Lập trình viên thất nghiệp tràn lan, kỹ sư AI vẫn ‘đắt như tôm tươi’ nhưng không có người làm

Từng được xem là một trong những ngành nghề hấp dẫn nhất, lĩnh vực công nghệ thông tin (IT) hiện đang chứng kiến làn sóng sa thải trên diện rộng. Nhiều kỹ sư công nghệ rơi vào cảnh thất nghiệp dù sở hữu kinh nghiệm dày dặn. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, không ít doanh nghiệp lại chật vật tìm kiếm nhân lực, đặc biệt là kỹ sư AI, với hơn 5.000 vị trí vẫn chưa có ứng viên phù hợp.

Lập trình viên thất nghiệp tràn lan, kỹ sư AI vẫn ‘đắt như tôm tươi’ nhưng không có người làm
Lĩnh vực công nghệ thông tin (IT) hiện đang chứng kiến làn sóng sa thải trên diện rộng. Ảnh minh hoạ

Anh Hữu Ước (34 tuổi, quận 1, TP.HCM) là một chuyên viên công nghệ có hơn 10 năm kinh nghiệm, vẫn chưa thể tìm được công việc mới sau gần 10 tháng thất nghiệp. Trước đây, anh từng được săn đón với mức lương 80 triệu đồng/tháng, nhưng giờ đây dù gửi hồ sơ khắp nơi, anh chỉ nhận được phản hồi ít ỏi. Dù sẵn sàng chấp nhận mức lương thấp hơn, việc tìm kiếm một công việc phù hợp vẫn vô cùng khó khăn.

>>Ông trùm thời trang giá rẻ Shein thúc đẩy nhà cung cấp Trung Quốc mở rộng sản xuất ở Việt Nam

Tương tự, anh Hiếu Nghĩa (31 tuổi, TP. Thủ Đức, TP.HCM) cũng bị sa thải mà không nhận được lý do rõ ràng. Sau 6 tháng thất nghiệp, anh dần nhận ra nguyên nhân có thể đến từ sự thay đổi nhanh chóng của ngành. Với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), anh lo ngại công nghệ này đã "hất mình ra khỏi ghế". Để duy trì thu nhập, Nghĩa chấp nhận làm nhiều dự án bán thời gian, nhưng khối lượng công việc nặng nề mà mức thu nhập lại giảm đáng kể so với trước đây.

Theo bà Đặng Diễm Trang, chuyên viên một tập đoàn nhân sự tại TP.HCM chia sẻ, thực trạng nhân sự IT thất nghiệp đang diễn ra phổ biến. Tuy nhiên, thay vì thiếu việc làm, thị trường lại đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ trong nhu cầu tuyển dụng.

“Hiện nay, doanh nghiệp chúng tôi đang có hàng trăm kỹ sư IT đăng ký tìm việc. Nhưng ngược lại, số vị trí tuyển dụng kỹ sư AI còn cao hơn rất nhiều, với hơn 5.000 vị trí trống chưa có ứng viên phù hợp”, bà Trang cho biết.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM) nhận định, AI đang từng bước thay thế nhiều công việc, kể cả trong ngành công nghệ thông tin. “Những kỹ sư IT phát triển AI chẳng khác nào đang ‘tự chặt tay mình’. AI không chỉ tác động đến lập trình viên mà còn ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác như thiết kế, sáng tạo nội dung”, ông Huân chia sẻ.

Theo các chuyên gia, sự phân hóa trong lĩnh vực IT sẽ còn diễn ra khốc liệt hơn. Để tồn tại và phát triển, kỹ sư công nghệ buộc phải cập nhật kiến thức mới và nâng cao kỹ năng chuyên môn.

"Không chỉ biết lập trình, các lập trình viên cần nắm vững thuật toán, hiểu sâu về công nghệ AI và biết cách sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ. Đây là xu hướng tất yếu, tương tự như những cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, khi lao động phổ thông bị thay thế bởi máy móc và phải nâng cao tay nghề để tiếp tục làm việc", TS. Nguyễn Hữu Huân phân tích.

Lập trình viên thất nghiệp tràn lan, kỹ sư AI vẫn ‘đắt như tôm tươi’ nhưng không có người làm
AI không chỉ là mối đe dọa mà còn có thể trở thành trợ thủ đắc lực cho nhân sự IT. Ảnh minh hoạ

Thực tế cho thấy, AI không chỉ là mối đe dọa mà còn có thể trở thành trợ thủ đắc lực cho nhân sự IT. Theo khảo sát của VietnamWorks inTech, hơn 80% nhân sự IT đã sử dụng AI để hỗ trợ công việc, trong đó gần 60% sử dụng công cụ này hàng ngày.

Báo cáo về thực trạng nhân sự IT giai đoạn 2024-2025 của VietnamWorks inTech cho thấy, 60% nhân sự IT bị sa thải năm 2023 vẫn chưa thể tìm được việc mới trong năm 2024. Đặc biệt, tỷ lệ cắt giảm nhân sự IT tập trung chủ yếu ở Hà Nội (18,6%) và TP.HCM (17,7%), trong khi thị trường lao động tại Đà Nẵng ổn định hơn.

Mặc dù tốc độ sa thải đã giảm, các doanh nghiệp cũng chỉ mở rộng quy mô nhân sự IT trong mức 5-30%. Tuyển dụng IT hiện nay tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực gia công phần mềm, thương mại điện tử, sản xuất kỹ thuật và tư vấn công nghệ.

>>Ngành nào tại TP Hồ Chí Minh đang 'khát' nhân sự sau Tết?