Indonesia đang bước vào cuộc cạnh tranh khốc liệt trên thị trường sầu riêng khi nước này chuẩn bị xuất khẩu sầu riêng đông lạnh trực tiếp sang Trung Quốc vào cuối năm 2025. Động thái này không chỉ giúp Indonesia tiếp cận một thị trường trị giá gần 7 tỷ USD mà còn tạo thêm áp lực đối với các nước xuất khẩu truyền thống như Thái Lan và Việt Nam.
Trước đây, sầu riêng đông lạnh của Indonesia chủ yếu được xuất khẩu sang Trung Quốc thông qua Thái Lan, khiến chi phí vận chuyển cao và thời gian giao hàng kéo dài lên đến một tháng. Tuy nhiên, với tuyến đường trực tiếp từ cảng Pantoloan (Palu, Trung Sulawesi) đến Trung Quốc, Indonesia có thể rút ngắn thời gian vận chuyển xuống chỉ còn một tuần và giảm chi phí vận chuyển xuống một nửa.
Theo ông Muhammad Tahir, giám đốc PT Ammar Durian Indonesia, việc xuất khẩu qua Thái Lan khiến doanh nghiệp tốn kém thời gian và chi phí, ảnh hưởng đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh. Việc Trung Quốc chấp thuận nhập khẩu trực tiếp sẽ mở ra cơ hội lớn cho ngành sầu riêng Indonesia.
Indonesia tập trung vào xuất khẩu giống sầu riêng Monthong, có nguồn gốc từ Thái Lan nhưng hiện được trồng rộng rãi ở Indonesia và Việt Nam. Giống sầu riêng này có đặc điểm nổi bật với trọng lượng trung bình từ 3 đến 5 kg, kết cấu kem, vị ngọt, hạt nhỏ và phần thịt dày hơn so với nhiều giống sầu riêng khác.
Tại huyện Parigi Moutong, tỉnh Trung Sulawesi, hàng nghìn hecta đất đang được sử dụng để trồng sầu riêng, với 14 cơ sở chế biến đã đăng ký xuất khẩu trực tiếp. PT Silvia Amerta Jaya, một trong những doanh nghiệp dẫn đầu, hiện có mạng lưới khoảng 500 nông dân trồng sầu riêng và đang xin cấp phép xuất khẩu sầu riêng tươi vào Trung Quốc.
 |
| Sầu riêng Việt Nam và Thái Lan có thêm đối thủ mới tại Trung Quốc. Ảnh minh họa |
>> Hết thời bán tháo, sầu riêng Việt ‘hồi sinh’ trên đất Trung Quốc
Dù được mở cửa, Indonesia vẫn phải đối mặt với các tiêu chuẩn nghiêm ngặt mà Trung Quốc áp dụng cho sầu riêng nhập khẩu. Từ đầu năm 2025, Bắc Kinh yêu cầu mọi lô hàng sầu riêng phải có chứng nhận kiểm định chất vàng O và cadimi – hai chất cần được xét nghiệm tại các trung tâm được Trung Quốc công nhận. Quy trình kiểm tra này áp dụng 100% cho các lô hàng, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm trước khi thông quan.
Ngoài ra, chuỗi cung ứng sầu riêng Indonesia phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế như Thực hành Nông nghiệp Tốt (GAP), Thực hành Xử lý Tốt (GHP) và Thực hành Sản xuất Tốt (GMP) để đảm bảo kiểm soát chất lượng chặt chẽ. Việc truy xuất nguồn gốc cũng là một yêu cầu bắt buộc, mang lại sự minh bạch và trách nhiệm trong toàn bộ quá trình sản xuất và xuất khẩu.
Việc Indonesia tham gia mạnh mẽ vào thị trường sầu riêng Trung Quốc có thể ảnh hưởng không nhỏ đến Việt Nam và Thái Lan – hai quốc gia vốn chiếm ưu thế trong xuất khẩu sầu riêng vào nước này. Thái Lan từ lâu đã là nhà cung cấp sầu riêng lớn nhất cho Trung Quốc, trong khi Việt Nam gần đây đã vươn lên mạnh mẽ, đặc biệt sau khi Trung Quốc mở cửa cho sầu riêng đông lạnh Việt Nam từ tháng 8/2024.
Lợi thế lớn nhất của Indonesia nằm ở chi phí vận chuyển thấp và thời gian giao hàng nhanh hơn. Trong khi đó, Việt Nam và Thái Lan vẫn có ưu thế về chất lượng và danh tiếng thương hiệu, nhưng sẽ cần cải thiện năng lực logistics để duy trì khả năng cạnh tranh.
>> Người dân ‘xã tỷ phú’ ở Lâm Đồng rơi vào cảnh lao đao: Cây triệu đô liên tục rụng hoa, quả non là rơi
