Theo ước tính của Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA), lượng vàng nguyên liệu cần thiết cho các doanh nghiệp trong nước để phục vụ sản xuất vàng miếng và vàng trang sức hiện đạt khoảng 50 tấn mỗi năm, tương đương 5 tỷ USD. Trong đó, một nửa dùng để tiêu thụ trong nước, phần còn lại hướng tới xuất khẩu, kỳ vọng mang về từ 3,5 đến 4 tỷ USD ngoại tệ.
Đây không phải là con số nhỏ nếu nhìn vào tổng giá trị giao thương các mặt hàng kim loại quý. Tuy nhiên, điều khiến VGTA nhấn mạnh là giá trị của hoạt động này không nằm ở việc tiêu thụ, mà ở khả năng tạo ra giá trị gia tăng và thu hồi ngoại tệ thông qua xuất khẩu.
Một trong những lập luận đáng chú ý mà VGTA đưa ra là cần phân biệt giữa nhập khẩu vàng nguyên liệu phục vụ sản xuất và nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng như mỹ phẩm, rượu hay thuốc lá. Theo hiệp hội, vàng là một mặt hàng đặc thù, không tiêu hao theo cách thông thường, mà được chế tác, gia công để tạo ra sản phẩm có giá trị cao hơn, có thể bán cho khách du lịch hoặc xuất khẩu.
 |
| 50 tấn vàng nguyên liệu mới đủ để các doanh nghiệp trong nước sản xuất vàng miếng và trang sức. Ảnh minh họa |
>> Giá vàng tiến sát đỉnh 2 tháng khi nguy cơ chiến tranh bùng phát
Thực tế, năm 2024, Ngân hàng Nhà nước đã nhập khẩu gần 13,5 tấn vàng nguyên liệu – chủ yếu để sản xuất vàng SJC, tương đương khoảng 1,4 tỷ USD. Con số này chỉ chiếm 0,3% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước và tương đương khoảng 5,7% so với giá trị nhập khẩu hàng tiêu dùng, cho thấy mức độ ảnh hưởng tới cán cân thương mại là rất nhỏ.
Một trong những băn khoăn phổ biến đối với việc nhập khẩu vàng nguyên liệu là liệu có tạo áp lực lên nguồn dự trữ ngoại hối quốc gia hay không. VGTA đã phản bác lo ngại này bằng các con số cụ thể: với nhu cầu khoảng 416 triệu USD mỗi tháng (tức 5 tỷ USD mỗi năm), con số này vẫn còn rất nhỏ so với quy mô giao dịch trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng vốn dao động từ 18,9 đến 25,2 tỷ USD mỗi tháng. Điều đó có nghĩa là nhu cầu nhập vàng nguyên liệu hoàn toàn nằm trong khả năng cung ứng của các ngân hàng thương mại và không cần đến sự can thiệp từ nguồn dự trữ quốc gia.
Trong dự thảo sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, một trong những quy định gây tranh cãi là yêu cầu doanh nghiệp chỉ được nhập khẩu vàng từ các nhà sản xuất được Hiệp hội Thị trường vàng London (LBMA) chứng nhận.
VGTA phản đối quy định này, cho rằng đây là một hình thức hạn chế quyền tự do kinh doanh và lựa chọn nhà cung cấp hợp pháp. Theo họ, để được cấp phép sản xuất vàng miếng và phân bổ hạn mức nhập khẩu, doanh nghiệp đã phải vượt qua nhiều thủ tục nghiêm ngặt. Nếu tiếp tục ràng buộc thêm tiêu chí về nguồn cung vàng nguyên liệu, điều đó sẽ khiến quy trình càng thêm phức tạp, kéo theo nguy cơ thiếu nguyên liệu hoặc chi phí tăng cao.
>> Kim loại trắng lên ngôi: Dòng tiền đầu tư đang rời bỏ vàng?
