Mùa mưa bão năm nay tại Việt Nam khiến nhiều khu vực ngập lụt nghiêm trọng. Các trận bão như Bualoi, Matmo gây thiệt hại lớn về nhà cửa và hạ tầng, kéo theo hàng loạt ô tô bị ngập, hư hỏng.
Nhiều chủ xe nhận thấy ô tô số tự động dễ hỏng hơn số sàn khi lội nước. Các chuyên gia sửa chữa đồng tình với quan điểm này,nhưng cần hiểu rõ cơ chế để tránh hiểu nhầm.
Mùa mưa lũ năm nay ghi nhận tình trạng xe ô tô hỏng vì ngập tăng cao. Ảnh minh họaVề mặt cơ khí và điện tử, khác biệt then chốt nằm ở cấu tạo hộp số. Hộp số tự động (AT) và hộp số vô cấp (CVT) vận hành dựa trên áp suất dầu thủy lực và nhiều mô-đun điện tử, những thành phần này rất nhạy cảm với nước.
Khi nước xâm nhập, dầu hộp số dễ bị nhiễm bẩn, mất khả năng bôi trơn và làm hỏng các lá bố ma sát, khiến hộp số trượt, nóng quá mức hoặc thậm chí tê liệt hoàn toàn. Nhiều tài liệu kỹ thuật nhấn mạnh nước trong dầu truyền động là nguyên nhân dẫn tới hỏng hóc nghiêm trọng và khó khắc phục triệt để.
Xe số tự động dễ hỏng hơn khi lội nước. Ảnh minh họaHộp số CVT có cấu trúc và nguyên lý hoạt động phụ thuộc hoàn toàn vào dầu truyền. Một lần dầu bị nhiễm nước có thể buộc phải thay thế toàn bộ cụm truyền, chi phí có thể lên tới hàng chục triệu đồng tùy xe.
Nhiều chủ gara cảnh báo rằng, ngay cả khi hộp số còn chạy tạm ổn sau khi lội nước, tổn hại vi mô do nước để lại (gây ăn mòn, bong keo ở bố ma sát...) có thể dẫn đến hỏng dẫn tới yêu cầu thay cả hộp số sau một thời gian vận hành.
Ngược lại, xe số sàn (MT) có bộ ly hợp và cơ cấu truyền động cơ học đơn giản hơn, ít phụ thuộc vào dầu thủy lực và các mạch điều khiển điện tử. Do đó, trong nhiều trường hợp, hậu quả khi bị ngập ở xe số sàn thường là hao mòn lớp lót ly hợp hoặc cần thay dầu/hộp số với chi phí thấp hơn so với việc phải thay nguyên cả cụm hộp số tự động.
Khi bị hỏng, chi phí sửa xe số sàn sẽ thấp hơn xe số tự động. Ảnh minh họaTuy nhiên, điều này không có nghĩa là xe số sàn “miễn dịch”. Động cơ bị hút nước (thủy kích) vẫn có thể hư hỏng nặng.
Mức độ thiệt hại cuối cùng còn phụ thuộc lớn vào độ sâu nước, vị trí tiếp xúc (mực nước tới nắp capô hay cao hơn) và cách xử lý của tài xế sau sự cố. Các chuyên gia và bảo hiểm khuyến cáo không khởi động xe nếu đã ngập; ngắt bình ắc-quy, kéo xe về gara để kiểm tra; kiểm tra dầu động cơ, dầu hộp số, lọc gió và hệ thống điện trước khi nổ máy lại.
Việc tự ý nổ máy có thể hút nước vào xy-lanh, gây thủy kích, làm cong tay biên. Lúc này, chi phí sửa chữa sẽ rất cao, thậm chí tổn thất toàn bộ.
