Sau nhiều tháng đàm phán, Việt Nam và Mỹ mới đây đã công bố Tuyên bố chung về khuôn khổ thương mại tương hỗ, công bằng và cân bằng, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quan hệ kinh tế song phương. Theo đó, Việt Nam cam kết tiếp tục đàm phán để giảm thuế nhập khẩu về 0% đối với một số mặt hàng của Mỹ; ngược lại, phía Mỹ sẽ xem xét giảm thuế đối ứng với những sản phẩm của Việt Nam có lợi thế xuất khẩu.
Theo Bộ Công Thương, danh mục hàng Mỹ được xem xét giảm thuế nằm trong phụ lục 3 của thỏa thuận, nhưng không phải tất cả đều được hưởng ưu đãi.
Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Lê Sỹ Hiển - Giám đốc vận hành miền Bắc, MM Mega Market Việt Nam - cho biết, thời gian qua, hàng Mỹ trên hệ thống siêu thị nhập về Việt Nam cũng tăng mạnh nhờ giảm thuế.
Theo ông Hiển, hàng Mỹ có thương hiệu mạnh, đáp ứng tiêu chuẩn nghiêm ngặt nhưng chủ yếu thuộc nhóm hàng bổ sung, tức là những sản phẩm mà Việt Nam chưa sản xuất được hoặc chất lượng chưa đạt tầm. Điển hình như chocolate, táo, nho, cherry hay cam ruột đỏ những mặt hàng có quy trình bảo quản và yêu cầu chất lượng rất cao.
Việc hàng Mỹ vào nhiều, theo ông Hiển là tín hiệu tích cực với người tiêu dùng, vì họ có thêm lựa chọn và được hưởng sản phẩm tiêu chuẩn cao. Điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp nội phải nâng cấp.
Tuy nhiên, theo ông Hiển, hàng Mỹ đi nửa vòng trái đất, cộng chi phí logistics, bảo quản lạnh và tỷ giá thay đổi, khiến giá đội lên rất cao. Trong khi đó, hàng Việt có lợi thế về giá, thói quen tiêu dùng và hệ thống phân phối rộng khắp.
"Tâm lý người tiêu dùng Việt hiện đã thay đổi sâu sắc, không còn sính ngoại mù quáng mà đọc kỹ thông tin trên nhãn mác, so sánh giá, nguồn gốc và tiêu chuẩn an toàn. Vấn đề là trước làn sóng đổ bộ của hàng Mỹ, hàng Việt cần được xây dựng thương hiệu và đảm bảo chất lượng để cạnh tranh sòng phẳng” ông Hiển nhấn mạnh.
Nhiều trái cây Mỹ về Việt Nam tăng mạnh trong thời gian gần đây.Ông Đặng Phúc Nguyên , Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) - cho biết, Mỹ hiện nằm trong nhóm 5 thị trường nhập khẩu trái cây lớn nhất của Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng cao nhất trong các thị trường phát triển.
“Dù vẫn đang chịu mức thuế khoảng 20%, nhưng xuất khẩu rau quả sang Mỹ trong 9 tháng đã tăng khoảng 60%, đạt hơn 406 triệu USD - mức tăng đáng chú ý trong bối cảnh xuất khẩu toàn ngành chỉ tăng hơn 8%”, ông Nguyên chia sẻ.
Trong khi đó, nhập khẩu trái cây từ Mỹ vào Việt Nam trong 9 tháng đạt hơn 413 triệu USD, phản ánh nhu cầu lớn của người tiêu dùng trong nước đối với hàng có tiêu chuẩn cao, song mức nhập siêu càng thu hẹp cho thấy hàng Việt đang tạo dựng được chỗ đứng đối với sản phẩm cao cấp.
Theo vị này, nếu các thỏa thuận trong Tuyên bố chung Việt Nam - Mỹ được cụ thể hóa trong năm 2026, kim ngạch xuất - nhập khẩu rau quả hai chiều có thể chạm ngưỡng 2 tỷ USD. Đặc biệt, nếu trái cây Việt Nam xuất khẩu được hưởng thuế 0%, lợi thế cạnh tranh sẽ rất lớn so với Thái Lan hay các nước Nam Mỹ.
“Cơ hội sẽ có với các mặt hàng như sầu riêng, chanh leo, bưởi, dừa tươi chế biến.... nhưng doanh nghiệp phải chủ động chuẩn hóa vùng trồng, minh bạch truy xuất và duy trì chất lượng ổn định. Mỹ là thị trường khó tính, nhưng khi đã vào được thì thương hiệu Việt sẽ nâng lên một tầm mới”, ông Nguyên khẳng định.
Số liệu của Cục Hải quan cho thấy, tính đến hết tháng 9, tổng kim ngạch thương mại song phương Việt - Mỹ đạt khoảng 126,4 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ đạt 112,8 tỷ USD (tăng 27,7%), chiếm hơn 32% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước; Việt Nam nhập khẩu từ Mỹ đạt 13,6 tỷ USD (tăng 23,6%), chiếm 4,1% tổng kim ngạch nhập khẩu. Mỹ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất và nguồn cung công nghệ, nguyên liệu chiến lược của Việt Nam.
