Thanh tra Bộ Tài chính vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) - CTCP.
Qua thanh tra cho thấy Công ty mẹ - ACV có số nợ quá hạn thanh toán tại các hãng hàng không quốc nội lớn. Đến thời điểm 31-12-2023, nợ quá hạn thanh toán của các hãng hàng không quốc nội là hơn 5.692 tỉ đồng. Trong đó, nợ ngắn hạn là hơn 5.689 tỉ đồng, nợ dài hạn là 2,8 tỉ đồng.
Thanh tra Bộ Tài chính vừa công bố kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV)
Nợ quá hạn thanh toán phát sinh tăng thêm trong năm 2023 là hơn 1.415 tỉ đồng, tăng 33,11% so với đầu năm 2023. Cụ thể, đối với Công ty Cổ phần hàng không Tre Việt (Bamboo Airways), đang nợ ACV tại thời điểm 1-1-2023 là gần 999 tỉ đồng, đến ngày 31-12-2023 con số này tăng lên hơn 2.099 tỉ đồng.
Công ty Cổ phần Hàng không Pacific Airlines có số nợ ACV vào ngày 1-1-2023 là hơn 569 tỉ đồng, đã tăng lên hơn 839 tỉ đồng vào ngày 31-12-2023.
Công ty Cổ phần hàng không Vietjet, có số nợ ACV vào ngày 1-12023 là hơn 1.840 tỉ đồng, còn hơn 1.233 tỉ đồng vào 31-12-2023.
Công ty Cổ phần Hàng không Lữ hành Việt Nam (Vietravel Airlines), có số nợ ACV ngày 1-1-2023 là hơn 115 tỉ đồng, đến 31-12-2023 tăng lên hơn 244 tỉ đồng.
Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines), có số nợ ACV thời điểm 1-1-2023 là 704 tỉ đồng, đã tăng lên hơn 1.231 tỉ đồng vào 31-12-2023.
Công ty Cổ phần hàng không Mê Kông (Air Mekong) có số nợ ACV vào 1-1-2023 là gần 26 tỉ đồng, đến cuối năm 2023 không phát sinh thêm.
Theo cơ quan thanh tra, ACV ký hợp đồng ủy quyền cho các hãng hàng không quốc nội thu hộ giá dịch vụ phục vụ hành khách; giá dịch vụ bảo đảm an ninh hành khách, hành lý trực tiếp từ hành khách lên máy bay tại thời điểm xuất vé máy bay.
Đến thời điểm 31-12-2023, các hàng hàng không quốc nội quá hạn thanh toán theo hợp đồng cho ACV khoản thu hộ trên số tiền hơn 3.190 tỉ đồng (chiếm 56% tổng số nợ quá hạn của các hãng với ACV).
Cụ thể, cùng tính đến thời điểm 31-12-2023, Bamboo Airways đã quá hạn thanh toán các khoản thu hộ ACV theo hợp đồng số tiền hơn 1.409 tỉ đồng. Vietjet Air đã quá hạn thanh toán các khoản thu hộ ACV theo hợp đồng số tiền hơn 770 tỉ đồng. Pacific Airlines đã quá hạn thanh toán các khoản thu hộ ACV theo hợp đồng số tiền hơn 545 tỉ đồng.
Vietnam Airlines đã quá hạn thanh toán khoản thu hộ ACV theo hợp đồng số tiền hơn 272 tỉ đồng. Vietravel Airlines đã quá hạn thanh toán các khoản thu hộ ACV theo hợp đồng số tiền hơn 192 tỉ đồng.
Cũng theo Thanh tra Bộ Tài chính, toàn bộ chênh lệch thu chi tiền dịch vụ hạ cất cánh (sử dụng kết cấu hạ tầng hàng không nhà nước giao ACV quản lý, khai thác) phải nộp ngân sách Nhà nước, đến thời điểm 31-12-2023 các Hãng hàng không quốc nội quá hạn thanh toán tiền dịch vụ cất hạ cánh theo hợp đồng đã ký với ACV số tiền gần 1.380 tỉ đồng (chiếm 24% tổng nợ quá hạn của các hãng với ACV).
Cụ thể, tính đến thời điểm 31-12-2023, Bamboo Airways đã quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV theo hợp đồng số tiền gần 308 tỉ đồng. Đến thời điểm 30-11-2024, Bamboo Airways còn nợ quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV số tiền hơn 355 tỉ đồng.
Đến thời điểm 31-12-2023, Vietjet Air đã quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV theo hợp đồng số tiền gần 248 tỉ đồng. Đến thời điểm 30-11-2024, Vietjet Air còn nợ quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV số tiền hơn 269 tỉ đồng.
Đến thời điểm 31-12-2023, Pacific Airlines đã quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV theo hợp đồng số tiền hơn 163 tỉ đồng. Đến thời điểm 30-11-2024, Pacific Airlines còn nợ quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV số tiền gần 172 tỉ đồng.
Đến thời điểm 31-12-2023, Vietnam Airlines đã quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV theo hợp đồng số tiền hơn 640 tỉ đồng. Đến thời điểm 30-11-2024, Vietnam Airlines còn nợ quá ACV số tiền hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho Công ty mẹ hơn 625 tỉ đồng.
Đến thời điểm 31-12-2023, Vietravel Airlines đã quá hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV theo hợp đồng số tiền hơn 20 tỉ đồng. Đến thời điểm 30-11-2024 Vietravel Airlines, còn nợ quá ACV số tiền hạn thanh toán tiền dịch vụ hạ cất cánh cho ACV gần 32 tỉ đồng.
Theo Thanh tra Bộ Tài chính, có 4 hãng hàng không có tỉ lệ nợ quá hạn (nợ xấu) cao so với nợ phải thu tại thời điểm 31-12-2023, gần 5.404 tỉ đồng. Cụ thể, Bamboo Airways nợ xấu tại thời điểm 31-12-2023 là hơn 2.099 tỉ đồng; Pacific Airlines là hơn 839 tỉ đồng; Vietjet là gần 1.234 tỉ đồng và Vietnam Airlines là hơn 1.231 tỉ đồng.
Theo báo cáo của ACV, trước năm 2020, các hãng hàng không quốc nội đều thanh toán đúng quy định của hợp đồng, không có nợ quá hạn, nợ xấu. Tuy nhiên, kể từ khi đại dịch COVID-19 diễn ra, nhiều đường bay quốc tế, quốc nội phải dừng bay, ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu, dòng tiền hoạt động, từ đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của các hãng.
Các hãng hàng không quốc nội đã có nhiều văn bản báo cáo các bộ ngành và Chính phủ về khó khăn, khả năng phá sản do đại dịch COVID-19 và hậu COVID-19 gây ra trong thời gian qua và đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ.
Kể từ khi các hãng hàng không quốc nội đồng thuận trích tiền thanh toán tự động đến nay, tổng dòng tiền thanh toán bằng phương thức trích tiền tự động bình quân mỗi tháng là hơn 761 tỉ đồng.
Trong năm 2023, 2024, các hãng hàng không quốc nội đã nỗ lực thanh toán công nợ cho ACV. Tuy nhiên, bên cạnh việc thanh toán các khoản nợ phát sinh mới năm 2023, 2024 phải thanh toán thêm các khoản nợ cũ rất lớn từ năm 2022 trở về trước.
Do đó, các hãng chưa thực hiện thanh toán đầy đủ và đúng hạn cho ACV. Kết quả từ đầu năm 2023 đến hết ngày 31-12-2024, các hãng hàng không quốc nội đã thanh toán cho ACV với tổng số tiền hơn 16.680 tỉ đồng.
Từ năm 2020 đến ngày 17-9-2024, ACV đã có 12 văn bản gửi Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải (GTVT), Cục hàng không Việt Nam về việc đôn đốc, thu hồi công nợ đối với các hãng hàng không.
Ngày 10-5-2024, Bộ GTVT có Công văn số 29, trong đó có nội dung: “Đối với quy trình các tiêu chí để khởi kiện, dùng dịch vụ đối với hãng hàng không vi phạm..., Bộ GTVT đề nghị ACV cân nhắc kỹ trước khi triển khai thực hiện quy trình này; cũng cần có ý kiến của cơ quan quản lý ACV để tránh hay giảm thiểu những hệ lụy nghiêm trọng có thể mang lại cho các hãng hàng không Việt Nam nói riêng và ngành hàng không nói chung”.
Từ kết quả thanh tra, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị ACV thực hiện đối chiếu, xác nhận đầy đủ nợ phải thu, nợ phải trả theo đúng quy định của pháp luật; tiếp tục, khẩn trương có các giải pháp quyết liệt thu hồi các khoản nợ quá hạn thanh toán; không để phát sinh các khoản nợ phải thu khó đòi.
Đồng thời, có phương án quyết liệt xử lý nợ để xử lý những tồn tại, khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện thu hồi nợ nhằm bảo toàn và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của nhà nước đầu tư vào ACV; tránh để tồn đọng, rủi ro mất vốn, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của ACV.
