Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa tổ chức cuộc họp triển khai Chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng dành cho vay đầu tư hạ tầng và công nghệ số, do Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh chủ trì.
Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng gói tín dụng ưu đãi khoảng 500.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư dài hạn vào hạ tầng và công nghệ số, NHNN đã khẩn trương triển khai.
Đến nay, cơ quan này đã tổ chức 4 cuộc họp với các ngân hàng thương mại (NHTM) và các bộ, ngành liên quan gồm Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ; đồng thời ban hành 2 công văn gửi 21 NHTM để đăng ký mức vốn tham gia Chương trình và hai công văn khác đề nghị các bộ cung cấp danh mục dự án, nhu cầu tín dụng từng năm đến năm 2030.
Theo NHNN, các NHTM đều hưởng ứng chủ trương và đã có văn bản đăng ký tham gia với tổng số vốn đủ 500.000 tỷ đồng. Như vậy, hệ thống ngân hàng đã sẵn sàng nguồn lực để triển khai chương trình.
Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Ngọc Cảnh phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: SBVPhó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Nguyễn Xuân Bắc cho biết, phần lớn các ngân hàng đồng ý cho vay với lãi suất thấp hơn khoảng 1,5% so với thông thường đối với phần vốn cam kết, song vẫn có một số ngân hàng đề xuất mức lãi suất phù hợp hơn.
Tuy nhiên, đại diện Vụ Tín dụng cũng nêu rõ vẫn còn một số vướng mắc. Cụ thể, Bộ Khoa học và Công nghệ chưa cung cấp danh mục dự án tham gia chương trình; danh mục do Bộ Xây dựng và Bộ Công Thương gửi vừa thừa, vừa thiếu, gây khó cho các ngân hàng trong việc xác định và đảm bảo đúng đối tượng vay vốn.
Ngoài ra, đến nay vẫn chưa xác định được nhu cầu tín dụng của các dự án hạ tầng trọng điểm trong các lĩnh vực như giao thông, điện lực, công nghệ số, khiến các NHTM gặp khó khi tính toán và phân bổ nguồn vốn trên tổng quy mô 500.000 tỷ đồng.
Để chương trình đạt hiệu quả và tập trung đúng trọng điểm, ông Bắc đề nghị các bộ, ngành cần phối hợp chặt chẽ trong việc xác định phạm vi, đối tượng dự án hạ tầng chiến lược quốc gia, giúp ngân hàng có căn cứ triển khai cho vay.
Đại diện các ngân hàng thương mại khẳng định, đây là nhiệm vụ quan trọng, thể hiện vai trò đồng hành của hệ thống ngân hàng trong thúc đẩy đầu tư hạ tầng, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn nhiều khó khăn về nguồn vốn, cơ chế lãi suất và xác định nhu cầu tín dụng.
Theo các ngân hàng, phần lớn dự án hạ tầng, đặc biệt là các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP), có quy mô vốn lớn và thời gian hoàn vốn kéo dài 15-20 năm, trong khi nguồn vốn huy động của ngân hàng chủ yếu ngắn hạn. Điều này khiến việc đảm bảo tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn trở thành thách thức lớn.
Đại diện một số ngân hàng kiến nghị NHNN xem xét cơ chế hỗ trợ về trích lập dự phòng rủi ro, đồng thời không tính các khoản cho vay trung và dài hạn thuộc chương trình này vào hạn mức tăng trưởng tín dụng.
Bên cạnh đó, các ngân hàng đề xuất tăng cường kết nối giữa Chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng với Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia nhằm hỗ trợ một phần lãi suất, chi phí thẩm định công nghệ hoặc bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo chưa có tài sản đảm bảo.
Các giải pháp đồng bộ này, theo các ngân hàng, sẽ giúp họ tự tin hơn khi tham gia các dự án hạ tầng và công nghệ số, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế. Ảnh: SBVPhát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh nhấn mạnh, việc hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. NHNN sẽ tổng hợp, báo cáo Chính phủ tại Phiên họp thường kỳ Chính phủ về Chương trình tín dụng cho vay đầu tư hạ tầng, công nghệ số.
Theo định hướng, đối tượng vay vốn trong chương trình là các doanh nghiệp vay dài hạn để đầu tư dự án quan trọng, trọng điểm quốc gia thuộc lĩnh vực hạ tầng chiến lược như giao thông và điện lực, do Bộ Xây dựng và Bộ Công Thương cung cấp danh mục.
Với lĩnh vực công nghệ chiến lược, doanh nghiệp phải thuộc “Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia” tại Quyết định 1131/QĐ-TTg và phải được Bộ Khoa học và Công nghệ xác nhận.
Phó Thống đốc đề nghị các Bộ Công Thương, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ phối hợp chặt chẽ với NHNN trong triển khai chương trình, hướng dẫn và xử lý kịp thời các vướng mắc của ngân hàng.
Vụ Tín dụng các ngành kinh tế được giao tổng hợp ý kiến từ các bộ, ngân hàng và đơn vị thuộc NHNN để hoàn thiện báo cáo trình Chính phủ. Các Vụ, Cục của NHNN sẽ phối hợp cùng Vụ Tín dụng xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể cho các ngân hàng thương mại triển khai, đồng thời xử lý kịp thời các khó khăn phát sinh.
Hệ thống ngân hàng được yêu cầu bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và NHNN để triển khai chương trình trong toàn hệ thống, căn cứ danh mục dự án trọng điểm của các ngành giao thông, điện lực và công nghệ chiến lược do các bộ ban hành, nhằm xác định đúng đối tượng vay, thẩm định và cho vay đúng quy định pháp luật.
