Lợi thế chi phí huy động vốn thấp nhất ngành
Nhờ đặc thù là ngân hàng có thị phần rộng lớn, Vietcombank nắm giữ lợi thế chi phí huy động vốn cạnh tranh, giúp ngân hàng sở hữu lãi suất cho vay thấp, thu hút tín dụng, điều tiết dòng vốn vào các ngành ưu tiên theo định hướng của Chính phủ.
Các lợi thế huy động vốn mang tính chất bền vững và hỗ trợ mạnh mẽ biên lãi thuần của ngân hàng trong những thời kỳ khác nhau, xuất phát từ: Nguồn CASA dồi dào hoạt động thanh toán sôi động; Năng lực thu hút tiền gửi tiết kiệm có chi phí rẻ cạnh tranh nhờ chất lượng tài sản vững chắc; Nguồn vốn liên ngân hàng hỗ trợ thực hiện vai trò dẫn truyền chính sách của NHNN.
Trong môi trường lãi suất thấp, chi phí huy động vốn của Vietcombank giảm liên tục từ 3,51% tại quý III/2023 còn 2,26% quý II/2025, sau đó tăng nhẹ 3 điểm lên 2,29% vào 9T2025, thấp nhất toàn ngành. Dù chi phí vốn có thể chịu áp lực cạnh tranh, Vietcombank sẽ quản lý thông qua: Mở rộng cơ sở khách hàng, đa dạng hóa sản phẩm huy động, điều hành linh hoạt chiến lược nguồn vốn, nhằm đảm bảo thanh khoản và hiệu quả sinh lời.
Nhờ chi phí huy động vốn tốt, Vietcombank có thể nhanh chóng giảm lãi suất cho vay, thực hiện vai trò dẫn dắt lãi suất thị trường. Cơ cấu huy động vốn của Vietcombank nghiêng về tiền gửi khách hàng. Cụ thể, tiền gửi khách hàng có đặc tính ổn định cao, chiếm 76% nợ chịu lãi, cao hơn bình quân ngành, góp phần duy trì thanh khoản. Trong khi đó, tiền gửi và vay tổ chức tín dụng (TCTD) khác chiếm tỷ trọng cao thứ 2 (15% nợ chịu lãi), giúp Vietcombank thực hiện vai trò với nền kinh tế.
Tỷ lệ CASA vượt trội trở thành một trong những động lực chính giúp Vietcombank duy trì sự khác biệt trong chi phí huy động vốn và củng cố lợi nhuận. Tỷ lệ CASA của Vietcombank đạt 34% tại 9T2025, cao thứ 3 toàn ngành, chỉ sau MBB và TCB.
Nhờ thương hiệu ngân hàng quốc doanh an toàn số 1 trên thị trường và tập khách hàng chất lượng, Vietcombank dễ dàng thu hút được nguồn tiền gửi dài hạn có tính ổn định cao và lãi suất thấp, qua đó góp phần kiểm soát chi phí huy động vốn. Tiền gửi khách hàng của VCB chứng kiến mức tăng trưởng kép trong giai đoạn 2020-2025 đạt 10%. Đến 9T2025, tiền gửi khách hàng tăng trưởng 6,82% so với đầu năm, lên 1,6 triệu tỷ đồng.
Lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm của Vietcombank thấp nhất hệ thống, cho phép ngân hàng đạt lợi thế cạnh tranh tuyệt đối trong việc kiểm soát chi phí huy động vốn. Dưới áp lực tăng trưởng tín dụng cao, lãi suất huy động tiền gửi tiết kiệm của Vietcombank chứng kiến mức tăng 37 điểm trong 9T2025 lên 3,95%; nhưng vẫn duy trì vị thế thấp nhất thị trường.
Tiền gửi khách hàng của Vietcombank chủ yếu đến từ tập khách hàng chất lượng, ít nhạy cảm với sự thay đổi của lãi suất, quy mô lớn và duy trì lâu dài như nhóm dân cư thu nhập cao, doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp lớn, công ty nhà nước sở hữu nguồn vốn chiến lược. Đồng thời, lãi suất cho vay thấp trong hệ thống cũng khuyến khích khách hàng gửi tiền tại Vietcombank để hưởng lợi thế này. Do đó, Vietcombank ít gặp áp cạnh tranh trong việc tăng lãi suất huy động tiền gửi để giữ chân khách hàng. Hơn nữa, nhờ vai trò dẫn dắt lãi suất, Vietcombank giữ lãi suất ở mức thấp để thực hiện chính sách tiền tệ mở rộng của NHNN.
Bảng cân đối vững chắc nhất hệ thống
Thay vì chạy theo quy mô, Vietcombank có mô hình tăng trưởng hiệu quả và bền vững, khi ngân hàng ưu tiên chất lượng và hiệu suất sử dụng vốn. Thực hiện chính sách cho vay thận trọng, Vietcombank có quy trình thẩm định và phê duyệt tín dụng khắt khe, giúp lựa chọn khách chất lượng.
Qua đó, ngân hàng có khả năng thu hút tập khách hàng chất lượng cao, dòng tiền ổn định và khả năng trả nợ tốt, như các tập đoàn nhà nước, doanh nghiệp đầu ngành, khối FDI, khách hàng cá nhân có thu nhập cao. Lợi thế trong việc tiếp cận các tập khách hàng chất lượng cao cho phép Vietcombank duy trì chất lượng tài sản vượt trội.
Vietcombank là một trong những ngân hàng tiên phong trong việc áp dụng các chuẩn mực quản trị rủi ro và báo cáo tài chính quốc tế. Ngân hàng đang tích cực triển khai Basel III theo thông tư 14 của NHNN và áp dụng IFRS 9. Về khung kiểm tra sức chịu đựng (stress-testing), vào năm 2021, Vietcombank được đánh giá là ngân hàng dẫn đầu từ Asian Banker, nhờ xây dựng hệ thống kiểm tra mức an toàn vốn trong những kịch bản bất lợi, dựa trên các công cụ phân tích tiên tiến và phù hợp với các chuẩn mực quốc tế.
Qua đó, Vietcombank dẫn đầu về thông số chất lượng bảng cân đối, thể hiện qua tỷ lệ nợ xấu và tỷ lệ bao phủ nợ xấu vượt trội. Tỷ lệ nợ xấu thường xuyên duy trì dưới 1%, trong khi tỷ lệ bao phủ nợ xấu luôn trên 200% trong nhiều năm. Sở hữu bộ đệm dự phòng mạnh mẽ với tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao nhất ngành, Vietcombank vững vàng trước các rủi ro tín dụng và có tiềm lực lớn xử lý nợ xấu.
Chất lượng tài sản của ngân hàng giảm nhẹ trong 9T2025, khi tỷ lệ nợ xấu tăng so với cuối năm 2024 lên 1,03%, trong khi tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm giảm 21% còn 202%. Tỷ lệ nợ xấu khách hàng cá nhân đạt 0,9%, trong khi tỷ lệ nợ xấu khách hàng doanh nghiệp đạt 1,2%. Nợ xấu chủ yếu tập trung ở mảng doanh nghiệp, chiếm 62% tổng số dư nợ xấu. Việc giảm tỷ lệ bao phủ nợ xấu trong bối cảnh lợi nhuận khả quan, cho phép VCB tối ưu hiệu quả sử dụng vốn, khi các khoản vay có tài sản đảm bảo.
Sang năm 2026, Chứng khoán Kafi ước tính tỷ lệ nợ xấu của Vietcombank đạt 0,75%, trong khi tỷ lệ bao phủ nợ xấu đạt 201%, nhờ danh mục khách hàng chất lượng và an toàn, tăng khả năng trả nợ trong thời kỳ kinh tế tăng trưởng và quá trình tái cơ cấu VCB Neo đi vào ổn định, giúp giảm rủi ro nợ xấu.
Tỷ lệ hình thành nợ xấu mới ở mức thấp nhất ngành nhờ danh mục tín dụng chất lượng. Bảng cân đối vững mạnh giúp Vietcombank giảm áp lực trích lập dự phòng trong tương lai, qua đó duy trì độ ổn định của lợi nhuận. Nợ cần chú ý của Vietcombank tại cuối 9T2025 đang ở mức thấp nhất trong 5 năm gần đây, đạt 0,27%.
Chất lượng tài sản dẫn đầu còn được ghi dấu qua việc ngân hàng có tỷ lệ lãi dự thu/Tổng tài sản rất thấp, chỉ đạt 0,4% vào cuối 9T2025, phản ánh chính sách ghi nhận lãi thận trọng, dòng tiền thực thu cao. Lãi dự thu ở mức thấp cho thấy ngân hàng không ghi nhận nhiều khoản lãi phải thu.
Qua đó, khẳng định chính sách kiểm soát rủi ro nghiêm ngặt và thu nhập của Vietcombank có tính bền vững cao. Vietcombank đẩy mạnh xử lý nợ xấu, khi thu nhập từ xử lý nợ xấu tăng 34% so với cùng kỳ năm ngoái lên 2,8 nghìn tỷ đồng, đóng góp tích cực vào lợi nhuận của ngân hàng.
