Chuẩn hóa hoạt động mua bán vàng vật chất
Tại Tọa đàm "về thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam" chiều 15/10, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, trong nhiều năm qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, thị trường vàng Việt Nam đã từng bước được đưa vào khuôn khổ, đặc biệt kể từ khi ban hành Nghị định 24/2012. Cơ chế này đã góp phần quan trọng trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và củng cố niềm tin của người dân vào đồng Việt Nam.
“Tuy nhiên, sau hơn 10 năm, nhiều quy định không còn phù hợp với thực tế thị trường. Trên cơ sở chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 211, Ngân hàng Nhà nước đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 232 nhằm sửa đổi, bổ sung Nghị định 24, tạo hành lang pháp lý linh hoạt, hiện đại hơn cho hoạt động sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh vàng”, ông Dũng nhấn mạnh.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng (ảnh: SBV).Theo ông Dũng, ngày 9/10 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 34 hướng dẫn chi tiết việc cấp phép và quản lý hoạt động kinh doanh vàng, bảo đảm sự đồng bộ trong thực thi chính sách. Việc xây dựng sàn giao dịch vàng là bước đi tiếp theo, mang tính chiến lược, nhằm minh bạch hóa giao dịch, kiểm soát thị trường tự do và huy động nguồn lực vàng trong dân phục vụ phát triển kinh tế.
“Sàn giao dịch vàng sẽ giúp chuẩn hóa hoạt động mua bán vàng vật chất, tiến tới giao dịch vàng tài khoản và các sản phẩm phái sinh theo lộ trình. Đây không chỉ là công cụ quản lý mà còn là kênh dữ liệu quan trọng phục vụ phân tích, dự báo và hoạch định chính sách”, ông Dũng cho biết.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khẳng định, việc thành lập sàn giao dịch vàng thể hiện quyết tâm của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong việc hiện đại hóa thị trường vàng, đưa hoạt động kinh doanh vàng về đúng bản chất hàng hóa, đồng thời tăng tính minh bạch, an toàn và bền vững cho hệ thống tài chính quốc gia.
Lộ trình 3 giai đoạn
Ông Đào Xuân Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước - cho biết, việc sàn giao dịch vàng được hình thành với ba mục tiêu lớn: Thứ nhất, giai đoạn đầu sẽ vận hành sàn giao dịch vàng vật chất, trở thành kênh phân phối vàng nguyên liệu nhập khẩu đạt chuẩn, công khai và minh bạch. Thứ hai, từng bước mở rộng sang giao dịch vàng tài khoản và sản phẩm phái sinh, tiệm cận mô hình quốc tế. Thứ ba, thông qua sàn giao dịch, huy động nguồn lực vàng trong dân, giảm tích trữ, chuyển hóa thành vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Theo ông Tuấn, việc thành lập sàn giao dịch vàng có nhiều thuận lợi. Nghị định 232 cho phép Ngân hàng Nhà nước cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp đủ điều kiện. Việt Nam cũng có kinh nghiệm trong việc tổ chức và vận hành các sàn giao dịch hàng hóa, chứng khoán, đồng thời có thể học hỏi mô hình từ các nước như Trung Quốc (SGE), Ấn Độ (IIBX) hay Singapore (SBMA).
Tuy nhiên, đây cũng là bước đi cần thận trọng và có lộ trình. Việt Nam là quốc gia có quy mô sử dụng vàng lớn, việc quản lý giao dịch cần bảo đảm an toàn, tránh đầu cơ và biến động mạnh. Hiện nước ta chưa có hệ thống kho lưu trữ vàng tập trung và trung tâm kiểm định vàng chuyên biệt, đòi hỏi đầu tư đồng bộ về hạ tầng, công nghệ và nhân lực.
Ba phương án được nghiên cứu gồm: Thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, niêm yết vàng trên sở giao dịch hàng hóa, hoặc xây dựng sàn vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam. Trong giai đoạn thí điểm, các giao dịch sẽ giới hạn trong nước, chưa liên thông quốc tế.
Theo lộ trình, giai đoạn 1 tập trung vào vàng nguyên liệu nhập khẩu; giai đoạn 2 bổ sung vàng miếng và hệ thống lưu ký, kiểm định; giai đoạn 3 hoàn thiện mô hình với chứng chỉ vàng và công cụ phái sinh.
Ông Tuấn nhấn mạnh, khi đi vào vận hành, sàn giao dịch vàng sẽ trở thành công cụ quan trọng giúp Nhà nước điều tiết cung cầu vàng, kiểm soát dòng chảy ngoại tệ, đồng thời tạo môi trường đầu tư minh bạch và an toàn, góp phần huy động nguồn vàng trong dân phục vụ phát triển kinh tế bền vững.
