Vươn mình ra thế giới
Lớn lên từ một vùng quê nghèo tỉnh Quảng Nam, gia đình có tới 11 anh chị em, cậu thanh niên Tôn Thạnh Nghĩa may mắn vẫn được ăn học đến nơi đến chốn. Sau khi tốt nghiệp khoa Công trình thủy Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, ông ra trường và được nhận làm tại Sở Thủy lợi Sông Bé, nay là Bình Dương.
Tuy nhiên, trước áp lực cơm áo gạo tiền, đồng lương không đủ nuôi gia đình, ônh bắt đầu có suy nghĩ về TP.HCM tìm công việc mới.
"Vua nút áo” Tôn Thạnh Nghĩa cùng con gái Tôn Nữ Xuân Quyên lên gọi vốn tại Shark Tank Việt Nam.
Đầu những năm 1990, khi các công ty nước ngoài bắt đầu vào đầu tư làm ăn tại Việt Nam, ông mày mò học tiếng Anh để tăng cơ hội việc làm. Ông được một tập đoàn của Nhật Bản tuyển dụng và tiếp tục cho đi học thêm một năm tiếng Nhật.
Năm 1991, ông được mời giữ vị trí Phó giám đốc một công ty Nhật chuyên đầu tư sản xuất thô nút áo bằng vỏ sò tại Bình Dương. Từ đây, ông có bước ngoặt cuộc đời.
Sau 6 năm làm cho công ty Nhật, năm 1997, lúc 40 tuổi, với số vốn ít ỏi nhưng kinh nghiệm đủ nhiều, ông đặt máy móc và khởi nghiệp sản xuất nút áo hoàn chỉnh xuất khẩu. 6 công nhân đầu tiên được ông đem từ Quảng Nam vào, cùng ăn ở với gia đình ông trong căn gác xép chật chội ở quận Phú Nhuận.
Ban đầu, ông dự định Tôn Văn Group bán nút áo cho các đơn vị may mặc xuất khẩu nhỏ, nhung sau khi có sản phẩm mẫu, ông chuyển hướng, trực tiếp đến gặp các tập đoàn may mặc xuất khẩu lớn tại TP.HCM chào hàng.
“Nơi thì nói chưa biết nút áo làm bằng vỏ ốc bao giờ, nơi lại an ủi là ráng kiên nhẫn chờ thị trường biết đến sản phẩm… Dù bị từ chối nhưng tôi tự nhủ, chắc chắn phải đem sản phẩm của mình ra thế giới, phải có một sản phẩm Made in Việt Nam mà cả thế giới phải dùng”, ông Tôn Thạnh Nghĩa nhớ lại.
Ông liên lạc với các khách hàng quen cũ ở Nhật Bản và Hong Kong. May mắn, họ đặt hàng và thẳng thắn chỉ ra những khiếm khuyết của sản phẩm để ông khắc phục. Nhờ vậy, chất lượng sản phẩm được nâng cao ngay từ đầu, và những khách hàng đầu tiên vẫn tiếp tục hợp tác cho đến nay.
Giai đoạn mới thành lập gặp khó khăn do thiếu kinh nghiệm và vốn, nhưng doanh nghiệp của ông lại được hưởng những điều kiện thuận lợi về nguồn nguyên liệu vỏ ốc, vỏ sò sẵn có ở Việt Nam.
Mỗi con ốc qua 20 công đoạn sơ chế, cắt định hình, khoan lỗ, khắc hoa văn, đánh bóng, sàng lọc... mới ra được những hạt nút đạt chuẩn xuất khẩu. Khi ông đem nút áo chào hàng, các đối tác của ông ở châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… lập tức gật đầu.
Lấy chất lượng làm lợi thế cạnh tranh
Người sáng lập Tôn Văn Group nói, nút áo vỏ sò, mới nghe qua có vẻ giống đồ thủ công mỹ nghệ, nhưng đây thật ra là một sản phẩm công nghiệp.
Cách “lấy lòng” các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản... của ông là sản xuất dựa trên kỹ thuật cao, đạt chất lượng cao. Hướng tới những đối tác xa xỉ, tuyệt nhiên ông không thể lấy giá rẻ làm lợi thế cạnh tranh.
Nút áo của Tôn Văn Group.
“Nếu cạnh tranh về giá, Tôn Văn sẽ không thể vượt qua các nhà sản xuất tại ‘công xưởng của thế giới’ như Trung Quốc được” , ông chủ Tôn Văn Group xác định rõ.
Sau khi nút áo được các đối tác nước ngoài chấp nhận, Tôn Văn Group đầu tư mua sắm máy móc, mở rộng sản xuất, thỏa mãn được ba yêu cầu khó nhằn của đối tác: Chất lượng sản phẩm tốt, thời gian giao hàng đảm bảo, và giá thành hợp lý. Hiện nay, Tôn Văn Group là doanh nghiệp Việt duy nhất có sản phẩm nút áo gắn lên những thương hiệu thời trang xa xỉ trên thế giới.
Bên cạnh đó, Tôn Văn Group chinh phục thị trường trong nước với sản phẩm nút áo giá thành rẻ hơn từ 5 - 7 lần so với sản phẩm nhập từ nước ngoài.
Trong 5 năm đầu thành lập, doanh số của Tôn văn Group chỉ ở mức 300 - 400.000 USD/năm. Thế nhưng, trong 5 năm tiếp, con số này đã tăng lên gần 1 triệu USD/năm. Năm 2007, công ty dời nhà máy về Bình Dương trên khu đất rộng 10.000 m2 để bắt đầu giai đoạn “an cư lạc nghiệp”. Hiện tại, Tôn Văn Group đang bền vững giữ doanh số khoảng 15 triệu USD/năm.
Để tiếp tục hành trình mang về ngoại tệ từ những sản phẩm dùng nguyên liệu từ biển cả, “vua nút áo” đang lui dần về phía sau, hậu thuẫn cho thế hệ kế thừa. Ông thấy được sự yêu nghề của cô con gái Tôn Nữ Xuân Quyên và con trai Tôn Thế Văn.
Từ nhỏ, cả hai đã được theo cha đến xưởng, cùng lớn lên với vỏ sò, nút áo. Nay, anh Tôn Thế Văn là người tiếp quản Tôn Văn Group, tiếp tục phát triển những sản phẩm đã có của gia đình. Còn chị Tôn Nữ Xuân Quyên phát triển thương hiệu mới, mang tên BluSaigon - thương hiệu bút ngọc trai cao cấp.
