Rau củ khởi, còn gọi là khởi tử hay câu kỷ, là một trong những đặc sản độc đáo của các huyện vùng cao như Sa Pa, Bắc Hà, Bát Xát (Lào Cai).
Từ cây dại thành đặc sản
Trước đây, loại rau này mọc hoang ven rào, triền đồi, bãi đất trống hay dọc các con đường núi. Thân cây leo dày, nhiều gai nhọn, thường được người dân tận dụng làm hàng rào tự nhiên để ngăn gia súc. Đặc biệt, củ khởi là cây dễ sống, trồng một lần có thể thu hoạch quanh năm.
Ít ai ngờ phần đọt non của cây củ khởi – lá nhỏ, xanh mướt – lại là nguyên liệu cho những món ăn mang hương vị rất riêng. Vị rau đắng nhẹ nơi đầu lưỡi, rồi hậu ngọt, thơm thoảng qua khiến thực khách khó quên ngay từ lần đầu nếm thử.
Khi vào mùa đâm chồi, rau củ khởi được hái đem về chế biến thành các món đơn giản mà hấp dẫn như: luộc chấm mắm trứng, nấu canh thịt băm, canh xương, canh tôm, nhúng lẩu hay xào tỏi. Người dân vùng cao thường chỉ chần sơ rau qua nước sôi để giữ nguyên vị và độ giòn, bởi nếu đun quá lâu, rau dễ mất mùi thơm và trở nên nồng.
![]() |
Ít ai ngờ phần đọt non của cây củ khởi lại là nguyên liệu cho những món ăn mang hương vị rất riêng - Ảnh minh họa |
>> Đặc sản Tây Bắc vào mùa: Bán đầy chợ Việt, giá chỉ hơn chục nghìn đồng/kg nhiều chị em 'săn đón'
Từ bữa cơm quê lên bàn tiệc
Chị Thanh Huyền (Sa Pa, Lào Cai) cho biết: "Với nhiều người, rau củ khởi còn lạ lẫm, nhưng với chúng tôi, đây là món rau quê vô cùng hấp dẫn. Luộc, nấu canh, xào tỏi hay nhúng lẩu đều ngon và dễ chế biến."
Từng chỉ là món rau trong vườn, nay củ khởi đã bước ra khỏi các bữa cơm dân dã để trở thành món đặc sản được săn lùng. Trên các chợ mạng, rau củ khởi được rao bán với giá lên tới 70.000 đồng/kg. Tuy nhiên, do đặc tính mềm, dễ giập và khó bảo quản, rau củ khởi không phổ biến trên thị trường đại trà.
Nhiều nhà hàng ở Sa Pa đã đưa loại rau này vào thực đơn phục vụ du khách, góp phần lan tỏa hương vị vùng cao đến với nhiều thực khách bốn phương.
>> Loại quả từng bị ngó lơ ở quê nay thành đặc sản chị em thành phố săn lùng, giá tới 70.000 đồng/ kg