Trong những tháng gần đây, giá phân bón DAP (Diammonium Phosphate) đã chứng kiến mức tăng mạnh, tạo nên sự chú ý đặc biệt từ các nhà nông và các doanh nghiệp trong ngành nông nghiệp. Cụ thể, giá DAP đã tăng từ 500 USD/tấn lên mức gần 700 USD/tấn trong nửa đầu năm 2025, đánh dấu sự biến động chưa từng có trong vài năm qua. Mặc dù nhu cầu phân bón vẫn duy trì ở mức cao, các chuyên gia dự báo rằng sự biến động này có thể kéo dài do một loạt yếu tố toàn cầu.
 |
| Nguồn: Wichart |
Nguyên nhân chính của sự tăng giá mạnh mẽ
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới việc giá DAP tăng mạnh. Đầu tiên là do giá khí đốt tự nhiên châu Âu tăng do bảo trì tại Na Uy. Khí đốt tự nhiên là nguyên liệu chính trong quá trình sản xuất amoniac, một thành phần quan trọng trong DAP. Trong thời gian gần đây, giá khí đốt tự nhiên, đặc biệt tại châu Âu và Mỹ, đã tăng mạnh do quá trình bảo trì định kỳ tại các cơ sở hạ tầng khí đốt của Na Uy – quốc gia cung cấp khí đốt lớn nhất cho khu vực này. Việc bảo trì làm giảm lượng khí đốt cung cấp cho châu Âu, từ đó đẩy chi phí sản xuất phân bón lên cao và gián tiếp tác động đến giá DAP.
>> Bất ngờ về thủy sản Việt Nam xuất khẩu
Việc bảo trì tại cơ sở Kollsnes làm gián đoạn dòng khí đốt qua các đường ống từ Na Uy, dẫn đến giảm lượng khí cung cấp cho châu Âu. Trong khi đó, Na Uy đã thay thế Nga trở thành nhà cung cấp khí đốt lớn nhất cho khu vực này sau cuộc khủng hoảng Ukraine ba năm trước. Kể từ đó, Nga ngừng cung cấp khí đốt qua các đường ống sang EU, khiến Na Uy hiện nay chiếm khoảng một phần ba tổng lượng khí đốt nhập khẩu của châu Âu.
 |
| Nguồn: Wichart |
Tiếp theo, việc Ethiopia và Ấn Độ - thiếu hụt khoảng 2 triệu tấn - đang tranh mua từ những bản chào hạn chế, chưa kể Đông Nam Á cũng sẽ cần hàng cho vụ tới, giá DAP thế giới được dự báo sẽ tăng trong 1 - 2 tháng tới. Giá DAP tại Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng khi các bản chào DAP hàng từ các nước xuất khẩu đã tăng mạnh từ đầu tháng 3 đến nay.
Tác động đối với ngành nông nghiệp
Việc tăng giá DAP không chỉ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất phân bón mà còn có tác động lớn đối với ngành nông nghiệp toàn cầu. Phân bón DAP, với hàm lượng phốt-pho cao, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy năng suất cây trồng, đặc biệt là đối với các cây trồng như lúa, ngô và lúa mì. Việc giá phân bón tăng cao có thể khiến cho chi phí sản xuất nông sản tăng lên, tạo thêm gánh nặng cho các nông dân, đặc biệt là những người đang phải đối mặt với khó khăn về tài chính.
Nông dân ở các quốc gia như Ấn Độ, Brazil và Trung Quốc - nơi nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế - sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng về việc sử dụng phân bón trong bối cảnh giá tăng mạnh. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định về diện tích trồng trọt và ảnh hưởng đến nguồn cung nông sản toàn cầu.
Dự báo và triển vọng trong tương lai
Với những yếu tố hiện tại, dự báo rằng giá DAP sẽ vẫn duy trì ở mức cao trong những tháng còn lại của năm 2025. Các chuyên gia cho rằng nếu tình trạng thiếu hụt nguồn cung từ Trung Quốc và các quốc gia sản xuất chính khác không được giải quyết, giá DAP có thể tiếp tục duy trì ở mức cao, tạo ra những khó khăn mới cho các nền nông nghiệp đang phụ thuộc vào phân bón này.
Mặt khác, nếu các quốc gia sản xuất phân bón lớn như Trung Quốc và Nga có những chính sách hỗ trợ sản xuất và xuất khẩu, giá DAP có thể sẽ được điều chỉnh giảm trong tương lai. Tuy nhiên, các yếu tố như nhu cầu toàn cầu về nông sản và sự thay đổi trong chính sách phân bón của các quốc gia vẫn sẽ tiếp tục là yếu tố quyết định chính trong sự biến động giá DAP.
Việc giá DAP tăng mạnh trong năm 2025 phản ánh những thách thức mà ngành nông nghiệp toàn cầu đang phải đối mặt trong bối cảnh biến động nguồn cung và chi phí sản xuất. Mặc dù có những yếu tố hỗ trợ, nhưng sự thiếu hụt nguồn cung và tình trạng căng thẳng về giá năng lượng có thể khiến giá DAP duy trì ở mức cao, ảnh hưởng đến người nông dân và các thị trường nông sản quốc tế. Điều này yêu cầu các quốc gia và doanh nghiệp cần có những biện pháp ứng phó linh hoạt để đảm bảo sự ổn định của ngành nông nghiệp trong bối cảnh thay đổi này.
>> Giá bạc vọt lên mức cao nhất trong 13 năm: Tiềm năng tăng trưởng vững mạnh
