Bỏ lỡ cơ hội điều trị sớm, phải trả giá đắt
Tắc ruột do sỏi túi mật (gallstone ileus) là một biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm của sỏi mật, chiếm khoảng 1–4% các trường hợp tắc ruột ở người lớn và lên tới 25% ở bệnh nhân trên 65 tuổi. Đây là "quả bom nổ chậm" âm thầm trong cơ thể, chỉ phát nổ khi người bệnh đã rơi vào tình huống nguy kịch.
Bệnh lý này xảy ra khi viên sỏi mật tồn tại lâu ngày, không được điều trị, gây viêm và thủng túi mật vào tá tràng, tạo đường rò. Viên sỏi sau đó trôi xuống ruột non, gây tắc, thường là ở đoạn hồi tràng – vị trí có đường kính hẹp nhất của ruột non.
Một ca bệnh điển hình vừa được Bệnh viện Bạch Mai xử trí thành công đã cho thấy mức độ nguy hiểm của biến chứng này.
Bệnh nhân là bà Nguyễn Thị T. (77 tuổi, Hà Nội), có tiền sử đái tháo đường và Parkinson, được chẩn đoán sỏi túi mật nhiều năm trước nhưng chưa từng can thiệp phẫu thuật. Ba ngày trước khi nhập viện, bà bắt đầu đau âm ỉ vùng thượng vị, quanh rốn, đau tăng dần, xuất hiện từng cơn quặn kèm buồn nôn và nôn ra dịch xanh.
Khi đến Trung tâm Phẫu thuật Tiêu hóa – Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân trong tình trạng bụng chướng, ấn đau vùng quanh rốn, không có phản ứng thành bụng, không sờ thấy quai ruột nổi. Ngay lập tức, các bác sĩ tiến hành các thăm dò cần thiết.
Theo các bác sĩ, tắc ruột do sỏi túi mật (gallstone ileus) là một biến chứng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm của sỏi mật.
X-quang bụng cho thấy các quai ruột giãn hơi. Đặc biệt, chụp CT ổ bụng đã hé lộ toàn bộ nguyên nhân với bộ ba dấu hiệu Rigler như: khí trong đường mật (pneumobilia), tắc ruột non với mức dịch-khí và dị vật cản quang chính là viên sỏi mật mắc kẹt trong lòng ruột.
Sau một ngày điều trị nội khoa tích cực (đặt sonde dạ dày, truyền dịch, kháng sinh), bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật.
Trong mổ, bác sĩ phát hiện 500ml dịch vàng trong ổ bụng, ruột non giãn to, vị trí tắc nằm cách góc hồi manh tràng 1m với dị vật cứng bít hoàn toàn lòng ruột. Viên sỏi màu xanh đen, đường kính 25mm được lấy ra.
Túi mật teo viêm, dính chặt vào tá tràng, hình thành đường rò 2cm giữa túi mật và hành tá tràng. Sau khi lấy sỏi, bác sĩ tiến hành cắt túi mật và khâu đóng lỗ rò. Kết quả sinh thiết túi mật xác nhận tình trạng viêm mạn tính, không có tế bào ác tính.
May mắn, diễn biến hậu phẫu của bệnh nhân thuận lợi, trung tiện ngày thứ hai, đại tiện ngày thứ ba, dẫn lưu dưới gan rút bỏ vào ngày thứ năm, không xuất hiện biến chứng rò mật hay rò tiêu hóa.
Sỏi mật, không nên coi thường
TS.BS Nguyễn Ngọc Hùng, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Tiêu hóa - Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh: "Trường hợp này một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của việc phát hiện và điều trị sớm sỏi túi mật, ngay từ khi chưa có biến chứng.
Về kỹ thuật, phẫu thuật xử lý tắc ruột không quá phức tạp, nhưng điểm đặc biệt nằm ở nguyên nhân tắc ruột do sỏi túi mật gây ra biến chứng nguy hiểm như viêm thủng túi mật vào tá tràng sau đó sỏi rơi xuống ruột non gây tắc nghẽn".
Theo TS.BS Hùng, nếu bệnh nhân được can thiệp kịp thời khi sỏi túi mật còn chưa gây biến chứng, phẫu thuật có thể thực hiện bằng phương pháp nội soi ít xâm lấn, đơn giản và an toàn hơn rất nhiều.
Các bác sĩ khuyến cáo người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm sỏi túi mật và các bệnh lý đường tiêu hóa.
Ngược lại, khi để bệnh tiến triển đến giai đoạn biến chứng như trường hợp này, việc điều trị trở nên phức tạp, buộc phải mổ mở và tiềm ẩn nhiều rủi ro hậu phẫu như rò mật, rò tiêu hóa hay nhiễm trùng nặng.
"Ngoài ra, chẩn đoán và điều trị muộn tắc ruột do sỏi túi mật còn có thể gây rối loạn toàn thân nghiêm trọng do mất nước, điện giải, thậm chí dẫn đến viêm phúc mạc do tổn thương ruột.
Tỷ lệ tử vong ở nhóm bệnh nhân này dao động 15-20%, cao hơn nhiều ở người cao tuổi hoặc có bệnh nền như suy tim, suy thận – nguyên nhân chủ yếu do chẩn đoán muộn và tình trạng suy kiệt", bác sĩ phân tích.
Trước tình trạng trên, các bác sĩ khuyến cáo người dân nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm sỏi túi mật và các bệnh lý đường tiêu hóa.
Không chủ quan với sỏi túi mật, kể cả khi chưa có triệu chứng. Hãy thăm khám chuyên khoa để được tư vấn điều trị phù hợp, không chờ đến khi có biến chứng.
Lựa chọn cơ sở y tế uy tín, đặc biệt là khi xuất hiện các triệu chứng bất thường như đau bụng, nôn ói, bụng chướng… để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
