Hợp pháp hóa chuyển đổi xe xăng thành xe điện, đất nước tỷ dân đau đầu vì nạn 'độ xe chui'

Hơn ba năm sau khi khung kỹ thuật đầu tiên được ban hành, thị trường retrofit tại Ấn Độ vẫn đang đối mặt với thực tế phân mảnh. Doanh nghiệp được cấp phép và bộ kit tiêu chuẩn tồn tại song song với một thị trường “độ chui” rộng lớn, kéo theo rủi ro an toàn và pháp lý đáng kể.

Từ năm 2022, Cơ quan Nghiên cứu Ôtô Ấn Độ (ARAI) và các tiêu chuẩn sửa đổi (AIS/AIS-123) đã đưa ra yêu cầu kỹ thuật dành cho bộ kit chuyển đổi và xe hoán cải, trong đó đề cập tới thử nghiệm phanh, an toàn cấu trúc, hệ thống quản lý pin (BMS) và các yêu cầu liên quan đến trọng lượng tăng thêm sau lắp đặt. Những yêu cầu này cho phép xe sau hoán cải được đăng ký lại như phương tiện chạy điện khi đạt chuẩn.

do-xe-xang-thanh-xe-dien-tai-an-do-1.jpgẤn Độ ban hành khung kỹ thuật cho các xe hoán cải với hy vọng hỗ trợ tích cực cho chiến lược điện hóa giao thông. Ảnh minh họa

Nhiều startup nội địa đã nhanh chóng nhảy vào khoảng trống này. Các công ty như Green Tiger Mobility quảng bá bộ kit đạt chứng nhận ARAI cho nhiều mẫu tay ga phổ biến, với mức giá công bố dao động ở mức vài chục nghìn rupee tùy mẫu và cấu hình. Một số nguồn cho thấy mức giá tham khảo khoảng 31.000–49.600 rupee (tùy model, chưa tính thuế và chi phí RTO), trong khi một vài nhà cung cấp khác báo mức cao hơn, tới 65.000–85.000 rupee hoặc hơn cho bản có pin lớn hơn. Những con số này khiến chi phí hoán cải đôi khi cạnh tranh hoặc tiệm cận với giá một xe điện mới trên phân khúc thấp.

Báo cáo chuyên môn của Global Green Growth Institute (GGGI) nhận định rằng hoán cải xe có thể giảm tổng phát thải vòng đời so với tiếp tục sử dụng xe ICE hoặc thậm chí so với một số mẫu EV mới, đặc biệt khi tận dụng được khung xe và linh kiện còn tốt. Vì vậy, hoán cải được xem là công cụ bổ trợ đáng giá cho chiến lược điện hoá giao thông ở các nước đang phát triển.

do-xe-xang-thanh-xe-dien-tai-an-do-2.jpgTình trạng độ chui nở rộ tạo ra nhiều nguy cơ cho người dùng. Ảnh minh họa

Dù có khung pháp lý, nguồn cung bộ kit được chứng nhận và hệ thống cơ sở được cấp phép vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu. Kết quả là một thị trường ngầm nở rộ với kit giá rẻ, lắp đặt tại garage địa phương, không qua kiểm định và không đổi đăng ký. Điều này khiến bảo hiểm có thể từ chối bồi thường khi xảy ra sự cố. ARAI và các báo cáo liên quan cũng cảnh báo vấn đề an toàn pin, mất cân bằng trọng lượng và nguy cơ cháy nổ nếu lắp đặt không đúng kỹ thuật. Những lo ngại này đã buộc cơ quan chức năng phải siết chặt kiểm tra tại một số thời điểm.

Ngoài chi phí, rào cản hành chính từ quy trình phức tạp khi đổi giấy tờ đến số lượng trung tâm đăng kiểm hạn chế đang kìm hãm tốc độ hợp pháp hóa quy mô lớn. Tuy nhiên, các doanh nghiệp và một số tập đoàn năng lượng đã bắt đầu đầu tư vào chuỗi cung ứng retrofitting, đồng thời có những sáng kiến hợp tác công-tư nhằm mở rộng mạng lưới cung cấp và dịch vụ hậu mãi.