Theo quy định tại Điều 14 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025) nguyên tắc chung vẫn là “khi vượt các xe phải vượt bên trái”. Tuy nhiên, có hai tình huống đặc biệt mà người điều khiển được phép vượt sang phải: thứ nhất là khi xe phía trước có tín hiệu rẽ trái hoặc đang rẽ trái; thứ hai là khi gặp các xe chuyên dùng đang làm việc trên đường mà không thể vượt bên trái.
Khi vượt phải sẽ có những điều kiện an toàn kèm theo. Xe xin vượt phải phải báo hiệu (bằng đèn hoặc còi), đảm bảo đoạn đường định vượt không có chướng ngại vật và không có xe chạy ngược chiều; đồng thời, xe phía trước không được có tín hiệu xin vượt khác và đã chủ động nhường đường (tránh sang phải). Ở khu đô thị và khu đông dân cư, việc xin vượt bằng còi có những giới hạn về thời gian.
Có 2 trường hợp ngoại lệ tài xế được vượt xe từ phía bên phải. Ảnh minh họaVề chế tài, Nghị định 168/2024/NĐ-CP (có hiệu lực cùng thời điểm) tăng mức xử phạt đối với nhiều hành vi vi phạm giao thông so với khung cũ. Cụ thể, hành vi vượt không đúng quy định đối với ôtô có thể bị phạt tiền 4–6 triệu đồng, trừ 2 điểm trên giấy phép lái xe theo hệ thống điểm mới. Trường hợp vượt sai quy định mà gây tai nạn giao thông, mức phạt có thể tăng lên 20–22 triệu đồng và bị trừ 10 điểm.
Trong thực tế, hành vi vượt phải nếu thực hiện vội vàng hoặc thiếu quan sát sẽ làm tăng nguy cơ va chạm ở điểm mù, đặc biệt tại các tuyến đường một làn mỗi chiều hoặc nơi có phương tiện cỡ lớn rẽ trái bất ngờ. Vì vậy, kể cả khi luật cho phép trong hai trường hợp nêu trên, người lái cần tuân thủ tuyệt đối các điều kiện an toàn.
