Sáng 20/10, tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, Phan Văn Mãi đã thay mặt cơ quan thẩm tra báo cáo đánh giá kết quả cũng như nêu rõ những điểm cần lưu ý trong điều hành chính sách thời gian tới.
Theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả toàn diện, ấn tượng trên hầu hết các lĩnh vực, với 22/26 chỉ tiêu giai đoạn 2021-2025 hoàn thành hoặc vượt kế hoạch. Riêng năm 2025, tăng trưởng GDP ước đạt 8%, thuộc nhóm cao nhất khu vực.
Công tác hoàn thiện thể chế, đặc biệt mô hình chính quyền địa phương hai cấp, được triển khai thực chất, góp phần tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu lực quản trị.
Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho rằng nền kinh tế vẫn đối mặt với không ít thách thức và cần khắc phục để duy trì đà tăng trưởng bền vững.
Đáng chú ý, ông Phan Văn Mãi cho biết, ổn định kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Giá hàng hóa thiết yếu tăng cao ảnh hưởng tới đời sống người dân; thị trường trái phiếu doanh nghiệp, vàng và bất động sản diễn biến phức tạp.
Tín dụng vào lĩnh vực xây dựng tăng gần 19,7%, trong khi vốn cho sản xuất - kinh doanh vẫn khó tiếp cận. Riêng ngành xây dựng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu lên tới 11,33%.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi phát biểu tại cuộc họpNgoài ra, mục tiêu tăng trưởng chịu sức ép lớn khi các động lực chính như xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư chưa thực sự tạo được xung lực đủ mạnh.
Nền tảng xuất khẩu còn thiếu bền vững, phụ thuộc nhiều vào khu vực FDI, tiến độ giải ngân đầu tư công còn chậm. Đến hết tháng 9/2025, chỉ tiêu này mới đạt khoảng 50% kế hoạch.
Tiêu dùng nội địa chưa có đột phá rõ nét, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, đặc biệt trên sàn thương mại điện tử vẫn phổ biến.
Báo cáo cũng nêu rõ, chất lượng tăng trưởng chưa cao khi nền kinh tế còn dựa vào gia công, nhập khẩu nguyên liệu và công nghệ. Khu vực doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là tư nhân, chưa tạo được vị thế trong chuỗi giá trị, công nghiệp phụ trợ phát triển chậm với tỷ lệ nội địa hóa chỉ khoảng 36,6%.
Khu vực FDI vẫn chiếm hơn 75% kim ngạch xuất khẩu và gần 70% nhập khẩu, gây sức ép lớn lên mục tiêu tự chủ và năng lực cạnh tranh dài hạn.
Cơ quan thẩm tra nhận định, doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn gặp nhiều khó khăn do đầu tư tư nhân chưa được khơi thông, tín dụng toàn hệ thống tăng hơn 12% nhưng phần dành cho khối này chỉ đạt 9,6%.
Cùng với đó, chi phí đầu vào và logistics tăng, các hàng rào kỹ thuật từ đối tác thương mại ngày càng chặt chẽ khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp. Thủ tục hành chính còn rườm rà, chi phí tuân thủ cao và số hóa chưa đồng bộ.
Theo Ủy ban Kinh tế và Tài chính, dù đạt nhiều thành tựu, nền kinh tế vẫn cần tăng cường sức chống chịu, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và giá trị gia tăng trong nước.
Để hoàn thành mục tiêu, Ủy ban đề nghị Chính phủ kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững các cân đối lớn, điều hành tài khóa - tiền tệ chủ động, thận trọng, linh hoạt, bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh tài chính quốc gia, quản lý hiệu quả thị trường vàng.
Cùng với đó là khơi thông dòng vốn, hướng tín dụng vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và các động lực tăng trưởng, đồng thời nâng hạng thị trường chứng khoán, thu hút các quỹ đầu tư quốc tế.
