Phân loại để quản lý
Chiều 19/6, Cục Thuế - Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị trao đổi, thảo luận giải pháp hỗ trợ người nộp thuế để triển khai các nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân.
Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế, Cục Thuế - cho biết, theo dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi, từ ngày 1/1/2026, thuế khoán sẽ bị xoá bỏ. Hộ và cá nhân kinh doanh sẽ chuyển sang hình thức tự kê khai, tự nộp thuế, đồng thời phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn và tuân thủ hậu kiểm của cơ quan thuế.
Các hộ kinh doanh sẽ được phân loại theo doanh thu để áp dụng phương pháp quản lý phù hợp, với bốn nhóm từ dưới 200 triệu đồng đến trên 10 tỷ đồng mỗi năm. Cơ quan thuế sẽ hậu kiểm dựa trên dữ liệu như giao dịch điện tử, ngành nghề kinh doanh... và xử phạt các trường hợp khai sai.
 |
| Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế. |
Thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu hoặc thu nhập, theo quy định của các luật thuế liên quan. Những hộ có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế nếu thực hiện đầy đủ chế độ kế toán và hóa đơn điện tử sẽ được miễn thuế và hỗ trợ chi phí phần mềm hóa đơn trong thời gian tối đa 12 tháng.
Việc sử dụng hóa đơn điện tử sẽ được khuyến khích đối với các nhóm doanh thu nhỏ và bắt buộc với hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên. Quy định về sổ sách cũng được phân cấp, từ ghi chép đơn giản bằng phần mềm của Bộ Tài chính đến áp dụng chế độ kế toán đầy đủ theo Thông tư 88.
Nhằm hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh, bà Hằng đề xuất sửa đổi một số quy định pháp luật. Trong đó, ngưỡng doanh thu không chịu VAT và thuế thu nhập cá nhân (TNCN), cần nâng lên mức phù hợp hơn, đề xuất gấp đôi so với mức 200 triệu đồng/năm hiện nay. Tỷ lệ thuế TNCN theo quy mô doanh thu cũng phải điều chỉnh.
Về đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế, bà Hằng kiến nghị bỏ khái niệm “hộ kinh doanh”, chỉ sử dụng “cá nhân kinh doanh” để thống nhất định danh theo số căn cước công dân của người đại diện; nên yêu cầu đăng ký kinh doanh 100% để đảm bảo quản lý đồng bộ theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP, bỏ quy định miễn đăng ký trong một số trường hợp. Đối với công tác kế toán, Thông tư 88 cần sửa đổi theo hướng tinh giản biểu mẫu, giảm thủ tục hành chính, giúp hộ kinh doanh tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức tuân thủ quy định.
Bà Lê Thị Duyên Hải - Phó Tổng Thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam - cho biết, việc triển khai hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền đang được thực hiện, tuy nhiên nhiều hộ kinh doanh vẫn chưa hiểu rõ các quy định cụ thể, dẫn đến tâm lý e ngại và thực hiện chưa tích cực.
“Khi nhận được thông tin rõ ràng từ cơ quan thuế, hộ kinh doanh sẽ coi đó như một cam kết, giúp họ tin tưởng và sẵn sàng thực hiện”, bà Hải nói và đề xuất cần sớm triển khai các lớp tập huấn, đào tạo đội ngũ tư vấn để bảo đảm hộ kinh doanh được hướng dẫn đầy đủ, chính xác trong quá trình thực hiện.
Hộ kinh doanh chọn phần mềm ra sao?
Đại diện Viettel cho biết, vấn đề lớn nhất hiện nay đối với hộ kinh doanh là thiếu kiến thức về tài chính - kế toán, đặc biệt là về kê khai thuế. Việc phải thuê nhân sự, hoặc sử dụng dịch vụ kế toán làm tăng chi phí, trở thành rào cản trong quá trình chuyển đổi. Theo đó, chính sách cần có lộ trình hỗ trợ đào tạo, trang bị kiến thức tài chính cho hộ kinh doanh, đồng thời cung cấp giải pháp công nghệ đơn giản, dễ sử dụng và hỗ trợ tối đa.
“Hộ kinh doanh mong muốn có thể tự thực hiện từ đầu, kể cả khi đã có dịch vụ kế toán đi kèm, vậy nên càng đơn giản càng tốt”, đại diện Viettel nhấn mạnh.
 |
| Đại diện các doanh nghiệp cung cấp giải pháp phần mềm nêu kiến nghị. |
Bà Đinh Thị Thúy - Phó Chủ tịch HĐQT Công ty MISA - cho biết, việc triển khai chế độ kế toán theo Thông tư 88/2021 quá phức tạp đối với hộ kinh doanh. Đến ngày 1/1/2026, thuế khoán sẽ chính thức bị xoá bỏ, nhưng chưa có hướng dẫn cụ thể nào, tức là khi chuyển sang hình thức kê khai, hộ kinh doanh phải lập tới 7 loại sổ sách.
Theo tinh thần Nghị quyết 68, miễn phí phần mềm kế toán dùng chung cho cá nhân, hộ kinh doanh. Tuy nhiên, bà Thuý cho rằng, việc xây dựng một nền tảng dùng chung do Nhà nước đầu tư cho hộ kinh doanh dễ dẫn tới độc quyền, 5 triệu hộ kinh doanh không có sự lựa chọn.
Trong khi đó, doanh nghiệp công nghệ thông tin không có động lực phát triển, khó có phần mềm nào có thể đáp ứng được nghiệp vụ mà tất cả hộ kinh doanh trong các lĩnh vực đặt ra. "Nên thiết lập một chuẩn dữ liệu dùng chung để các đơn vị phần mềm tích hợp giải pháp riêng, giúp tăng cạnh tranh và đa dạng lựa chọn", bà Thuý kiến nghị.
Đại diện VNPT cho biết, với gói ứng dụng tiết kiệm được thiết kế, giá chỉ tương đương giá bát phở/tháng, nhưng đáp ứng đủ 3 hệ thống phần mềm: Hóa đơn điện tử, chữ ký số và kế toán.
Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế - khẳng định, việc hoàn thiện chính sách thuế, quản lý thuế, hóa đơn và kế toán sẽ theo hướng số hóa, đơn giản, dễ thực hiện. Mục tiêu giúp hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ tiết kiệm chi phí, thuận lợi trong tuân thủ và chuyển đổi mô hình hoạt động.
“Việc cá thể hóa giải pháp theo từng phân khúc người nộp thuế sẽ giúp tăng hiệu quả tuân thủ, giảm gánh nặng hành chính”, ông Sơn nói và cho biết, Cục Thuế muốn phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ đánh giá nhu cầu thực tiễn của từng nhóm cá nhân, hộ kinh doanh, theo ngành nghề, quy mô hoạt động, nhằm lựa chọn và thiết kế các gói dịch vụ phù hợp, tối ưu chi phí, dễ sử dụng và thuận tiện triển khai.
>>Chất vấn Bộ trưởng Tài chính: Làm gì để hộ kinh doanh hứng khởi nộp thuế?
