Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt và sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), việc duy trì lợi thế cạnh tranh đòi hỏi doanh nghiệp không chỉ có đội ngũ nhân sự giỏi chuyên môn mà còn cần những cá nhân sở hữu tư duy độc lập và khả năng phản biện mạnh mẽ. Đây chính là yếu tố quyết định sự thích nghi và thành công trong kỷ nguyên công nghệ.
Tại diễn đàn Shark Tank Forum 7, ông Hoàng Nam Tiến – Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tư duy phản biện trong môi trường doanh nghiệp hiện đại.
Theo ông, nhân viên không nên chỉ răm rắp nghe theo lãnh đạo mà cần có khả năng tranh luận, phân tích và đưa ra ý kiến phản biện một cách có cơ sở.
“Ngày hôm nay, chúng tôi cần những nhân viên có tư duy độc lập và năng lực phản biện, tức là khả năng cãi sếp, thay vì chỉ có những nhân viên “ngoan cố” – luôn ngoan ngoãn và chỉ biết cố gắng làm theo chỉ thị. Mô hình phát triển hiện nay đòi hỏi sự chủ động và sáng tạo thay vì tuân thủ một cách máy móc” ông Hoàng Nam Tiến chia sẻ.
Bên cạnh đó, theo ông Tiến, để doanh nghiệp thích nghi với thời đại AI, người lãnh đạo cũng cần thay đổi tư duy (mindset) và chiến lược vận hành. Cụ thể, trong vòng 3 năm tới, lãnh đạo cần xác định những nhiệm vụ mà AI Agent có thể làm tốt hơn con người thì hãy giao cho AI xử lý, những công việc mà AI không thể thay thế, doanh nghiệp cần tập trung nguồn lực để phát triển.
Đồng thời, lãnh đạo cũng cần nâng cấp bản thân, cải thiện kỹ năng và phẩm chất để không bị tụt hậu. Ngoài ra, ông Tiến cũng chỉ ra ba yếu tố cốt lõi của một nhà lãnh đạo trong thời đại mới: tầm nhìn chiến lược để dự báo xu hướng công nghệ và thị trường, quản trị nguồn lực hiệu quả nhằm tối ưu hóa nhân sự và tài chính, và sự linh hoạt trong điều hành để thích nghi nhanh với những thay đổi.
Trong một bài diễn thuyết trước đó, khi nói về sự phát triển của AI, ông Tiến đã đề cập đến sự ra đời của các "dark factory" – những nhà máy vận hành hoàn toàn bằng robot, không cần ánh sáng, không có nhà vệ sinh hay phòng nghỉ vì không có con người làm việc.
Người máy làm việc 24/7, không yêu cầu tăng lương, không đòi hỏi chế độ đãi ngộ, và mức chi phí lao động chỉ khoảng 4,5 USD/giờ – con số thậm chí còn đang giảm dần. Theo ông, với tốc độ phát triển này, các quốc gia dựa vào lao động giá rẻ sẽ không còn lợi thế cạnh tranh.
Một trong những nhận định đáng chú ý nhất của ông Hoàng Nam Tiến là cảnh báo về sự hình thành của tầng lớp "useless-class" (tầng lớp vô dụng) trong 3-5 năm tới. Ông nhấn mạnh rằng, dù có trình độ và bằng cấp, nhiều người vẫn có nguy cơ trở nên lạc hậu nếu không kịp thích nghi với AI.
Công nghệ có thể thay thế phần lớn công việc truyền thống, khiến những người chậm cập nhật kiến thức và kỹ năng bị loại bỏ khỏi thị trường lao động. Trước sự bùng nổ của AI, doanh nghiệp và cá nhân cần thay đổi tư duy, trang bị kiến thức mới và phát triển kỹ năng phù hợp để không bị bỏ lại phía sau.
