Báo cáo do tổ chức phi lợi nhuận Transport & Environment (T&E) công bố hé lộ một khoảng cách lớn giữa số liệu phòng thí nghiệm và thực tế vận hành đối với xe hybrid cắm sạc (PHEV). Trong khi các thử nghiệm tiêu chuẩn (theo quy trình WLTP) thường cho rằng PHEV có thể giảm phát thải tới 75% so với xe xăng, dữ liệu thực tế mà T&E tổng hợp lại cho thấy mức giảm thực sự chỉ khoảng 19%. Điều đó có nghĩa là PHEV không tốt hơn nhiều so với xe chạy hoàn toàn bằng xăng.
Nguyên nhân là “hệ số sử dụng điện”, tức tỷ lệ quãng đường chạy bằng điện trên tổng quãng đường bị đánh giá quá cao trong các phép tính thử nghiệm. Trong khi các thử nghiệm giả định tỷ lệ này vào khoảng 84% nhưng dữ liệu thực tế khoảng 27% quãng đường. Do đó, động cơ xăng vẫn tham gia vận hành nhiều hơn dự kiến, khiến lượng nhiên liệu tiêu thụ và phát thải CO₂ tăng vọt.
Việc lập lờ chỉ số phát thải giúp một số nhà sản xuất xe tránh được hàng tỷ euro tiền phạt. Ảnh minh họaViệc đánh giá thấp phát thải thực tế đã giúp một số nhà sản xuất tránh được hàng tỷ euro tiền phạt liên quan đến tiêu chuẩn phát thải của Liên minh châu Âu. T&E ước tính con số tiết kiệm này lên đến hơn 5 tỷ euro trong giai đoạn 2021–2023.
Các chuyên gia độc lập cảnh báo rằng PHEV có thể trở thành “chiếc áo khoác xanh” che đậy công nghệ cũ nếu không có sửa đổi chính sách và minh bạch số liệu. Colin Walker (ECIU) và các tác giả của báo cáo nhấn mạnh cần dùng dữ liệu thực tế để điều chỉnh cách tính toán phát thải, thay vì dựa hoàn toàn vào các giả định lý thuyết.
Tại Việt Nam, nhóm xe PHEV từng là lựa chọn của người tiêu dùng tìm kiếm sự tiết kiệm và thân thiện môi trường, đặc biệt với các mẫu hạng sang. Gần đây, sự xuất hiện của các mẫu PHEV từ Trung Quốc với phạm vi chạy điện lớn hơn đã khiến thị trường chú ý nhưng đồng thời tạo ra lo ngại về chi phí pin, bảo dưỡng và giá trị bán lại. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng đến “hệ số sử dụng điện” thực tế khi người dùng ngại sạc thường xuyên.
