Lonvi Biosciences, một phòng thí nghiệm khởi nghiệp ở Thâm Quyến, Trung Quốc, tuyên bố đã phát triển viên nang dựa trên hợp chất procyanidin C1 (PCC1). Đây là một thành phần của chiết xuất hạt nho, có hoạt tính “senotherapeutic”, có thể điều chế/loại bỏ các tế bào già (senescent cells) góp phần tạo nên chứng viêm mạn tính và suy giảm chức năng cơ quan trong lão hóa.
Nhóm nghiên cứu ban đầu mô tả PCC1 có thể ức chế “SASP” (hệ phân tử gây phản ứng viêm của tế bào lão hóa) ở nồng độ thấp và trực tiếp tiêu diệt những tế bào này ở nồng độ cao hơn. Trên chuột, PCC1 đã làm tăng sức khỏe tổng thể và kéo dài tuổi thọ trung bình. Kết quả nghiên cứu gốc được công bố trên tạp chí Nature Metabolism.
Loại thuốc mà Lonvi chế tạo đã được thử nghiệm và có hiệu quả trên chuột. Ảnh minh họaChuột dùng PCC1 có “tăng 9,4% tuổi thọ tổng thể” và “tăng 64,2% tuổi thọ kể từ khi bắt đầu điều trị” ở một số chỉ số thống kê nhất định. Tuy nhiên các nhà khoa học nhấn mạnh đó là dữ liệu trên mô hình động vật, không phải bằng chứng trực tiếp cho con người.
Giới lãnh đạo Lonvi rất lạc quan. Liu Qinghua, Giám đốc Công nghệ của công ty nói rằng “sống tới 150 tuổi hoàn toàn khả thi” và dự đoán điều này có thể thành hiện thực trong vài năm tới. Ông Ip Zhu, Tổng giám đốc Lonvi, thậm chí công bố những tham vọng lớn về giảm thiểu các bệnh tuổi già trong thập kỷ tới.
Lãnh đạo Lonvi nói rằng “sống tới 150 tuổi hoàn toàn khả thi”. Ảnh minh họaỞ khía cạnh nghiên cứu, PCC1 không phải phát hiện mới nhất. Công trình trên tạp chí Nature Metabolism (và các báo cáo liên quan) đã đặt nền móng cho ý tưởng rằng hợp chất tự nhiên có thể được “tinh chế” thành tác nhân senolytic. Ngoài ra, một số nghiên cứu khác cho thấy PCC1 có thể có lợi cho các mô cụ thể như võng mạc và hệ miễn dịch của chuột, làm tăng niềm tin rằng cơ chế tác động có tính sinh học nhất quán.
Tuy vậy, cộng đồng khoa học tỏ ra rất thận trọng. David Furman, nhà nghiên cứu lão hóa thuộc Buck Institute/Stanford, mô tả các kết quả “có vẻ hứa hẹn” nhưng nhắc lại rằng cần các thử nghiệm lâm sàng lớn, minh bạch và theo dõi lâu dài trước khi rút ra kết luận về hiệu quả và an toàn ở người. Nhiều nhà nghiên cứu khác cũng cảnh báo hàng loạt phương pháp kéo dài tuổi thọ thành công trên chuột trước đây đã không dịch chuyển được sang con người một cách dễ dàng.
Tuy nhiên, cộng đồng khoa học vẫn rất thận trọng với những tuyên bố liên quan đến thuốc trường sinh. Ảnh minh họaTrung Quốc đã đặt nghiên cứu “trường sinh” lên hàng ưu tiên cùng với trí tuệ nhân tạo và sinh học, tạo điều kiện tiền vốn và nguồn lực cho ngành công nghiệp kéo dài tuổi thọ đang nở rộ. Nhiều startup và phòng thí nghiệm đầu tư mạnh vào liệu pháp senolytic, bảo quản lạnh hay các can thiệp geroscience.Bối cảnh này rất thuận lợi cho các công ty như Lonvi.
Vấn đề đặt ra hiện nay là lộ trình từ phòng thí nghiệm đến lâm sàng. Liệu PCC1 ở dạng viên nang, khi dùng cho người, có đạt nồng độ tác động an toàn và hiệu quả mà không gây độc tính? Các thử nghiệm tiền lâm sàng, hồ sơ dược động học - dược lực học và thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I–III là bước bắt buộc, cùng với giám sát độc lập và công bố dữ liệu mở để cộng đồng khoa học đánh giá.
