Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành Thông tư số 38/2025/TT-NHNN, quy định về kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ trong toàn hệ thống. Thông tư có hiệu lực từ ngày 15/12/2025.
Hoạt động kiểm toán nội bộ được thực hiện độc lập. Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Đoàn kiểm toán không chịu bất kỳ sự can thiệp nào trong việc xác định phạm vi, nội dung và kết quả kiểm toán. Người làm kiểm toán phải tuân thủ chuẩn mực kiểm toán nội bộ Việt Nam và nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp.
Ngân hàng Nhà nước không bố trí kiểm toán viên nội bộ vào các cuộc kiểm toán liên quan đến đơn vị hoặc hoạt động mà họ từng phụ trách trong vòng 3 năm. Kiểm toán viên cũng không được kiểm toán các đơn vị có người liên quan đang giữ chức lãnh đạo, kế toán trưởng, trưởng bộ phận kiểm soát nội bộ hoặc người làm kiểm soát nội bộ.
Các hành vi bị nghiêm cấm đối với lực lượng kiểm toán
Thông tư xác định các hành vi cấm áp dụng với Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Trưởng đoàn và thành viên Đoàn kiểm toán. Những hành vi này bao gồm tham ô, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, trục lợi, nhũng nhiễu và mọi hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình kiểm toán.
Kiểm toán viên không được lợi dụng quyền hạn để trục lợi. Không được sử dụng thông tin thu thập trong kiểm toán cho mục đích cá nhân. Không được thông đồng với đơn vị được kiểm toán để làm sai lệch hồ sơ, tài liệu và báo cáo kiểm toán.
Mọi hành vi tiết lộ bí mật nhà nước, bí mật của đơn vị được kiểm toán hoặc cung cấp thông tin kiểm toán khi chưa công bố chính thức đều bị cấm.
Các hành vi bị nghiêm cấm đối với đơn vị được kiểm toán
Đơn vị được kiểm toán và các tổ chức, cá nhân liên quan không được từ chối cung cấp hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu của Đoàn kiểm toán. Không được cản trở hoạt động kiểm toán hoặc báo cáo sai lệch, không trung thực, thiếu đầy đủ hoặc không kịp thời các thông tin liên quan.
Thông tư cũng cấm mọi hành vi mua chuộc, hối lộ, thông đồng với kiểm toán viên nhằm làm sai lệch hồ sơ hoặc báo cáo kiểm toán. Mọi hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động kiểm toán nội bộ đều bị nghiêm cấm.
Quản lý và chỉ đạo hoạt động kiểm toán nội bộ
Thống đốc chỉ đạo trực tiếp hoặc phân công 1 Phó Thống đốc phụ trách kiểm toán nội bộ. Người này có trách nhiệm phê duyệt kế hoạch kiểm toán hằng năm và kiểm toán đột xuất khi Thống đốc yêu cầu. Thống đốc ban hành quy định về tổ chức Đoàn kiểm toán, ban hành quy trình kiểm toán và chỉ đạo Thanh tra Ngân hàng Nhà nước bảo đảm hiệu lực và hiệu quả của hoạt động kiểm toán nội bộ.
Nội dung kiểm toán nội bộ tại Ngân hàng Nhà nước
Hoạt động kiểm toán nội bộ gồm ba nội dung chính.
Kiểm toán tài chính đánh giá mức độ tin cậy của báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Kiểm toán tuân thủ đánh giá việc tuân thủ pháp luật và các quy định nội bộ.
Kiểm toán hoạt động đánh giá tính hiệu lực, hiệu quả của hoạt động và mức độ an toàn tài sản.
Đoàn kiểm toán có trách nhiệm kiến nghị hoặc tư vấn cho đơn vị được kiểm toán nhằm khắc phục sai sót, hạn chế và hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ.
