Sáng 14/6, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi với 448/454 đại biểu có mặt bấm nút tán thành (đạt 93,72%). Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 11 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.
Trong đó, điều hòa có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU, nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Ảnh: QH
Trước đó, báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, điều hòa nhiệt độ là mặt hàng tiêu thụ năng lượng điện lớn. Điều hòa cũng là một trong những tác nhân khiến trái đất nóng lên, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và khí hậu, cần định hướng sản xuất và điều tiết tiêu dùng để góp phần bảo vệ môi trường.
Mặc dù vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đồng ý với ý kiến của đại biểu Quốc hội: Nhu cầu sử dụng các thiết bị lạnh và điều hòa không khí đã trở nên phổ biến.
Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với đề xuất của cơ quan soạn thảo, quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.
Chưa mở rộng thu thuế các sản phẩm có đường khác
Bên cạnh đó, nước giải khát có đường cũng thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt , gồm các sản phẩm trong phạm vi khái niệm về nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml, không bao gồm các đồ uống như sữa và sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng…
Theo đó, các sản phẩm như nước trái cây tự nhiên, nước dừa, sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng…không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Tại phiên thảo luận trước đó, có ý kiến đề nghị đánh giá kỹ hơn tác động từ việc áp thuế với mặt hàng nước giải khát có đường, để có biện pháp thực hiện hoặc lộ trình thực hiện phù hợp. Ý kiến này đề nghị thời điểm hiện nay, chưa đánh thuế với nước giải khát có đường.
Nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định, việc bổ sung nước giải khát có đường vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về bảo vệ sức khỏe nhân dân, khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Bộ Y tế.
“Đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường là cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế nhằm góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng, mở rộng cơ sở thuế”, ông Mãi lý giải.
Về lộ trình, luật được thông qua quy định chưa áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường trong năm 2026. Việc áp thuế với mặt hàng này với thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ 1/1/2028.
Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, việc bổ sung các sản phẩm có đường khác cũng như các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ khác vào diện chịu thuế như đề nghị của một số đại biểu còn nhiều quan điểm khác nhau.
"Cho đến nay chưa có đủ đánh giá tác động để làm căn cứ và thể hiện rõ tính ưu việt, khả thi, phù hợp của việc áp thuế đối với các hàng hóa, dịch vụ này trong bối cảnh hiện nay", ông Phan Văn Mãi nêu rõ.
Điểm đáng chú ý khác, luật được Quốc hội thông qua vẫn đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng . "Trong bối cảnh cần triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, cùng với quy định thu thuế bảo vệ môi trường, việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng trong giai đoạn hiện nay vẫn là cần thiết", ông Phan Văn Mãi cho hay.
