Năm 2020, ông Phan Hữu Như ở Cồn Sơn (phường Bình Thủy, TP. Cần Thơ) chuyển từ trồng tre sang trồng dừa khi tình cờ thưởng thức trái dừa xiêm lùn. Ông ấn tượng với loại quả có vỏ mỏng, nước ngọt thanh nên nung nấu ý định khởi nghiệp từ loại cây này.
Ban đầu, ông Như mua về 100 cây giống nhưng khoảng một nửa bị chết trong giai đoạn thử nghiệm. Không bỏ cuộc, ông kiên trì bứng gốc, trồng lại và hoàn thiện chu trình chăm sóc. Qua 5 năm tích lũy kinh nghiệm, vườn dừa xiêm lùn của ông đã dần ổn định, trở thành mô hình phục vụ du lịch, không bán trái ra ngoài.
Ông Như có bí kíp giúp vườn dừa ra trái quanh năm. Ảnh minh họaHiện vườn dừa rộng khoảng 4.500 m², với khoảng 70 gốc đang cho trái. Ông Như cho biết mỗi trái có thể chứa khoảng 350–400 ml nước, vừa vặn cho một người uống. Mỗi cây có thể mang đồng thời hơn trăm trái, thậm chí hơn 200 trái. Nhờ chế độ chăm sóc và kỹ thuật riêng, ông đã làm cho dừa ra trái liên tục từng tháng, chứ không chỉ 2–3 mùa như thông thường.
Giống dừa xiêm lùn cần chăm sóc chu đáo từ bón phân, rửa sạch tàu lá, tưới bổ sung 2–3 lần/tuần vào mùa khô và thậm chí can thiệp cắt tỉa cuống quả để hoa bung, điều chỉnh mỗi buồng còn 10–20 trái tùy theo chiều dài cuống. Khi buồng nặng, ông Như phải dùng dây hoặc chống bằng cây để tránh gãy thân. Việc này tốn công nhưng được ông xem là đầu tư cần thiết để đảm bảo năng suất và thẩm mỹ phục vụ khách tham quan.
Vườn dừa được chủ nhân chăm sóc rất chu đáo. Ảnh minh họaĐiểm khác biệt lớn nhất của vườn ông Như là khả năng cho trái liên tục. Thông thường, dừa xiêm lùn cho trái tập trung 2–3 đợt/năm, nhưng sau bốn năm chăm sóc, ông đã xử lý để cây cho trái từ tháng này qua tháng khác. Ông từ chối tiết lộ chi tiết toàn bộ phương pháp vì coi đó là kinh nghiệm riêng, nhưng nhấn mạnh rằng quy trình bón phân, tưới nước và cắt tỉa được thực hiện rất bài bản.
Tại ĐBSCL, nhiều vùng đã thử nghiệm và nhân rộng giống dừa lùn vì đặc tính ra trái sớm, phù hợp với đất phèn, chịu mặn và dễ quản lý diện tích nhỏ, đồng thời đem lại sản lượng cao trên đơn vị diện tích. Các mô hình tại một số tỉnh cho thấy cây có thể cho trái khi cao khoảng 1m và đôi khi mang hơn 100 trái trên một cây, nên phù hợp để kết hợp với du lịch nông nghiệp và tiêu thụ tại chỗ.
Thay vì bán trái ra ngoài, ông Như biến vườn dựa thành điểm du lịch thu hút trung bình 30 khách/ngày. Ảnh minh họaVườn dừa của ông Như hiện phục vụ trung bình khoảng 30 khách/ngày, những người đến để tham quan, chụp ảnh và uống dừa tươi ngay tại vườn. Không chọn hướng sản xuất bán buôn, ông tập trung vào chất lượng trải nghiệm. Vườn không dùng thuốc hóa học, chủ yếu dùng biện pháp dân gian xử lý sâu bệnh (muối pha loãng tưới đọt) và kè giữ thảm cỏ lá tre dưới tán dừa để tạo không gian xanh mát, dễ chịu cho du khách. Đây là lợi thế trong bối cảnh du lịch nông nghiệp đang “lên ngôi” ở Đồng bằng sông Cửu Long.
