Thị trường bảo hiểm Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 tiếp tục tăng trưởng ổn định, nhưng đang chứng kiến sự chuyển dịch đáng chú ý. Nhiều ngân hàng thương mại không chỉ dừng ở vai trò trung gian bán sản phẩm, mà bắt đầu trực tiếp tham gia vào lĩnh vực bảo hiểm nhằm hoàn thiện hệ sinh thái tài chính và mở rộng nguồn thu.
Thị trường bảo hiểm tăng trưởng ổn định
Theo Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm 6 tháng đầu năm đạt hơn 115 nghìn tỷ đồng, tăng 5,6% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, bảo hiểm phi nhân thọ tăng mạnh 11,38% lên 43.518 tỷ đồng, còn nhân thọ tăng 2,4% lên 72.094 tỷ đồng.
Ở mảng phi nhân thọ, PVI giữ vị trí dẫn đầu với doanh thu 8.021 tỷ đồng, chiếm 18,43% thị phần. Theo sau là Bảo Việt, Bảo Minh, MIC và BIC. Một số doanh nghiệp tăng trưởng nhanh như Tasco tăng 346%, OPES tăng 110% và SGI tăng 130%. Bảo hiểm sức khỏe chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng doanh thu với 34,75%, kế đến là xe cơ giới và cháy nổ.
Ở mảng nhân thọ, doanh thu khai thác mới đạt 13.048 tỷ đồng, tăng 8,6%. Bảo Việt Nhân thọ tiếp tục dẫn đầu với hơn 23% thị phần, xếp sau là Dai-ichi, AIA, Manulife và Prudential. Sản phẩm liên kết đầu tư chiếm tới 69% doanh thu khai thác mới, cho thấy người dân ngày càng quan tâm tới giải pháp bảo vệ kết hợp đầu tư.
Viện Phát triển Bảo hiểm Việt Nam cho biết, chỉ riêng tháng 7 đã có hơn 15.800 người tham gia các kỳ thi và khóa đào tạo cấp chứng chỉ đại lý và môi giới. Bài học từ Hàn Quốc cho thấy Việt Nam cần sớm xây dựng nền tảng dữ liệu tập trung để tăng tính minh bạch và kiểm soát rủi ro trong định phí và thẩm định.
Ngân hàng mở rộng sang lĩnh vực bảo hiểm
Trong bối cảnh thị trường bảo hiểm tăng trưởng tốt và còn nhiều dư địa, các ngân hàng đang nhanh chóng tham gia cuộc chơi mới. Ngân hàng Á Châu (ACB) vừa xin phép thành lập Công ty Bảo hiểm Phi nhân thọ ACB Insurance. Đây sẽ là công ty con thứ năm trong hệ sinh thái của ngân hàng, bên cạnh chứng khoán, cho thuê tài chính và quản lý nợ.
Trước ACB, Techcombank đã lập Công ty Bảo hiểm Phi nhân thọ TechcomInsurance vào cuối năm 2024, sau đó tiếp tục thành lập Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ Thương (Techcom Life) trong năm 2025. Techcombank cũng là ngân hàng đầu tiên sở hữu cả công ty bảo hiểm và công ty đại lý bảo hiểm tổ chức TCA.
VPBank chọn hướng đi khác khi mua lại gần như toàn bộ cổ phần của Công ty Bảo hiểm OPES, nâng tỷ lệ sở hữu lên 99,42%. Ngân hàng này đang triển khai kế hoạch thành lập thêm công ty bảo hiểm nhân thọ với vốn gần 2.000 tỷ đồng để xây dựng mô hình tập đoàn tài chính đa năng.
MB hiện sở hữu hai công ty bảo hiểm là MIC và MB Ageas Life, đóng góp khoảng 20% lợi nhuận trước thuế mỗi năm. BIDV có công ty bảo hiểm BIC, VietinBank có VBI, Agribank có ABIC, còn LPBank vừa tiếp nhận Bảo hiểm Xuân Thành và đổi tên thành Bảo hiểm LPBank.
Mở rộng nguồn thu và giữ chân khách hàng
Theo các chuyên gia, khi biên lãi thuần (NIM) của ngành ngân hàng thu hẹp, việc mở rộng sang bảo hiểm giúp các nhà băng có thêm nguồn thu ngoài lãi và tận dụng tối đa tệp khách hàng sẵn có.
PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM, cho rằng ngân hàng có lợi thế lớn về công nghệ, tài chính và dữ liệu khách hàng. Điều này giúp họ dễ dàng thiết kế sản phẩm phù hợp với từng phân khúc và kiểm soát được toàn bộ quy trình tư vấn, bán hàng, chăm sóc sau bán.
“Mô hình này đã thành công tại nhiều nước trong khu vực như Singapore và Thái Lan, nơi ngân hàng trở thành trung tâm cung cấp dịch vụ tài chính toàn diện”, ông Huân nói.
Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, chỉ khoảng 20% người trong độ tuổi lao động hiện có hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, trong khi ở các nước phát triển tỷ lệ này đạt 80–90%. Dư địa tăng trưởng vẫn rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh người dân quan tâm hơn tới bảo vệ tài chính sau đại dịch.
Cơ hội lớn nhưng thách thức không nhỏ
Bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ, là lĩnh vực phức tạp, đòi hỏi quản trị vốn dài hạn và năng lực định phí cao. Ngân hàng vốn quen với hoạt động ngắn hạn nên nếu muốn thành công phải đầu tư mạnh cho nhân sự và hệ thống quản lý rủi ro.
Các chuyên gia cảnh báo, ngân hàng cần tránh lặp lại những sai lầm trong giai đoạn bancassurance trước đây, khi một số nơi chạy theo doanh số mà bỏ qua lợi ích khách hàng. Việc phát triển bền vững chỉ có thể đạt được nếu đặt khách hàng làm trung tâm, bảo đảm sản phẩm minh bạch và phù hợp nhu cầu thực tế.
Sự tham gia của các ngân hàng vào lĩnh vực bảo hiểm được kỳ vọng sẽ làm thay đổi cấu trúc thị trường. Khi ngân hàng áp dụng công nghệ, dữ liệu lớn và nền tảng số, các công ty bảo hiểm truyền thống buộc phải cải thiện dịch vụ và năng lực cạnh tranh.
Việc ngân hàng phát triển thêm mảng bảo hiểm giúp hình thành hệ sinh thái tài chính toàn diện. Khách hàng có thể gửi tiết kiệm, vay vốn, đầu tư và mua bảo hiểm trong cùng một hệ thống, mang lại trải nghiệm liền mạch và tiện lợi hơn.
Ngành bảo hiểm Việt Nam với quy mô doanh thu hơn 115 nghìn tỷ đồng đang bước vào giai đoạn cạnh tranh mới, không chỉ giữa các công ty bảo hiểm mà còn giữa các hệ sinh thái tài chính. Sự tham gia của các ngân hàng như ACB, Techcombank hay VPBank được kỳ vọng sẽ tạo ra làn gió mới, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng tính minh bạch và thúc đẩy thị trường phát triển bền vững hơn trong thời gian tới.
