"Bước ngoặt" lịch sử kinh tế toàn cầu
Bức tranh kinh tế toàn cầu đang chứng kiến một "bước ngoặt" lịch sử, theo báo cáo chi tiết của Ngân hàng Singular, năm 2025 được dự báo sẽ đánh dấu một mốc quan trọng, tương đương với những biến cố mang tính cách mạng như Hiệp ước Paris 1947 sau Thế chiến II.
Theo đó, báo cáo chỉ ra xu hướng dịch chuyển địa lý của sức mạnh kinh tế, khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là nhóm ASEAN-6 (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam), đang khẳng định vai trò quan trọng trên bản đồ kinh tế thế giới.
Việt Nam và Philippines dẫn đầu với dự báo tăng trưởng trên 6% cho năm 2025. Trong khi đó, các nền kinh tế lớn thể hiện đà tăng trưởng khác biệt như Hoa Kỳ duy trì mức 2,6%, Eurozone đạt 1,1%, và Trung Quốc ổn định ở mức 4,4%.
Cùng với đó là xu hướng số hóa, tích hợp sâu rộng của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo vào mọi khía cạnh kinh tế. Phi cacbon hóa quá trình chuyển đổi toàn diện hướng tới nền kinh tế xanh, bền vững.
Xu hướng số hóa, tích hợp sâu rộng của công nghệ số.
Biến động dân số, tác động của già hóa dân số và thay đổi cơ cấu lực lượng lao động. Phi toàn cầu hóa, tái cấu trúc chuỗi cung ứng theo hướng khu vực hóa và tái cấu trúc trật tự quốc tế là sự thay đổi trong cân bằng quyền lực toàn cầu.
Song song với đó, yếu tố “nợ” cũng được nhấn mạnh là một thách thức cần quản lý chặt chẽ trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang biến động.
Có thể thấy rõ sự hay đổi cán cân quyền lực, vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ đã phục hồi đáng kể, từ mức thấp 6% năm 2019 lên 47% năm 2023, nhờ vào cách ứng phó hiệu quả với đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng Ukraine. Ngược lại, ảnh hưởng của Trung Quốc suy giảm từ 55% (2007) xuống còn 22% hiện nay.
Cơ hội chiến lược đang mở ra cho hợp tác EU-ASEAN trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung. EU đang định vị là "đối tác thứ 3" đáng tin cậy, cung cấp công nghệ tiên tiến và tiêu chuẩn chất lượng cao, đổi lại tiếp cận thị trường năng động của ASEAN.
Vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ đã phục hồi đáng kể.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra những rủi ro chính trị và xã hội ở phương Tây khi Chính quyền mới của Hoa Kỳ đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát sự phân cực xã hội nội bộ. "Hiệu ứng Musk" và làn sóng tự do đang tác động đến các nền dân chủ tự do, trong khi vẫn còn lo ngại về tính bền vững của nợ và các hành động chống lại đồng USD. Châu Âu đang trải qua những căng thẳng đặc biệt, với cuộc khủng hoảng tài chính ở Pháp và những thách thức ở khu vực Balkan.
Đồng thời là vấn đề căng thẳng địa chính trị ở khu vực Châu Á cho thấy nhiều điểm căng thẳng. Cuộc chiến chip giữa Trung Quốc và Đài Loan là một mối đe dọa đáng kể, trong khi Triều Tiên gia tăng căng thẳng địa chính trị ở Châu Á-Thái Bình Dương. Trung Quốc đối mặt với vòng xoáy giảm phát và vấn đề nợ, có thể gây ra tác động toàn cầu.
Đặc biệt, chiến tranh Ukraine có dấu hiệu lan rộng về phía đông Châu Âu. Trung Đông vẫn là khu vực xung đột, trong khi Sahel và Sudan đối mặt với nội chiến có ảnh hưởng địa chính trị và di cư đáng kể. Ở Mỹ Latinh, người ta quan sát thấy sự suy thoái thể chế tổng thể.
Năm 2025 sẽ là năm bản lề trong việc định hình trật tự kinh tế thế giới mới. Doanh nghiệp và chính phủ cần tăng cường khả năng thích ứng trước biến động và phát triển quan hệ hợp tác bền vững, đặc biệt trong mối quan hệ EU-ASEAN. Thành công trong thời kỳ chuyển đổi này đòi hỏi cách tiếp cận cân bằng, linh hoạt và tầm nhìn dài hạn.
Triển vọng Việt Nam trong bối cảnh mới
Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong khu vực ASEAN-6 với nhiều lợi thế đáng chú ý. Dự báo tăng trưởng trên 6% cho năm 2025 đặt Việt Nam vào nhóm các nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực, phản ánh những nỗ lực cải cách và hội nhập quốc tế hiệu quả.
Trong bối cảnh dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, Việt Nam đang được hưởng lợi từ chiến lược "Trung Quốc +1" của nhiều tập đoàn đa quốc gia. Lợi thế về vị trí địa lý, nguồn nhân lực trẻ và chi phí cạnh tranh tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghệ cao.
Mối quan hệ chiến lược với EU mở ra cơ hội mới cho Việt Nam. Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-EU (EVFTA) tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận thị trường EU, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và phát triển bền vững thông qua hợp tác công nghệ và tiêu chuẩn chất lượng.
Đồng thời, Việt Nam cũng đang đối mặt với một số thách thức như áp lực cải thiện chuỗi giá trị và nâng cao năng suất lao động, Yêu cầu về phát triển bền vững và giảm phát thải carbon, Cần thiết đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực, Cân bằng quan hệ địa chính trị trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ-Trung
Với vị thế địa chiến lược quan trọng và nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, Việt Nam có cơ hội tốt để tận dụng làn sóng dịch chuyển đầu tư và thương mại toàn cầu, khẳng định vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị khu vực và quốc tế.
Singular Bank là một tổ chức tài chính hàng đầu của Tây Ban Nha, chuyên cung cấp các dịch vụ ngân hàng và tư vấn đầu tư với sự hiện diện mạnh mẽ tại thị trường Châu Âu và có mối quan tâm đặc biệt đến thị trường Đông Nam Á. Ngân hàng nổi tiếng với các báo cáo phân tích chuyên sâu về kinh tế vĩ mô và xu hướng thị trường toàn cầu.
