Ngày 14/10, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Donald Trump nêu rõ lập trường của mình và mô tả việc Bắc Kinh “cố ý không mua đậu nành” đang gây khó khăn cho nông dân trồng đậu. Ông nói thêm chính quyền đang “cân nhắc chấm dứt hợp tác với Trung Quốc liên quan đến dầu ăn và các yếu tố thương mại khác” để trả đũa.
Đe dọa hạn chế hoặc chấm dứt thương mại dầu ăn với Trung Quốc nếu thực hiện có thể gây tác động đa chiều. Một phần lớn ngành dầu ăn, cũng như chuỗi cung ứng biến phụ phẩm thực phẩm thành dầu sinh học, liên quan đến thương mại quốc tế phức tạp.
Ông Trump dọa sẽ trả đũa Trung Quốc bằng dầu ăn. Ảnh minh họaViệc mất thị trường Trung Quốc sẽ khiến giá nông sản như đậu nành chịu áp lực giảm, gây tổn thất trực tiếp cho người nông dân Mỹ. Các chuyên gia cảnh báo rằng việc chuyển hướng thị trường từ Trung Quốc sang các đối tác khác như Brazil, Argentina sẽ không diễn ra ngay tức thì và có chi phí điều chỉnh cao.
Cũng trong ngày 14/10, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố Bắc Kinh “sẵn sàng chiến đấu đến cùng” nếu bị kéo vào một cuộc chiến thương mại toàn diện. "Về vấn đề cuộc chiến thuế quan và chiến tranh thương mại, lập trường của Trung Quốc vẫn nhất quán. Nếu quý vị muốn chiến đấu, chúng tôi sẽ chiến đấu đến cùng, nếu quý vị muốn đàm phán, cánh cửa của chúng tôi vẫn mở", người này nói.
Sự kiện này kéo theo áp lực chính trị trong nước đối với chính quyền Washington. Nông dân vùng trung Tây Mỹ, vốn dựa rất nhiều vào xuất khẩu đậu nành sang thị trường châu Á. Bất kỳ thiệt hại mới nào về giá hoặc thị trường đều dễ trở thành vấn đề chính trị nhạy cảm.
Nông dân trồng đậu nành tại Mỹ phụ thuộc vào thị trường châu Á rất nhiều. Việc Trung Quốc ngừng mua hàng sẽ trở thành vấn đề chính trị nhạy cảm đối với Washington. Ảnh minh họaTrước đó, Nhà Trắng đã cân nhắc các biện pháp hỗ trợ tài chính cho nông dân, song phần lớn giới quan sát cho rằng giải pháp lâu dài nằm ở đàm phán thương mại và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Thông điệp của ông Trump được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc công bố những biện pháp kiểm soát xuất khẩu trong lĩnh vực đất hiếm. Washington cáo buộc Bắc Kinh đang dùng công cụ xuất khẩu để gây sức ép kinh tế. Mỹ đã phản ứng bằng lệnh áp thuế bổ sung 100% đối với một số hàng hóa Trung Quốc, có hiệu lực dự kiến từ ngày 1/11, làm gia tăng nguy cơ trả đũa lẫn nhau.
Liên minh châu Âu và các nước khác bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc thắt chặt kiểm soát đất hiếm, kêu gọi phối hợp quốc tế để giảm thiểu rủi ro tập trung nguồn cung. Những động thái này cho thấy tranh chấp không chỉ là vấn đề song phương Mỹ-Trung mà còn có tác động lan tỏa tới chuỗi cung ứng công nghệ và an ninh công nghiệp toàn cầu.
