan. Chỉ khi có căn cứ nghi ngờ mới được phép khám người.
Nhóm vận chuyển vàng đã khai thác triệt để kẽ hở này, lợi dụng việc không soi người để giấu vàng trong giày, qua mặt lực lượng kiểm soát.
Các bị can của vụ án.Các bị can phủ nhận, nhưng chứng cứ được củng cố
Trong quá trình điều tra, Phạm Tuấn Hải thay đổi lời khai, không thừa nhận đã thỏa thuận trực tiếp mua bán vàng với Hoàn. Tuy nhiên, căn cứ vào tin nhắn, dữ liệu nhóm WeChat và chứng từ giao dịch tài chính, cơ quan công an xác định đủ cơ sở buộc tội.
Ngoài nhóm của Hoàn và Hải, Chủ tịch HĐQT Công ty Vàng Việt Nam cùng hai cá nhân khác bị đề nghị truy tố về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, do có liên quan đến việc ghi nhận, hợp thức hóa chứng từ mua bán vàng.
Hiện, nhân thân và lai lịch của hai người Trung Quốc là “Bà Béo” và Châu, mắt xích cung cấp vàng cho đường dây vẫn chưa được làm rõ.
Bộ Công an đã chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đề nghị truy tố các bị can. Vụ án được đánh giá là một trong những vụ buôn lậu vàng lớn nhất từng được phát hiện, cho thấy mức độ tinh vi trong việc lợi dụng chênh lệch giá vàng và kẽ hở tại khu vực biên giới để đưa vàng trái phép vào Việt Nam.
