Khi nguồn ốc tự nhiên ngày càng cạn kiệt, giá trị của loài ốc quen thuộc này bỗng tăng vọt, mở ra hướng làm ăn mới cho người dân vùng quê.
Ốc lác (hay còn gọi là ốc mít) giờ đây lại trở thành đặc sản được nhiều người ưa chuộng
Ốc lác, tên khoa học Pila conica, là loài ốc nước ngọt sinh sống phổ biến ở ao hồ, kênh rạch, ruộng lúa khắp ba miền. Trong ký ức của nhiều người, hình ảnh những buổi chiều sau mưa lội ruộng bắt ốc cùng người lớn đã trở thành một phần tuổi thơ không thể quên. Ngày ấy, ốc nhiều đến mức chỉ cần vài giờ là đầy giỏ, nhưng vì không có giá trị kinh tế, người dân chủ yếu bắt về để cải thiện bữa ăn hằng ngày.
Thế nhưng, thời thế đã đổi khác. Khi nguồn ốc tự nhiên dần khan hiếm, việc săn ốc lác không còn dễ dàng như trước. Người dân phải ngâm mình trong bùn hàng giờ, kiên nhẫn lặn tìm từng con. Một mùa may mắn, mỗi người chỉ bắt được 7–8 kg. Chính sự hiếm hoi này đã khiến giá ốc tăng mạnh, biến thứ ốc “nhà nghèo” năm nào thành mặt hàng đặc sản được nhà hàng, quán ăn đặt mua trước mùa.
Ốc lác hấp xả là món ăn được nhiều người yêu thích
Dù quen thuộc, ốc lác lại là loại thực phẩm chế biến khá cầu kỳ. Sau khi bắt về, ốc được ngâm nước vo gạo nhiều giờ để nhả bùn, rồi rửa lại với ớt bột hoặc giấm để khử nhớt, khử mùi tanh. Cách chế biến đơn giản nhất là luộc với sả hoặc lá chanh – món ăn dân dã nhưng hương thơm đặc trưng, vị ngọt tự nhiên của thịt ốc giòn sần sật, chấm nước mắm gừng cay nồng khiến ai từng thưởng thức đều khó quên.
Từ món luộc quen thuộc, các đầu bếp đã sáng tạo thêm nhiều biến tấu hấp dẫn như ốc om chuối đậu, ốc xào sả ớt, lẩu ốc, chả ốc... Ruột ốc béo, giòn và thơm được xem là nguyên liệu quý trong ẩm thực Việt.
Hiện nay, ốc lác được bày bán ở siêu thị, cửa hàng hải sản và trên sàn thương mại điện tử. Giá ốc nguyên vỏ dao động 60.000–90.000 đồng/kg, trong khi ruột ốc sơ chế sẵn có thể lên tới 150.000 đồng/kg.
Trước nhu cầu thị trường tăng cao và nguồn cung tự nhiên suy giảm, nhiều nông dân đã chuyển sang nuôi ốc lác thương phẩm. Loài ốc này dễ thích nghi, ít bệnh, thức ăn là rau cỏ tự nhiên, nên chi phí đầu tư thấp mà hiệu quả kinh tế ổn định. Nếu nuôi đúng kỹ thuật và xử lý sạch, ốc thương phẩm vẫn giữ được vị giòn ngọt như ốc đồng tự nhiên, đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường.
Từ món ăn quê nghèo, ốc lác đang dần khẳng định giá trị kinh tế và ẩm thực đặc biệt – minh chứng rằng những sản vật dân dã của làng quê Việt vẫn có thể vươn lên thành đặc sản được săn đón, nếu biết khai thác đúng hướng.
