USD vẫn là 'vua' trong hệ thống tiền tệ toàn cầu
Chia sẻ trong talkshow phân tích xu hướng vàng toàn cầu do VTC News vừa tổ chức, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính – ngân hàng, nhận định, các quốc gia thuộc nhóm BRICS đang có động thái đa dạng hóa danh mục dự trữ ngoại hối, giảm tỷ trọng nắm giữ USD và trái phiếu Chính phủ Mỹ, thay vào đó là mua vàng để phòng ngừa rủi ro.
“Nhiều nước, có thể kể cả Việt Nam, đang muốn cơ cấu lại dự trữ quốc gia để tránh phụ thuộc quá nhiều vào USD, đồng tiền chịu tác động mạnh từ kinh tế Mỹ,” ông nói.
Thực tế, sức mạnh của USD đang có dấu hiệu suy yếu. Chỉ số USD Index từng vượt 110 điểm vào đầu năm 2024, nhưng hiện giảm về mức quanh 98 điểm. Điều này đồng nghĩa với việc giá trị tài sản dự trữ bằng USD cũng giảm theo.
“Khi USD suy yếu, việc tìm đến vàng như một tài sản thay thế là hợp lý. Nhưng đừng quên, cho đến nay, chưa có đồng tiền nào đủ sức thay thế USD,” ông Hiếu nhấn mạnh.
TS. Nguyễn Trí Hiếu khẳng định, dù kinh tế Mỹ đối mặt nhiều biến động, từ căng thẳng địa chính trị đến chính sách thuế quan và nhập cư, đồng USD vẫn giữ vị thế số một thế giới.
“Tôi chưa thấy yếu tố nào đủ sức làm lung lay vị trí của USD. Đây vẫn là đồng tiền được chấp nhận rộng rãi nhất, có khả năng hoán đổi tự do toàn cầu. Một tờ USD có thể chi tiêu ở hầu hết mọi quốc gia,” ông phân tích.
Theo ông Hiếu, sức mạnh của đồng USD không chỉ đến từ giá trị danh nghĩa, mà từ năng lực kinh tế khổng lồ và sức mạnh chính trị, quân sự của Mỹ, cùng hệ thống tài chính minh bạch, quy mô lớn nhất thế giới.
Dù kinh tế Mỹ đối mặt nhiều biến động – từ căng thẳng địa chính trị đến chính sách thuế quan và nhập cư, đồng USD vẫn giữ vị thế số một thế giới.Không thể trở lại 'kỷ nguyên bản vị vàng'
Trước câu hỏi liệu thế giới có quay lại thời kỳ kim bản vị, khi tiền tệ được bảo đảm bằng vàng, chuyên gia khẳng định: “Điều đó sẽ không bao giờ xảy ra.”
“Các nền kinh tế hiện nay tăng trưởng quá nhanh, lượng vàng trên thế giới không đủ để bảo đảm cho lượng tiền đang lưu hành. Dù Việt Nam hay Mỹ, không ai còn neo giá trị đồng tiền của mình vào vàng,” ông giải thích.
Từ năm 1973, Mỹ đã chính thức bãi bỏ chế độ bản vị vàng để có thể linh hoạt trong chính sách tiền tệ, đặc biệt khi phải tăng chi tiêu cho chiến tranh và phục hồi kinh tế. Từ đó, giá trị đồng USD không còn gắn với lượng vàng dự trữ, mà được bảo chứng bởi sức mạnh của cả nền kinh tế Mỹ.
Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, trong bối cảnh bất ổn, vàng luôn là nơi trú ẩn an toàn, nhất là khi lạm phát tăng cao hoặc xảy ra khủng hoảng tài chính. Tuy nhiên, ông cho rằng việc coi vàng là thước đo giá trị thay cho USD là sai lầm.
“Giữ vàng có rủi ro rất lớn. Giá vàng biến động mạnh, tăng thì lợi nhưng giảm thì giá trị dự trữ quốc gia cũng sụt. Không quốc gia nào dại dột ‘bỏ tất cả trứng vào một giỏ’,” ông Hiếu nhấn mạnh.
Ông dự báo, trong 3–5 năm tới, tỷ trọng vàng trong dự trữ quốc gia của nhiều nước, kể cả nhóm BRICS sẽ tăng, nhưng USD vẫn chiếm vai trò trung tâm.
“Vàng chỉ là nơi trú ẩn, không phải vũ khí quyền lực. Cuộc chơi thực sự của tiền tệ thế giới vẫn nằm trong tay đồng USD,” TS. Nguyễn Trí Hiếu khẳng định.
TS. Hiếu cũng chỉ ra một điểm đáng chú ý: Ở Mỹ, FED không can thiệp trực tiếp vào thị trường vàng. Vàng không được coi là tiền tệ, mà chỉ là một loại hàng hóa tài chính.
“Nếu giá vàng có tăng lên 5.000 hay 6.000 USD/ounce, FED cũng không can thiệp, miễn là nó không ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ và ổn định vĩ mô,” ông nói. Trong khi đó, tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước vừa điều hành chính sách tiền tệ, vừa quản lý thị trường vàng, nên giá vàng ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý người dân, lạm phát và tỷ giá.
“Khi giá vàng trong nước tăng mạnh, người dân có cảm giác lạm phát cao, doanh nghiệp lại té nước theo mưa, tăng giá sản phẩm. Đó là điều không xảy ra ở Mỹ,” TS. Hiếu phân tích.
