VTV ngày 26/2 cho biết, dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận có tổng vốn đầu tư lên đến hàng chục tỷ đô la Mỹ. Để hoàn thành mục tiêu xây dựng 2 nhà máy thuộc dự án trọng điểm quốc gia này vào tháng 12/2030 - hướng đến kỷ niệm 85 năm thành lập nước, 100 năm thành lập Đảng, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam cần phải có những quyết sách đặc biệt, chưa từng có trong tiền lệ.
Bởi việc xây dựng một nhà máy điện hạt nhân công suất 1.200 Megawatt, theo kinh nghiệm thế giới, cần khoảng 6-10 năm. Việc Việt Nam rút gọn xuống 5 năm đòi hỏi nước ta phải có loạt cơ chế đặc thù.
Phiên họp ngày 19/2 thuộc Kỳ họp bất thường lần thứ 9. Ảnh: Cục Điều tiết Điện lực
Sau phiên bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9 (diễn ra từ 12-19/2), Quốc hội đã thông qua 2 Luật và nhiều nghị quyết quan trọng. Trong đó có Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, với hơn 96% đại biểu tán thành.
Trong đó đáng chú ý là việc Quốc hội trao quyền cho Thủ tướng Chính phủ giao chủ đầu tư thực hiện các dự án. Áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy trình rút gọn đối với gói thầu "chìa khóa trao tay" khi xây dựng nhà máy hạt nhân đầu tiên của Việt Nam với nhà thầu, Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương) thông tin ngày 19/2.
Bày tỏ sự thống nhất cao về việc Quốc hội ban hành nghị quyết về một số chính sách đặc thù xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) cho biết:
"Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận là dự án đầu tiên của nước ta, với tiến độ đã được Ban Chỉ đạo nhà nước thông qua thì có rất nhiều việc cần phải có cơ chế, chính sách đặc thù mới đảm bảo được tiến độ. Đặc biệt, hình thức "hợp đồng chìa khóa trao tay" trong điều kiện Việt Nam hiện nay là hoàn toàn phù hợp", Báo Chính phủ thông tin.
Theo kinh nghiệm thế giới, hình thức "hợp đồng chìa khóa trao tay" được nhiều quốc gia khác như Hàn Quốc, Ba Lan, Balangdesh... áp dụng. Trong đó, Hàn Quốc - quốc gia đang nắm công nghệ điện hạt nhân đã sớm áp dụng cho nhà máy đầu tiên của họ vào năm 1972-1978.
Hai mươi năm sau, Hàn Quốc hoàn toàn làm chủ công nghệ hạt nhân; thậm chí còn xuất khẩu nhà máy điện hạt nhân “Made in Korea” cho Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vào năm 2009.
Vậy "hợp đồng chìa khóa trao tay" là gì?
Theo Danilov & cộng sự - Một đội ngũ luật sư giao dịch quốc tế giàu kinh nghiệm tại Nga, nhà máy điện hạt nhân là khoản đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng năng lượng, đòi hỏi sự phối hợp chính xác các hoạt động kỹ thuật, mua sắm và xây dựng. Sự thành công của các dự án như vậy không chỉ phụ thuộc vào việc thực hiện kỹ thuật và hậu cần mà còn phụ thuộc vào khuôn khổ hợp đồng chi phối những nỗ lực này, nhằm quản lý rủi ro, kiểm soát chi phí và đạt được kết quả mong muốn của dự án.
Trong số các loại hợp đồng khác nhau có sẵn cho các dự án nhà máy điện hạt nhân, có hình thức hợp đồng chìa khóa trao tay.
Hợp đồng chìa khóa trao tay hay hợp đồng trọn gói chìa khóa trao tay (LSTK) là một loại phương thức giao dự án mà nhà thầu đồng ý hoàn thành dự án với mức giá cố định.
Thuật ngữ "chìa khóa trao tay" ngụ ý rằng nhà thầu giao dự án ở trạng thái sẵn sàng sử dụng, xử lý mọi thứ từ khâu lập dự án, khảo sát, thiết kế ban đầu đến xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ/công nhân vận hành và vận hành cuối cùng. Chủ sở hữu chỉ cần "xoay chìa khóa" để bắt đầu vận hành dự án, đi vào khai thác sử dụng.
Phương pháp tiếp cận toàn diện này nhằm mục đích giảm thiểu sự tham gia của chủ sở hữu vào việc quản lý hàng ngày của dự án, giảm rủi ro của họ và đảm bảo cấu trúc chi phí rõ ràng, có thể dự đoán được.
Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận gồm 2 nhà máy: Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 được đặt tại thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh; và Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2, thuộc thôn Thái An, xã Vĩnh Hải. Mỗi nhà máy gồm 2 tổ máy.
Thủ tướng giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1; Petrovietnam làm chủ đầu tư dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.
