Riêng tháng 10, kim ngạch nhập khẩu đạt hơn 304 triệu USD, phản ánh nhu cầu bổ sung nguyên liệu cho chế biến và tiêu thụ trong nước đang tăng mạnh, trong bối cảnh sản lượng khai thác và nuôi trồng nội địa chưa đáp ứng đủ.
Trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã chi khoảng 2,73 tỷ USD để nhập khẩu thủy sản - Ảnh minh họa
Ấn Độ, Indonesia và Na Uy dẫn đầu nguồn cung
Việt Nam chủ yếu nhập thủy sản từ Ấn Độ, Indonesia và Na Uy, chiếm lần lượt 15%, 14,2% và 10,7% tổng giá trị nhập khẩu, bên cạnh một số thị trường khác. So với cùng kỳ năm trước, nhập khẩu từ Ấn Độ tăng gấp đôi, từ Indonesia tăng 58% và từ Na Uy tăng 17%, cho thấy mức phụ thuộc ngày càng lớn vào nguồn nguyên liệu ngoại, nhất là trong giai đoạn cao điểm phục vụ xuất khẩu.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cả nước hiện có hơn 600 nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản và Trung Quốc. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu trong nước – đặc biệt là tôm, cá biển và hải sản cao cấp – vẫn thiếu ổn định và khó dự báo, gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp chế biến.
Nhập khẩu để duy trì sản xuất và giảm chi phí
Nhiều doanh nghiệp cho biết, việc nhập khẩu nguyên liệu giúp duy trì hoạt động liên tục, đảm bảo tiến độ đơn hàng và giảm chi phí khi giá nguyên liệu nhập thấp hơn trong nước. Đây cũng được xem là biện pháp tạm thời để bù đắp sản lượng thiếu hụt và duy trì năng lực cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.
Ấn Độ, một trong ba quốc gia xuất khẩu tôm lớn nhất thế giới, cung cấp nguồn nguyên liệu giá thấp, ổn định, hỗ trợ doanh nghiệp Việt mở rộng sản xuất ở phân khúc giá rẻ.
Indonesia lại là nguồn cung quan trọng cho cá ngừ, mực và hải sản đánh bắt xa bờ, trong khi Na Uy cung cấp cá hồi, cá tuyết và các sản phẩm hải sản nước lạnh cao cấp, chủ yếu phục vụ phân khúc nhà hàng – khách sạn và thị trường tiêu dùng nội địa.
Theo Hội đồng Hải sản Na Uy (NSC), Việt Nam hiện nằm trong top 5 thị trường tăng trưởng nhanh nhất của hải sản Na Uy, sau Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh và Hà Lan. Xuất khẩu hải sản Na Uy sang Việt Nam đã tăng liên tục 5 năm qua, trong đó riêng cá hồi đạt hơn 24.000 tấn năm 2024, đưa Việt Nam trở thành thị trường lớn nhất của Na Uy tại Đông Nam Á.
Các sản phẩm này không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn được chế biến và tái xuất sang các thị trường châu Á khác, góp phần đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm và tăng giá trị xuất khẩu của Việt Nam.
Theo các doanh nghiệp, nhập khẩu thủy sản không chỉ để bù đắp thiếu hụt nguồn cung, mà còn giúp họ đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm và chứng nhận bền vững – điều kiện bắt buộc khi xuất khẩu sang các thị trường cao cấp.
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp tận dụng ưu đãi thuế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) để nhập nguyên liệu với thuế suất thấp hoặc bằng 0%, rồi chế biến, tái xuất sang các nước khác với giá trị gia tăng cao hơn.
