Giữa thị trường hải sản ngày càng phong phú với nhiều loại cá biển và cá nhập khẩu, cá đé vẫn giữ được vị trí riêng trong bữa ăn của người Việt. Từ mâm cơm gia đình giản dị đến những bữa tiệc hải sản đông người, loài cá này xuất hiện đều đặn nhờ hương vị dễ ăn, dễ chế biến và giá trị dinh dưỡng cao.
Cá đé là loài cá biển quen thuộc, được nhiều gia đình Việt ưa chuộng nhờ vị ngọt tự nhiên, dễ chế biến và giàu giá trị dinh dưỡngCá đé là loài cá biển quen thuộc, đặc biệt phổ biến tại các tỉnh ven biển miền Trung và Nam Bộ. Trong ẩm thực dân gian, cá đé được xếp vào nhóm “tứ quý ngư” cùng với cá chim, cá thu và cá nụ là bốn loại cá biển ngon, được đánh giá cao và rất được ưa chuộng. Không quá nổi bật về hình thức, nhưng cá đé chinh phục người ăn nhờ vị ngọt tự nhiên và thớ thịt chắc.
Về hình dáng, cá đé có thân dài, dẹt vừa phải, da trơn bóng với màu xám bạc đặc trưng. Thịt cá trắng, thơm, thớ mịn dù có nhiều xương dăm nhưng xương xếp theo hàng, không vụn nát nên khá dễ ăn. Khi còn tươi, cá đé hầu như không có mùi tanh gắt, chỉ thoang thoảng mùi biển nhẹ, giúp việc sơ chế trở nên nhanh gọn, không mất nhiều công đoạn.
Theo kinh nghiệm của ngư dân, cá đé sinh sống chủ yếu ở vùng biển có độ sâu vừa phải và thường xuất hiện theo đàn. Thời điểm cá ngon nhất rơi vào đầu và giữa năm, khi thịt cá dày, săn chắc, béo vừa và vị ngọt đậm. Cá đánh bắt đúng vụ thường được thương lái thu mua nhanh, hiếm khi tồn hàng lâu tại chợ.
Một trong những ưu điểm khiến cá đé được nhiều gia đình lựa chọn là khả năng chế biến linh hoạt. Cá có thể kho tiêu, kho tộ, nấu canh chua, hấp gừng hoặc chiên giòn đều giữ được hương vị đặc trưng. Trong đó, cá đé kho là món phổ biến nhất bởi thịt cá thấm gia vị, vẫn chắc, không bị bở, ăn cùng cơm nóng rất đưa cơm. Với những bữa ăn nhẹ, cá đé hấp hoặc nấu canh rau cũng đủ làm nổi bật vị ngọt tự nhiên của cá.
Không chỉ ngon miệng, cá đé còn được đánh giá cao về mặt dinh dưỡng. Thịt cá chứa lượng đạm vừa phải, ít chất béo xấu, giàu khoáng chất và các axit béo có lợi cho sức khỏe, tốt cho xương khớp và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Nhờ đó, cá đé phù hợp với nhiều đối tượng, từ trẻ nhỏ, người cao tuổi đến những người theo đuổi chế độ ăn uống lành mạnh. Việc đưa cá đé vào thực đơn thường xuyên giúp bữa ăn gia đình phong phú hơn mà vẫn đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.
Tùy theo mùa và kích cỡ, giá cá đé tươi trên thị trường dao động khoảng 200.000 - 450.000 đồng/kg. Khi chọn mua, nên ưu tiên cá còn tươi, mắt trong, mang đỏ, thân săn chắc và có độ đàn hồi tốt. Cá tươi khi ấn tay vào sẽ nhanh chóng trở lại trạng thái ban đầu, không để lại vết lõm. Nếu mua cá đã cắt khúc, cần chú ý phần thịt không bị tái xám và không có mùi lạ. Cá đé tươi ngon thường không cần ướp quá nhiều gia vị, chỉ cần nêm nếm vừa phải là đã đủ hấp dẫn.
Nhờ hương vị dễ ăn, cách chế biến đa dạng và giá trị dinh dưỡng ổn định, cá đé vẫn âm thầm giữ vị thế của mình trong nhóm những loại cá biển ngon, được nhiều người Việt tin dùng qua nhiều thế hệ.
