Từ ngày 1/6, Nghị định 70/2023/NĐ-CP – sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn, chứng từ – chính thức có hiệu lực. Theo đó, quy trình quản lý hóa đơn điện tử sẽ được siết chặt nhằm hạn chế gian lận, tăng cường hiệu quả giám sát của cơ quan thuế.
Khoảng 37.000 hộ và cá nhân kinh doanh đang nộp thuế khoán với doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Việc này đồng nghĩa doanh thu của các hộ kinh doanh sẽ được giám sát chặt chẽ hơn, và mức thuế khoán có thể bị điều chỉnh.
Trước thay đổi trên, nhiều hộ kinh doanh đã thông báo ngừng nhận thanh toán chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt. Một số trường hợp sau khi bị khách hàng phản ứng đã quay lại nhận chuyển khoản, nhưng đồng thời tăng giá bán.
 |
| Bài đăng trên Fanpage Lá Nếp Quán 945 Hồng Hà. Ảnh: Tổng hợp |
Đơn cử, ngày 28/5, tài khoản Facebook "Lá Nếp Quán 945 Hồng Hà" đăng thông báo sẽ tăng giá toàn bộ món ăn từ ngày 1/6, với lý do: “Không thể giảm định lượng món ăn hay dùng nguyên liệu kém chất lượng, nên tăng giá là cách duy nhất để tuân thủ quy định thuế mới”.
Chủ quán cũng thừa nhận, điều này có thể khiến khách ngần ngại, doanh thu sụt giảm, nhưng bù lại không còn phải lo "luồn lách".
Một số hộ kinh doanh khác lựa chọn phương án linh hoạt hơn: chấp nhận cả hai hình thức thanh toán – chuyển khoản và tiền mặt – nhưng áp dụng mức giá khác nhau tùy theo phương thức thanh toán.
Trên mạng xã hội, nhiều người chia sẻ thông tin rằng các tài khoản cá nhân có tổng số tiền chuyển đến và đi vượt quá 1 tỷ đồng/năm sẽ bị truy thu 1,5% trên toàn bộ giao dịch. Điều này khiến không ít đơn vị bán hàng quyết định chỉ nhận tiền mặt để tránh bị truy thu. Trong trường hợp khách hàng vẫn muốn chuyển khoản, một số cửa hàng thông báo sẽ xuất hóa đơn điện tử và thu thêm 1,5% phí trên tổng giá trị giao dịch.
Những thay đổi về chính sách thuế đang tạo ra nhiều biến động trong hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ, đặt ra bài toán giữa việc tuân thủ quy định và duy trì lợi nhuận, giữ chân khách hàng.
Có dấu hiệu vi phạm né thuế
Liên quan đến việc nhiều hộ kinh doanh từ chối thanh toán chuyển khoản, ông Nguyễn Văn Được – Tổng giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Thuế Trọng Tín – cho biết trên Báo Thanh Niên, xét về góc độ kinh doanh, việc từ chối nhận chuyển khoản là “tự đánh mất cơ hội”. Theo ông Được, hành động này có thể khiến khách hàng mất thiện cảm, đặt nghi vấn về tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh, từ đó ảnh hưởng đến uy tín của người bán.
Hiện nay, các hộ kinh doanh nộp thuế khoán trên doanh thu từ hoạt động bán buôn, bán lẻ hàng hóa với mức thuế suất 1,5%, gồm 1% thuế giá trị gia tăng và 0,5% thuế thu nhập cá nhân.
>> Thủ khoa học IT trường HV Bưu chính viễn thông ‘chinh phục’ Viettel khi chưa tốt nghiệp, ‘mách nước’ cách để vừa học tốt làm giỏi
 |
| Nhiều quán thông báo không nhận chuyển khoản, theo chuyên gia đây là biểu hiện né thuế, cần đưa vào tầm ngắm. Ảnh: Tổng hợp |
Dưới góc nhìn pháp lý, ông Được nhấn mạnh: việc từ chối thanh toán chuyển khoản có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế. “Cơ quan thuế và các đơn vị liên ngành cần rà soát, thanh tra các trường hợp này để xác định có hành vi gian lận thuế hay không. Nếu có, cần xử lý nghiêm minh nhằm cảnh tỉnh và răn đe các hộ kinh doanh khác”, ông nói.
Ông Được phân tích thêm, trong quy định hiện hành, Nhà nước không giới hạn hình thức thanh toán (tiền mặt hay chuyển khoản), mà chỉ quan tâm đến việc bán hàng có được ghi nhận trên hóa đơn điện tử, kê khai và nộp thuế đầy đủ hay không. Do đó, nếu vẫn nộp đủ 1,5% thuế thì không cần thay đổi phương thức thanh toán.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc nhiều hộ từ chối chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt có thể nhằm mục đích che giấu doanh thu, từ đó né thuế. Ông Được khẳng định, nếu có tình trạng bán hàng thu giá khác nhau tùy theo phương thức thanh toán – tiền mặt thì giá rẻ, chuyển khoản thì giá cao – thì đây có thể được xem là hành vi vi phạm pháp luật rõ ràng”, ông Được khẳng định.
"Nếu nói vì quy định hóa đơn, chứng từ chặt chẽ hơn mà từ 1.6 người bán hàng thu thêm thuế 1,5% với người mua hàng là không phù hợp. Thuế giá trị gia tăng là thuế gián thu, người tiêu dùng phải chịu, nhưng thuế thu nhập cá nhân là thuế của hộ, cá nhân kinh doanh phải chịu.
Thuế giá trị gia tăng có thể xem xét cộng vào giá bán. Trong bối cảnh hiện tại, các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể cân nhắc nâng giá bán lên. Các bên được quyền thỏa thuận giá, nhưng phải niêm yết công khai, bình đẳng với tất cả những khách hàng có lấy hóa đơn hay không lấy hóa đơn", ông Được nói trên Báo Thanh niên.
Chia sẻ thêm về các quy định mới liên quan đến hóa đơn điện tử và nghĩa vụ thuế, chuyên gia Nguyễn Văn Được nhấn mạnh: thực chất, quy định về thực hiện nghĩa vụ thuế với Nhà nước không phải là điều mới mẻ. Điểm khác biệt hiện nay là việc siết chặt quản lý nhằm minh bạch hóa doanh thu, hạn chế thất thu thuế.
Ông Được cho rằng, vẫn còn một bộ phận nhỏ hộ và cá nhân kinh doanh chưa nắm vững pháp luật hoặc lo ngại quy trình thực hiện nghĩa vụ thuế phức tạp, rườm rà. Từ đó, họ tìm cách né tránh hoặc đối phó với quy định bằng nhiều hình thức khác nhau.
"Cần khai thông tư tưởng để họ hiểu các thủ tục pháp luật là bắt buộc, không quá phức tạp. Đã đến lúc chấp nhận cuộc chơi sòng phẳng, minh bạch để ngày càng chuyên nghiệp hơn", ông Được nói.
>> Nông dân Trà Vinh trồng thứ cây ra củ vùi xuống đất, bán đến đâu thương lái Trung Quốc gom sạch: Ước tính đạt 650 tỷ/năm
