Hướng đến mục tiêu này, Triển lãm Quốc tế Công nghiệp Việt Nam 2025 – VIET INDUSTRY 2025 sẽ chính thức diễn ra từ 11 – 13/9/2025 tại Cung Kiến trúc Quy hoạch Xây dựng Quốc gia (NECC), Hà Nội. Sự kiện được tổ chức bởi Công ty CP Thương hiệu & Truyền thông Quốc tế (IBC), phối hợp thực hiện cùng INTECH Group, Hội KHKT Lạnh & Điều hòa Không khí Việt Nam (VISRAE) và các đối tác chiến lược gồm VCCI-EDI, BEXCO – Hàn Quốc, Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Công nghiệp - Cục Công nghiệp – Bộ Công Thương, Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI), Hội Tự động hóa Việt Nam, Hiệp hội Hàn Việt Nam…
Một điểm nhấn chiến lược tại VIET INDUSTRY 2025 được giới chuyên môn và cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm là Diễn đàn cấp cao lĩnh vực công nghiệp với chủ đề “Chung tay phát triển nền Công nghiệp Việt Nam Tự chủ – Hùng cường”.
Tại sự kiện, một câu hỏi được đặt ra là: "Trong bối cảnh hiện nay, để phát triển công nghiệp tự chủ, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp nền tảng như đường sắt, cơ khí chế tạo, các doanh nghiệp Việt có thể đóng vai trò gì?".
PGS.TS Lê Kỳ Nam - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI)
PGS.TS Lê Kỳ Nam - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI) trả lời như sau: "Trong thời gian qua, cơ khí Việt Nam đã đạt được nhiều bước phát triển đáng kể, tuy nhiên năng lực sản xuất nội địa vẫn còn hạn chế, nhất là với những vật liệu đầu vào mang tính chiến lược như thép chế tạo – phần lớn vẫn phải nhập khẩu. Việc Tập đoàn Hòa Phát đầu tư nhà máy sản xuất thép chế tạo, mua lại mỏ quặng của Úc là một dấu hiệu tích cực, mở ra cơ hội chủ động nguồn vật liệu trong nước.
Tuy nhiên, nếu tiếp tục đấu thầu theo hình thức quốc tế toàn phần thì phần lớn doanh nghiệp cơ khí Việt, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, sẽ rất khó cạnh tranh. Chúng ta có đủ năng lực sản xuất toa xe, đường ray trong các tuyến đường sắt nội địa – điều này đã được minh chứng qua số liệu. Nhưng để tận dụng được cơ hội đó, cần có cơ chế ưu tiên doanh nghiệp nội địa, tạo điều kiện cho họ tham gia sâu hơn vào các gói thầu, đồng thời xây dựng chiến lược dài hạn về phát triển công nghiệp cơ khí tự chủ."
Trước đó, ông Nam đã trình bày, ngành cơ khí là một ngành nền tảng, cốt lõi trong bất kỳ nền công nghiệp nào. Dù là ngành lâu đời, cơ khí vẫn giữ vai trò then chốt trong việc chế tạo công cụ, thiết bị, góp phần tăng năng suất, tự động hóa và phát triển công nghệ cao. Không có cơ khí, không thể có công nghiệp thực thụ.
Dù công nghệ ngày nay có hiện đại đến đâu, vẫn cần đến độ chính xác và tính nền tảng của cơ khí. Cơ khí là cơ sở để tạo ra công cụ sản xuất, là hạ tầng kỹ thuật của mọi ngành công nghiệp khác.
Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể sau hơn 40 năm đổi mới:
- Xuất khẩu đạt 786 tỷ USD trong năm vừa qua.
- Quan hệ thương mại với hơn 221 thị trường toàn cầu, trong đó có 13 nước là đối tác chiến lược.
Tuy nhiên, có một thực tế là phần lớn giá trị gia tăng trong xuất khẩu đến từ khu vực FDI (chiếm hơn 74%). Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp cơ khí nhỏ và vừa, vẫn gặp khó khăn về năng suất, năng lực sản xuất và công nghệ. Ví dụ:
- Năng suất lao động của Việt Nam chỉ bằng 11,3% Singapore, 23% Hàn Quốc, và 60% Trung Quốc (theo các số liệu trước đây).
- Logistics chiếm tỷ trọng GDP cao (gần 7%), cao hơn trung bình khu vực (~10,6%).
Trong ngành cơ khí:
- Hơn 70% thiết bị máy móc vẫn phải nhập khẩu.
- Công nghệ lạc hậu, sản xuất chủ yếu là lắp ráp, chưa làm chủ thiết kế, mã nguồn, vật liệu đầu vào.
- Giá thành sản phẩm cơ khí của Việt Nam cao gấp 2 lần so với Thái Lan, dù chất lượng tương đương.
Một điểm tích cực gần đây là Tập đoàn Hòa Phát đã đầu tư vào nhà máy thép chế tạo, mua mỏ quặng lớn với trữ lượng 300 triệu tấn – tạo nền tảng cho phát triển luyện kim cơ khí trong nước. Đây là tín hiệu rất đáng kỳ vọng.
Ông Nam đặc biệt nhấn mạnh, nếu không thay đổi, chúng ta sẽ bị tụt hậu ngay cả khi có phần mềm hiện đại, vì thiếu nền tảng tiêu chuẩn và nhân lực tiếp cận được công nghệ. Đồng thời, ông đánh giá rất cao việc tổ chức hội thảo và chuỗi triển lãm sắp tới do INTECH và các đơn vị phối hợp thực hiện. Nội dung triển lãm năm nay rất đa dạng, tập trung vào nhiều ngành, đặc biệt là ngành công nghiệp hỗ trợ, cơ khí, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ.
"Chúng tôi – đại diện Hiệp hội – sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ và tham gia tích cực vào các hoạt động triển lãm, hội thảo và các chương trình phát triển ngành", PGS.TS Lê Kỳ Nam khẳng định.
