Chiều 27/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, cho biết, một trong những điểm đột phá của dự luật là bổ sung quy định về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp đối với tài sản ảo và thiết kế giao diện người dùng (UI).
Bộ trưởng nhấn mạnh, thế giới đang bước vào kỷ nguyên số, nơi giá trị sáng tạo không chỉ nằm ở vật thể hữu hình mà còn ở những sáng tạo vô hình như tài sản ảo, thiết kế giao diện, hay thuật toán.
“Do đó, cần có hành lang pháp lý rõ ràng để bảo hộ quyền sáng tạo, quyền sở hữu công nghiệp cho tài sản ảo, đảm bảo người Việt được bảo vệ công bằng trong môi trường số toàn cầu", ông nói.
Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định bảo hộ sáng chế đối với chương trình máy tính, thuật toán, phương pháp kinh doanh trong một số trường hợp cụ thể, cũng như bảo hộ nhãn hiệu gắn với dấu hiệu chỉ nguồn gốc địa lý quốc gia (sửa đổi các điều 59, 74).
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Phạm Thắng.Ngoài ra, Luật sẽ bổ sung các điều khoản về quyền Sở hữu trí tuệ (SHTT) cho tài sản ảo và trí tuệ nhân tạo, xử lý các vấn đề phát sinh từ xu hướng công nghệ và đổi mới sáng tạo (sửa đổi các điều 4, 7, 22).
Không chỉ dừng ở bảo hộ, dự thảo còn đề xuất chính sách hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền SHTT, một trụ cột mới để biến tài sản trí tuệ thành động lực tăng trưởng kinh tế. Theo đó, Nhà nước sẽ hỗ trợ xác lập, định giá, chuyển giao, quản lý và phát triển các đối tượng SHTT, đồng thời ưu tiên mua, đặt hàng hoặc sử dụng các sản phẩm, dịch vụ được tạo ra từ sáng chế, chương trình máy tính, giống cây trồng trong nước.
“Việc Nhà nước tiên phong sử dụng sản phẩm trí tuệ Việt không chỉ giúp thúc đẩy đổi mới sáng tạo mà còn tạo thị trường, động lực cho doanh nghiệp công nghệ nội địa,” Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.
Luật cũng khuyến khích hình thành và phát triển hệ sinh thái SHTT, hỗ trợ tổ chức, cá nhân đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, qua đó thúc đẩy năng lực đổi mới, sáng tạo công nghệ quốc gia.
Bên cạnh mở rộng phạm vi bảo hộ, dự thảo còn sửa đổi khái niệm quyền SHTT, làm rõ vai trò quản lý nhà nước bao gồm cả nâng cao nhận thức và năng lực khai thác giá trị từ SHTT.
Luật cũng bổ sung quy định xử lý xung đột quyền SHTT, tạo thuận lợi cho việc khai thác, thương mại hóa, và chống lạm dụng độc quyền hoặc biện pháp bảo vệ quyền SHTT – nhằm bảo đảm cân bằng giữa quyền sở hữu cá nhân và lợi ích công cộng.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, việc sửa đổi Luật SHTT không chỉ nhằm cập nhật kỹ thuật pháp lý, mà còn là bước đi chiến lược để Việt Nam tiến vào nền kinh tế tri thức và chuyển đổi số.
“Người Việt có trí tuệ, có sáng tạo, có khát vọng, nhưng phải có luật pháp bảo vệ họ. Muốn phát triển kinh tế số, kinh tế sáng tạo, thì phải có hành lang pháp lý bảo hộ cho tài sản ảo, cho sáng chế, cho trí tuệ của người Việt,” ông nhấn mạnh.
Dự luật được kỳ vọng sẽ đặt nền móng pháp lý vững chắc cho việc bảo hộ, khai thác và thương mại hóa tài sản trí tuệ trong kỷ nguyên số, qua đó thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.
