Đề xuất đưa khoản lỗ gần 45.000 tỷ đồng của EVN vào giá điện: Nhiều Bộ, ngành, hiệp hội lên tiếng

Nhiều Bộ, ngành và hiệp hội đã có góp ý đối với dự thảo Nghị định 72/2025 do Bộ Công Thương xây dựng, trong đó đáng chú ý là đề xuất bổ sung quy định cho phép EVN đưa các khoản chi phí chưa được hạch toán đầy đủ vào giá bán lẻ điện bình quân. Đây là cơ sở pháp lý để để thu hồi khoản lỗ những năm trước thông qua điều chỉnh giá điện trong giai đoạn tiếp theo.

Trong đó, Bộ Quốc phòng đề nghị Bộ Công Thương rà soát, làm rõ nguyên nhân cụ thể các yếu tố dẫn đến khoản lỗ lũy kế 44.792 tỷ đồng, đồng thời xác định phần lỗ nào gắn trực tiếp với chi phí sản xuất và cung ứng điện để báo cáo Chính phủ xem xét.

Bộ Tài chính cũng yêu cầu Bộ Công Thương rà soát kỹ để bảo đảm phù hợp, tuân thủ nguyên tắc định giá theo Luật Điện lực, nghiên cứu cơ chế điều chỉnh giá hợp lý. Đồng thời, Bộ Công Thương cần chỉ đạo EVN phải báo cáo rõ nội dung các khoản lỗ, tách bạch lỗ từ hoạt động sản xuất kinh doanh, lỗ phát sinh do an sinh xã hội và nếu có thì cả lỗ từ hoạt động đầu tư ngoài ngành.

Bộ Tài chính nhấn mạnh: “Làm rõ các khoản lỗ nếu có phát sinh do phải thực hiện chính sách giá điện để hỗ trợ thực hiện chính sách của Nhà nước về phát triển các ngành, lĩnh vực. Tác động của việc điều chỉnh giá điện đối với đời sống người dân, doanh nghiệp, nền kinh tế. Cùng đó, cần đưa ra các giải pháp hạn chế tác động của việc điều chỉnh giá điện”.

Theo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, với vai trò quản lý ngành, phải chịu trách nhiệm toàn diện về việc kiểm tra báo cáo của EVN và giám sát chặt chẽ điều chỉnh giá điện bán lẻ bình quân của EVN; rà soát trách nhiệm của các bộ ngành.

Nhiều Bộ, ngành và hiệp hội đã có góp ý đối với dự thảo Nghị định 72/2025 do Bộ Công Thương xây dựng. Ảnh minh họa

Ngoài ra, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) bày tỏ băn khoăn việc cho phép phân bổ chi phí chưa được tính toán, bù đắp đầy đủ chỉ áp dụng từ năm 2022 hay có hiệu lực cả sau này.

VCCI cũng đặt câu hỏi về việc tổng các khoản chi phí sẽ căn cứ vào cơ sở nào, đơn vị nào xác định? Việc phân bổ chi phí này do EVN đề xuất, áp dụng cho từng năm hay có phương án phân bổ tổng thể chung theo lộ trình? Nếu sau khi phân bổ hết, chi phí đó sẽ bị loại khỏi công thức tính giá điện và khi đó giá điện có giảm hay không?

Hội Điện lực Việt Nam (VEEA) nhìn nhận dự thảo chưa quy định rõ ràng trách nhiệm quyết định cuối cùng sau khi EVN đề xuất phân bổ.

Bên cạnh đó, văn bản cũng chưa làm rõ các chi phí phát sinh do các yếu tố chủ quan, ngoài tầm kiểm soát của EVN và các doanh nghiệp điện lực khi Nghị định chỉ cho phép điều chỉnh theo các điều kiện, yếu tố khách quan.

Trường hợp kết thúc các yếu tố phát sinh, điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân ra sao cũng chưa được quy định rõ. Trong đó, các yếu tố phát sinh do yếu tố chủ quan, ngoài tầm kiểm soát của EVN chỉ xảy ra trong một vài năm.

Ở góc độ người tiêu dùng, Hội Bảo vệ người tiêu dùng cho rằng, việc đưa chi phí từ năm 2022 vào giá điện từ năm 2025 cần nghiên cứu phù hợp với nguyên tắc của Nghị định 72 đang có hiệu lực là EVN công bố công khai chi phí, cũng như nghiên cứu tác động đến người tiêu dùng, doanh nghiệp sử dụng điện.