Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến đối với dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 52/2018/TT-NHNN quy định về xếp hạng tổ chức tín dụng (TCTD) và chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
Việc sửa đổi nhằm đảm bảo sự đồng bộ với các quy định pháp luật mới, phù hợp với mô hình tổ chức lại bộ máy NHNN, đồng thời nâng cao hiệu quả giám sát, kiểm soát rủi ro hệ thống và thúc đẩy phát triển bền vững toàn ngành ngân hàng.
Dự thảo Thông tư được xây dựng trên cơ sở Luật NHNN, Luật Các TCTD (sửa đổi năm 2024), Nghị quyết số 190/2025/QH15 và Nghị định số 26/2025/NĐ-CP. Một số nội dung tại Thông tư 52 hiện hành đã không còn phù hợp với mô hình tổ chức mới, cũng như chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu giám sát theo các quy định về kiểm soát đặc biệt, can thiệp sớm tại Luật Các TCTD sửa đổi.
Theo NHNN, việc sửa đổi nhằm hoàn thiện khung pháp lý xếp hạng TCTD, phản ánh đúng mức độ rủi ro và tình hình hoạt động thực tế. Đáng chú ý, dự thảo bổ sung hai chỉ tiêu mới trong nhóm tiêu chí “Chất lượng tài sản”, gồm:
Tỷ lệ dự phòng cụ thể đã trích lập so với tổng nợ nhóm 2 đến nhóm 5: phản ánh khả năng bao phủ nợ xấu bằng nguồn dự phòng.
Tỷ lệ tài sản có khác bình quân so với tổng tài sản bình quân: đánh giá mức độ tập trung đầu tư của TCTD vào các tài sản có khác, tiềm ẩn rủi ro.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng cập nhật danh sách đối tượng không thuộc phạm vi xếp hạng, bao gồm các TCTD đang trong diện “can thiệp sớm”, nhằm tránh chồng chéo giữa giám sát và hỗ trợ tái cơ cấu.
 |
| NHNN đề xuất sửa đổi Thông tư 52, bổ sung tiêu chí xếp hạng TCTD, điều chỉnh trọng số đánh giá và khuyến khích áp dụng chuẩn mực Basel. |
Một điểm mới nổi bật là TCTD được cộng thêm 1 điểm tại tiêu chí tỷ lệ an toàn vốn nếu chủ động áp dụng sớm chuẩn mực cao hơn quy định tại Thông tư 41/2016/TT-NHNN, tiệm cận với khuyến nghị của Ủy ban Basel. Đây là bước đi thể hiện quyết tâm nâng chuẩn quản trị rủi ro và an toàn vốn của hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Ngoài ra, cơ cấu trọng số các tiêu chí trong bảng xếp hạng TCTD cũng được điều chỉnh:
Tăng trọng số tiêu chí “Quản trị điều hành” (M) từ 10% lên 15% (chỉ tiêu định lượng tăng từ 3% lên 8%).
Giảm trọng số tiêu chí “Kết quả kinh doanh” (E) từ 20% xuống 15% (chỉ tiêu định lượng giảm từ 15% xuống 10%).
Điều chỉnh này bám sát định hướng tại Chiến lược phát triển ngành ngân hàng đến 2025, tầm nhìn đến 2030 (Quyết định 986/QĐ-TTg), khuyến khích các TCTD nâng cao chất lượng quản trị, tập trung vào hiệu quả dài hạn và phát triển bền vững thay vì chạy theo lợi nhuận ngắn hạn.
Dự thảo cũng điều chỉnh ngưỡng xác định ngân hàng thương mại quy mô lớn, từ mức 100.000 tỷ đồng lên 200.000 tỷ đồng tổng tài sản. Thay đổi này xuất phát từ thực tế tổng tài sản toàn hệ thống TCTD đã tăng hơn gấp đôi trong giai đoạn 2018–2024, từ 11,07 triệu tỷ đồng lên 22,9 triệu tỷ đồng.
Một thay đổi kỹ thuật đáng chú ý khác là thay thế tiêu chí “Tỷ lệ dư nợ cấp tín dụng đối với các khách hàng có dư nợ lớn” bằng “Tỷ lệ dư nợ cấp tín dụng đối với 100 khách hàng lớn nhất”. Cách tiếp cận mới này giúp cơ quan giám sát phản ánh sát hơn mức độ tập trung rủi ro tín dụng của từng tổ chức.
Kể từ khi được ban hành, Thông tư 52 đã trở thành công cụ pháp lý nền tảng để NHNN đánh giá toàn diện sức khỏe tài chính và mức độ rủi ro của từng TCTD. Trên cơ sở xếp hạng, NHNN xác định mức độ giám sát phù hợp, phân loại rủi ro, áp dụng biện pháp can thiệp sớm, và đặc biệt là làm căn cứ điều hành hạn mức tín dụng (“room” tín dụng) – một công cụ điều hành quan trọng nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô.
Việc sửa đổi Thông tư 52 không chỉ mang tính cập nhật kỹ thuật, mà còn phản ánh tầm nhìn chiến lược của NHNN trong quản trị hệ thống ngân hàng theo hướng minh bạch, an toàn, hiệu quả và chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế.
>> NHNN Khu vực 12 đặt trụ sở tại tỉnh Hưng Yên, ông Tạ Thành Long được bổ nhiệm làm Giám đốc
