Ngày 12/12, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) phát đi thông báo mở cánh cửa nhập khẩu đối với sầu riêng tươi có xuất xứ từ Lào, với điều kiện các lô hàng đáp ứng đầy đủ yêu cầu về kiểm dịch thực vật theo quy định của Trung Quốc.
Quyết định này đưa Lào trở thành quốc gia thứ sáu được phép xuất khẩu sầu riêng tươi vào thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới, bên cạnh Thái Lan, Việt Nam, Philippines, Malaysia và Campuchia. Động thái trên được giới thương mại nông sản đánh giá sẽ tạo thêm nguồn cung mới, đồng thời làm gia tăng mức độ cạnh tranh trong khu vực Đông Nam Á.
Theo dữ liệu từ Produce Report, diện tích trồng sầu riêng tại Lào hiện đã vượt mốc 20.000 ha. Từ năm 2021, dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc, Việt Nam và Malaysia liên tục đổ vào lĩnh vực này, thúc đẩy sầu riêng được mở rộng trồng tại nhiều địa phương trên cả ba miền của Lào.
Vườn sầu riêng tại Lào được đầu tư quy mô lớn, hướng tới đáp ứng tiêu chuẩn kiểm dịch và truy xuất nguồn gốc để xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Ảnh minh hoạLợi thế lớn của Lào nằm ở vị trí địa lý và hạ tầng logistics. Quốc gia này có chung đường biên giới với Trung Quốc và được kết nối trực tiếp bằng tuyến đường sắt Trung Quốc - Lào, giúp rút ngắn thời gian vận chuyển và giảm đáng kể chi phí so với các nguồn cung truyền thống như Thái Lan. Chi phí sản xuất tại Lào cũng được đánh giá ở mức thấp, tạo sức hút với các nhà đầu tư ngoại.
Giới đầu tư Trung Quốc kỳ vọng việc áp dụng mô hình quản lý canh tác hiện đại sẽ giúp nâng cao năng suất và chất lượng sầu riêng tại Lào. Trong kịch bản thuận lợi, sầu riêng Lào có thể trở thành đối thủ trực tiếp của sầu riêng Thái Lan, từ đó tạo áp lực điều chỉnh giá trên thị trường Trung Quốc.
Về mặt kỹ thuật, GACC cho biết Trung Quốc đã xác định 5 đối tượng sinh vật gây hại cần kiểm soát nghiêm ngặt trong quá trình nhập khẩu, gồm ruồi đục quả ổi, sâu đục hạt sầu riêng, rệp sáp Jack Beardsley, rệp sáp cà phê và rệp sáp dây leo chanh leo.
Các vườn trồng tại Lào muốn xuất khẩu sầu riêng tươi sang Trung Quốc buộc phải xây dựng hệ thống quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc rõ ràng, tuân thủ quy trình thực hành nông nghiệp tốt và quản lý dịch hại tổng hợp. Khu vực canh tác phải bảo đảm vệ sinh, không có nguồn gây ô nhiễm, đồng thời thường xuyên loại bỏ trái rụng, trái hư hỏng để tránh lây lan dịch bệnh.
Khâu đóng gói cũng được siết chặt. Sầu riêng phải được làm sạch, phân loại, xếp hạng kỹ lưỡng và loại bỏ hoàn toàn quả hỏng. Lô hàng không được lẫn côn trùng sống, đất, cành lá hay các tạp chất khác. Trong trường hợp cần thiết, cơ sở đóng gói phải xử lý côn trùng theo đúng quy trình, đồng thời tuân thủ tuyệt đối các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của Trung Quốc.
Trước đó, Bộ Công Thương Việt Nam từng cho biết Lào đã khởi động dự án trồng sầu riêng chất lượng cao kéo dài 25 năm, với mục tiêu xây dựng chuỗi cung ứng bài bản phục vụ xuất khẩu sang Trung Quốc. Giai đoạn đầu, nước này triển khai mô hình thí điểm trên diện tích 6 ha tại Viêng Chăn, kết hợp nghiên cứu giống và kỹ thuật canh tác hiện đại.
Song song với mở rộng vùng trồng, Lào cũng tổ chức các chương trình đào tạo nông dân về kỹ thuật canh tác, quản lý vườn, phòng trừ dịch bệnh và chế biến sau thu hoạch, nhằm từng bước nâng cao chất lượng sầu riêng và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường Trung Quốc.
