Giá coban, kim loại được mệnh danh là "vàng xanh" đã tăng mạnh sau khi Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), quốc gia sản xuất lớn nhất thế giới, bất ngờ ban hành lệnh cấm xuất khẩu.
 |
| Lệnh cấm xuất khẩu của Congo khiến giá coban tăng vọt. Ảnh minh hoạ |
Coban hydroxide là sản phẩm xuất khẩu chủ lực của DRC đã tăng giá tới 84% kể từ khi lệnh cấm có hiệu lực vào tháng 2. Theo dữ liệu từ Fastmarkets, giá coban hydroxide đã chạm mốc 10,5 USD/pound vào ngày 11/3, mức cao nhất kể từ tháng 7/2023. Tính chung, giá coban đã tăng hơn 43% trong hơn một tháng.
Cơn sốt giá không chỉ diễn ra tại DRC mà còn lan rộng ra nhiều thị trường lớn. Tại Trung Quốc, giá coban trên Sàn giao dịch thép không gỉ Wuxi tăng gần 12%, lên khoảng 240 NDT/kg mức cao nhất kể từ tháng 10. Đà tăng mạnh khiến sàn giao dịch này phải tạm thời đóng băng. Ở châu Âu, giá coban tiêu chuẩn lưu kho tại Rotterdam cũng tăng vọt lên 12,25 USD/pound vào ngày 7/3, từ mức 10,80 USD chỉ vài ngày trước đó.
 |
| Giá coban trong 1 năm qua. Nguồn: Trading Economics |
Với việc Congo chiếm khoảng 75% sản lượng coban toàn cầu, cú sốc nguồn cung này làm dấy lên lo ngại về những tác động dài hạn. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp đang theo dõi chặt chẽ diễn biến giao dịch giao ngay, mức tồn kho và các biện pháp tiềm năng sau lệnh cấm.
>>Vinfast đứng vị trí số mấy trong top 10 xe bán chạy nhất tháng 2/2025
Theo ước tính từ CRU Group, lượng dự trữ coban trung gian bên ngoài Congo vào khoảng 85.000 tấn tương đương nhu cầu tiêu thụ trong sáu tháng nếu tốc độ sản xuất tinh chế duy trì ổn định. Các công ty sản xuất pin tại Trung Quốc, trong đó có Guangdong Yunchuang New Energy Industry, đã bắt đầu điều chỉnh giá bán. Một số doanh nghiệp sản xuất oxit lithium coban cũng ngừng báo giá do biến động mạnh của thị trường.
Nhà phân tích Thomas Matthews của CRU nhận định: “Mặc dù giá coban toàn cầu có thể tiếp tục tăng do tâm lý đầu cơ, nhưng mức đỉnh cuối cùng rất khó đoán định”.
Coban là kim loại từ tính có màu trắng xanh, thường đi kèm trong quá trình khai thác niken, bạc, đồng và sắt. Sau khi được tinh luyện, coban trở thành kim loại cứng, bóng màu xám bạc với nhiều ứng dụng quan trọng.
Trong số đó, pin lithium-ion là lĩnh vực sử dụng coban nhiều nhất. Loại pin này có mặt trong xe điện, thiết bị điện tử, ứng dụng quân sự và hàng không. Với những cải tiến giúp pin lithium-ion có tuổi thọ cao hơn, an toàn hơn và sạc nhanh hơn, nhu cầu coban dự kiến sẽ tăng gấp bốn lần vào năm 2030, theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới. Ngoài ra, coban còn đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nhựa polyester và nhiều loại hợp kim công nghiệp.
Theo dữ liệu của Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), Việt Nam khai thác trung bình 165 tấn coban mỗi năm trong giai đoạn 2013-2016, với mức cao nhất đạt 277 tấn vào năm 2015. Con số này tuy khiêm tốn so với mức trung bình thế giới (5.102 tấn/năm) nhưng vẫn giúp Việt Nam duy trì vị thế trong nhóm 20 quốc gia khai thác coban trên thế giới.
>>Loại lan từng bị cấm khai thác nay được bán công khai, vô số công dụng với sức khoẻ: Hỗ trợ điều trị ung thư, tiểu đường và cao huyết áp
